Opsteker Nederlandse platvisvloot: pulskor volgens internationale experts minder schadelijk dan aloude boomkor

Een verbod zou een financiële ramp zijn voor de Nederlandse vissector, omdat alle 84 kotters die op tong en schol vissen sinds enkele jaren de pulskor gebruiken. In een poging miljoenenverliezen te voorkomen, vroeg Nederland de Internationale Raad voor Onderzoek van de Zee (ICES) een ecologisch advies te schrijven op basis van bestaand onderzoek van Wageningen University & Research, het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en Belgische studies.

De hoop bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) is dat het onafhankelijke rapport van ‘dé EU-organisatie voor visserijonderzoek’ hun zaak in Europa sterker maakt. Binnenkort spreken het Europees Parlement, de Europese ministers van Visserij en de Europese Commissie over het al dan niet verbieden van de pulskor. Verantwoordelijk minister Carola Schouten schrijft woensdag aan de Tweede Kamer dat ze met vertrouwen uitziet naar de definitieve beoordeling van de methode. 

‘De conclusies zijn heel helder: er ligt nu bewijs dat pulsvisserij een duurzame innovatie is', zegt een woordvoerder van Schouten. 'Een steun in de rug dus, voor de Nederlandse pulsvloot, maar ook voor een goed maritiem milieu en de biodiversiteit in de zee.’ Het is de vraag of die hoop helemaal terecht is: eerder lieten naast het Europees Parlement ook diverse Europese Visserijministers zich al kritisch uit over de pulskor.

Marien bioloog Adriaan Rijnsdorp, die als leider van het onderzoek naar de pulskor in Wageningen eerder al aantoonde dat de pulskor minder schadelijk is, hoopt toch dat zijn werk ‘niet alleen voor de bibliotheek is geweest’. Hij is blij dat er mede op basis van zijn onderzoek nu een rapport ligt ‘van hoog wetenschappelijk niveau’. ‘Er blijven onzekerheden over de invloed van elektriciteit op organismen’, zegt hij. ‘Maar alle plussen en minnen gewogen, dan komt er voor de pulskor een gunstig advies uit.’

Pulsvissen begon in 2009 als experiment, maar in de jaren erna liet de overheid toe dat veel meer boten dan toegestaan miljoenen investeerden in deze methode. Met name Franse vissers kwamen in verzet, omdat zij hun opbrengsten door de Nederlandse pulsvissers zagen teruglopen. In de Franse media ging het daarna vooral over de (vermeende) negatieve effecten van de pulskor.

De overstap was aanlokkelijk voor Nederlandse platvissers - die het gros van de Europese tongquota in handen hebben -, omdat de miljoeneninvestering zich gemakkelijk terugverdienden door met name de lagere brandstofkosten. De vissen hoefden immers niet meer zoals bij de boomkormethode een zware balk over de zeebodem te trekken om de dieren op te laten schrikken voor het aanstormende net.

GroenLinks Europarlementariër Bas Eickhout is nooit voor een totaalverbod geweest, zoals de meerderheid van zijn parlementscollega’s, maar is kritisch op de manier waarop de overheid is omgegaan met het pulskorexperiment. Nederland heeft volgens hem daarmee zijn eigen probleem gecreëerd.

‘Het heeft voor veel irritatie gezorgd in Europa, waardoor tegenstanders nu heel ver weg staan van Nederland’, zegt hij. ‘Met dit rapport zou het totaalverbod van tafel kunnen gaan vanwege het milieu, maar alles komt hiermee niet goed. Want de discussie ging ook over de bedreiging voor de kleinschalige visserij door de pulskor, en dat probleem lost dit rapport niet op.’