Wpis z mikrobloga

Talidomid, jako środek przeciwbólowy i usypiający, został opracowany przez niemieckich chemików w 1954 r. Choć pojawiły się też podejrzenia, że dokonali tego naukowcy III Rzeszy, podczas podczas prac nad bronią chemiczną.

Na rynek - pod nazwą Contergan - wprowadziła go firma Grünenthal. W sumie preparat został zarejestrowany w 50 krajach, pod różnymi nazwami: Talimol, Kevadon, Nibrol, Sedimide, Contergan, Neurosedyn czy Distaval. Podawano go - bez recepty - w latach 1957-1961. W Polsce nie został zarejestrowany.

Z czasem okazało się, że lek ma działanie teratogenne, czyli powodujące wady w rozwoju płodów. Zaburzenia stwierdzono w sumie u około 15 tys. płodów. Z tej liczby urodziło się 12 tys. dzieci, z których 4 tys. nie przeżyło pierwszego roku.

Deformacje dotyczyły najczęściej kończyn, dzieci rodziły się z bez nóg lub rąk albo ze zbyt krótkimi i zniekształconymi. Uszkodzeniom ulegały także oczy, uszy, narządy płciowe i narządy wewnętrzne.

Fatalne efekty działania talidomidu zostały odkryte równolegle w dwóch miejscach w 1961 roku.

Widukind Lenz, pediatra ze szpitala dziecięcego w Hamburgu, zwrócił uwagę na związek między urodzeniami dzieci z deformacjami a zażywaniem leków nasennych przez ich matki w czasie ciąży. Zażądał od firmy Grünenthal wycofania leku, a o swoich odkryciach poinformował na konferencji Niemieckiego Towarzystwa Pediatrycznego.

W Australii natomiast dr Williama McBride'a zaniepokoiła zbyt duża liczba urodzeń zdeformowanych dzieci w szpitalu w Sydney. Gdy sprawdził kartoteki, odkrył że ciężarnym kobietom przepisywano talidomid na poranne mdłości, w Australii znany jako Distaval. Wnioski opublikował w czasopiśmie "Lancet".

Amerykańskie dzieci uniknęły losu europejskich i australijskich za sprawą farmaceutki Frances Oldham Kelsey. W 1960 roku rozpoczęła ona pracę w amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA), a jednym z pierwszych leków, jaki miała zaopiniować, był talidomid (w USA znany pod nazwą Kevadon). Kelsey chcąc zweryfikować informacje o "nieszkodliwości" preparatu, szukała wyników badań przeprowadzonych na na płodach zwierząt, jednak takowych badań nigdy nie wykonano.

Zgodnie z ówczesnym prawem, FDA miała 60 dni na rozpatrzenie wniosku o rejestrację leku. Urzędniczka oparła się naciskom firmy farmaceutycznej Richardson-Merrell, odrzuciła jej wniosek i zażądała dodatkowych badań klinicznych. Pod koniec 1960 roku jej podejrzenia, co do szkodliwości leku się potwierdziły, chwilę później zaczęły też napływać niepokojące doniesienia z Europy.

Ostatecznie firma Richardson-Merrell wycofała wniosek dopiero w marcu 1962, ale w międzyczasie zdążyła rozesłać ponad 2,5 miliona sztuk talidomidu do ponad tysiąca lekarzy w Stanach Zjednoczonych. Lekarze podali talidomid prawie 20 tysiącom pacjentów, w tej grupie znalazło się też kilkaset ciężarnych kobiet. Oficjalnie wiadomo o 17 przypadkach urodzeń dziecka z deformacją w USA.

W sierpniu 1962 Kelsey została, jako druga kobieta w historii, nagrodzona Award for Distinguished Federal Civilian Service, prezydenckim medalem za wybitną służbę cywilną. Jej postępowanie w sprawie talidomidu od tamtego czasu stało się standardem postępowania przy rejestracji nowych leków w USA.

Ofiary i ich rodziny długo musiały czekać na jakiekolwiek wyrazy skruchy ze strony Grünenthal. Dopiero w 2012 roku, ponad pół wieku po odkryciu, jakie szkody wyrządził talidomid, firma wystosowała oficjalne przeprosiny

- Prosimy o przebaczenie, że przez 50 lat nie zdobyliśmy się na to, by się zachować jak ludzie wobec ludzi. Zamiast tego woleliśmy milczeć – powiedział Harald Stock, dyrektor wykonawczy firmy.

#medycyna #nauka #koronawirus #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #swiat #farmacja #teoriespiskowe