‫ﻧﺴﻞ آﺸﻲ‬

‫اراﻣﻨﻪ‬

‫ﻣﻮﻟﻒ ﺁ‪ .‬اﷲ وردﯼ‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﺳﺎﻳﺖ ﺁرارات‬

‫‪http://ourararat.com‬‬

‫‪1‬‬
‫هﻤﺎﻧﻄﻮر کﻪ کﻮﻩ ﻓﻮﺟﯽ ﯾﺎﻣﺎ ﺳﻤﺒﻞ کﺸﻮر‬
‫ژاﭘﻦ اﺳﺖ‪ ،‬کﻮﻩ ﺁرارات ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﻠﯽ اراﻣﻨﻪ و‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ رود‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ کﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫اﻧﺠﻴﻞ کﺸﺘﯽ ﻧﻮح ﺑﻌﺪ از ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺰرگ روﯼ ﺁن‬
‫ﻓﺮود ﺁﻣﺪ‪ .‬رﺷﺘﻪ کﻮﻩ ﺁرارات ﺷﺎﻣﻞ دو ﻗﻠﻪ‬
‫ﺑﺰرگ و کﻮﭼﮏ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﺳﻴﺲ‬
‫و ﻣﺎﺳﻴﺲ اﺳﺖ و ارﺗﻔﺎع ﻗﻠﻪ ﺑﺰرگ‪-‬‬
‫ﻣﺎﺳﻴﺲ‪ ۵١۶۵ -‬ﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع ﻗﻠﻪ کﻮﭼﮏ‪-‬‬ ‫در اﯾﺮوان‪ ،‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻴﺲ‪ ٣٨٩۶ -‬ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﯾﺦ ‪٣٠٠٠‬‬ ‫اراﻣﻨﻪ هﺮ روز ﺑﺎ ﺡﺴﺮت ﺑﻪ کﻮﻩ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺁرارات هﻤﻮارﻩ ﺳﻤﺒﻞ‬ ‫ﺁرارات ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ و اﺟﺎزﻩ رﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و اﯾﺴﺘﺎدﮔﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‬
‫اﻣﺎ اﻣﺮوز در اﯾﺮوان‪ ،‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬اراﻣﻨﻪ هﺮ روز کﻮﻩ ﺁرارات را ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ‬
‫و ﺑﺎ ﺡﺴﺮت ﺑﻪ ﺁن ﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا کﻪ اﺟﺎزﻩ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬کﻮﻩ ﺁرارات‪،‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻠﯽ اراﻣﻨﻪ‪ ،‬اﻣﺮوز در ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺷﺮق ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﻣﺮز اﯾﺮان و ارﻣﻨﺴﺘﺎن واﻗﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﺎل ‪ ١٩٢٠‬ﺗﺮکﻴﻪ اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﺧﺎﮎ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺷﺮﻗﯽ را ﺿﻤﻴﻤﻪ ﺧﺎﮎ ﺧﻮد ﻧﻤﻮد و از ﺁن زﻣﺎن ﺗﺎ ﺑﺡﺎل‪ ،‬ﻣﺮز ﺗﺮکﻴﻪ و‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺮوﯼ اراﻣﻨﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ کﻮﻩ ﺁرارات ﺑﺮاﯼ اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ روﯾﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺧﻮاهﻴﺪ کﺮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻗﺎﯾﻌﯽ اﺳﺖ کﻪ از اواﺳﻁ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ‬
‫ﺗﺎ ‪ ١٩٢٣‬در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﯽ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ کﻪ‬
‫ﺗﺎکﻨﻮن ﺑﺎ واکﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺎﻧﯽ روﺑﺮو ﻧﮕﺸﺘﻪ و ﺡﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﻋﻤﻮم اﯾﺮاﻧﻴﺎن کﻤﺘﺮ‬
‫ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪﻩ و ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﻣﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮدﻩ کﻪ وﻗﺎﯾﻊ ﺁن دوران را‬
‫ﺑﻪ ﻧﺡﻮﯼ ﻣﺨﺘﺼﺮ و ﮔﻮﯾﺎ ﺑﻴﺎن کﻨﻴﻢ ‪ .‬ﭼﺮا کﻪ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ وارد ﺟﺰﺋﻴﺎت اﯾﻦ‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم کﻪ در ﺡﻘﻴﻘﺖ ﻧﮋادکﺸﯽ ﯾﮏ ﻣﻠﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮﯾﻢ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺹﺪهﺎ کﺘﺎب ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﯼ‬
‫ﻣﻨﻌﮑﺲ کﺮدن ﺁن ﺡﻮادث کﺎﻓﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ کﻠﻤﺎت از ﺑﻴﺎن ﻋﻤﻖ ﻓﺎﺟﻌﻪ و ﺷﺪت‬
‫ﻋﺎﺟﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺎﯾﺎت‬ ‫ﺁن‬
‫اراﻣﻨﻪ در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ هﻤﻮارﻩ در وﺿﻊ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﻔﻨﺎکﯽ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ کﻪ‬
‫اﯾﻦ وﺿﻊ اﺳﻔﺒﺎر از اواﺳﻁ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﺡﺪ ﺧﻮد رﺳﻴﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﺳﻠﻄﺎن‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺑﻪ ارﯾﮑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﺑﺮهﺎﯼ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ اراﻣﻨﻪ ﺳﺎﯾﻪ اﻓﮑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬هﺮ‬
‫روز ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﺐ ﺑﺎ ﺗﺮس و وﺡﺸﺖ ﺳﭙﺮﯼ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬او ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪-١٨٩۴‬‬
‫کﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮگ‬ ‫کﺎم‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫را‬ ‫‪ 300,000‬ارﻣﻨﯽ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺮﯾﺐ‬ ‫‪١٨٩۶‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٨‬اﺡﺰاب و ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ارﻣﻨﯽ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﺁﻧﮑﻪ از زﯾﺮ ﯾﻮغ ﺳﺘﻢ هﺎﯼ ﺳﻠﻄﺎن‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ رهﺎﯾﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ کﻤﮏ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺗﺮﮎ کﻪ ﺑﻪ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ ‪،‬‬
‫ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﻏﺎﻓﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﺗﺪارﮎ دﯾﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ دﻧﻴﺎ در ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺷﻌﻠﻪ ور ﺷﺪ ‪ .‬دوﻟﺖ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان‬
‫ﻓﺮﺹﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ اراﻣﻨﻪ را ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﺸﻪ ﺡﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ ،‬کﺎرﯼ کﻪ‬
‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺁن ﻧﺸﺪ ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﭼﻨﺎن ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎﻣﯽ ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻧﺪ کﻪ ﺗﺎ ﺁن زﻣﺎن دﻧﻴﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﺁن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﯾﺪﻩ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩١۵‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎﯼ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰﯼ ﺷﺪﻩ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺷﺪﻩ و در ﻣﻘﻴﺎس ﺑﺴﻴﺎر وﺳﻴﻊ ﺑﻪ وﺡﺸﻴﺎﻧﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاﯼ‬
‫ﻧﺎﺑﻮدﯼ کﺎﻣﻞ ﻧﮋاد ارﻣﻨﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ کﻪ ﻃﯽ ﺁن ﺑﻴﺶ از‪ 1,500,000‬اﻧﺴﺎن ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ‬
‫‪.‬‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬

‫‪2‬‬
‫ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﻣﺘﺡﺪﯾﻦ » ﺁﻟﻤﺎن و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ « ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ ﺁﺗﺎﺗﻮرﮎ‬
‫راﻩ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﺧﻮد را اداﻣﻪ داد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ از‬
‫ﻧﻘﺸﻪ هﺎﯼ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﻣﺡﻮ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ کﻪ روزﯼ ﺡﺪود دو و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﮑﻨﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ارﻣﻨﯽ‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫از‬ ‫ﺧﺎﻟﯽ‬ ‫اﻣﺮوز‬ ‫داﺷﺖ‬ ‫ارﻣﻨﯽ‬

‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩١۵‬اراﻣﻨﻪ ﺑﻌﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻧﮋادکﺸﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻌﯽ و هﻤﺖ اراﻣﻨﻪ ﺑﺮ ﺁن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ کﻪ ﺡﻮادث ﺁن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻪ ﻧﺡﻮﯼ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻣﻠﻞ ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻩ ﺗﺎ ﺡﻖ ﭘﺎﯾﻤﺎل ﺷﺪﻩ ﺧﻮد را ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻧﺪ و اﯾﻦ ﺧﻮد‬
‫ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮاﯼ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از کﺸﺘﺎرهﺎ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻠﻞ دﯾﮕﺮ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و‬
‫ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ رﺳﻤﯽ اﯾﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم وﻇﻴﻔﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ هﻤﻪ ﻣﻠﺖ هﺎ و دوﻟﺖ هﺎﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﻇﻬﻮر ﺗﺮکﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و ﺗﺸﮑﻴﻞ اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺑﺡﺚ درﺑﺎرﻩ اوﺿﺎع اراﻣﻨﻪ در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ دوم و‬
‫وﻗﺎﯾﻊ ﺁن دوران ﺑﭙﺮدازﯾﻢ ﻻزم ﺑﻪ ذکﺮ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ کﻪ ﺑﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻗﺒﻠﯽ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎن و اوﺿﺎع و‬
‫اﺡﻮال کﺸﻮر در ﺁن زﻣﺎن هﺎ ﻧﻴﺰ اﺷﺎرﻩ اﯼ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﺗﺮکﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻧﮋاد ﺗﻮراﻧﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫کﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺹﻠﯽ ﺁﻧﻬﺎ در ﺁﺳﻴﺎﯼ ﻣﺮکﺰﯼ از کﻮﻩ‬
‫هﺎﯼ اورال ﺗﺎ دﺷﺖ ﺗﺮکﺴﺘﺎن ﭼﻴﻦ ﺑﻮد ‪ .‬از دﯾﮕﺮ‬
‫ﻗﺒﺎﯾﻞ ﺗﻮراﻧﻴﺎن ‪ ،‬ﻗﺮﻗﻴﺰهﺎ ‪ ،‬ﺗﺮکﻤﻦ هﺎ ‪ ،‬ﻣﻐﻮﻻن ‪،‬‬
‫ﺗﺮکﺎن ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ ‪ ،‬ﺗﺎﺗﺎرهﺎ و ﻏﻴﺮﻩ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺎم‬
‫ﺑﺮد ‪ .‬ﺁﻧﺎن ﻗﺒﺎﯾﻠﯽ کﻮچ ﻧﺸﻴﻦ و ﭼﺎدر ﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ کﻪ هﻤﻮارﻩ از ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ دﯾﮕﺮ ﻧﻘﻞ‬
‫ﻣﮑﺎن کﺮدﻩ و از راﻩ راهﺰﻧﯽ و ﻏﺎرت ﯾﮑﺠﺎﻧﺸﻴﻨﺎن‬
‫و روﺳﺘﺎﻧﺸﻴﻨﺎن روزﮔﺎر ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮکﺎن‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮاز ﻗﺒﺎﯾﻞ ﺗﻮراﻧﻴﺎن در اﺛﺮ‬
‫ﺡﻤﻼت ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﻐﻮﻻن‪ ،‬ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮ در ﻗﺮن ﺳﻴﺰدهﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺮﮎ‬
‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺹﻠﯽ ﺧﻮد کﻪ ﺗﺮکﺴﺘﺎن ﺑﻮد ﺷﺪﻩ و در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻪ ﺗﺮکﺎن ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ ﺑﻪ ﺁﺳﻴﺎﯼ‬
‫ﺹﻐﻴﺮ و ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ) ﺗﺮکﻴﻪ اﻣﺮوزﯼ ( ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽ کﻨﻨﺪ و در ﻣﺪت زﻣﺎن کﻮﺗﺎهﯽ ﭼﻨﺎن‬
‫اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﻈﻴﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ کﻨﻨﺪ کﻪ از ﯾﮏ ﻃﺮف ﺗﻤﺎﻣﯽ کﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﺴﻴﺡﯽ ﺑﺎﻟﮑﺎن‬
‫ﺗﺎ دروازﻩ هﺎﯼ وﯾﻦ در اروﭘﺎ از ﻃﺮف ﺷﺮق ﺑﻪ اﯾﺮان و ارﻣﻨﺴﺘﺎن از ﺟﻨﻮب ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫کﺸﻮرهﺎﯼ ﻋﺮﺑﯽ ﻋﺮاق ‪ ،‬ﺳﻮرﯾﻪ ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن ‪ ،‬کﻮﯾﺖ ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﺷﻤﺎل ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ ﻣﺼﺮ ‪ ،‬ﻟﻴﺒﯽ‬
‫‪ ،‬اﻟﺠﺰاﯾﺮ و ﺗﻮﻧﺲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎن ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺡﻤﺪ دوم‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٤٥٣‬ﻣﻴﻼدﯼ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ را ﻓﺘﺡ کﺮدﻧﺪ و اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ روﯾﺎﺋﯽ ﺑﻴﺰاﻧﺲ را ﻣﻨﻬﺪم‬
‫کﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺪت ‪ ٣٥٠‬ﺳﺎل ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺎ اواﺧﺮ ﻗﺮن هﻴﺠﺪهﻢ اروﭘﺎ را ﻣﻴﺪان ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﺧﻮد ﻗﺮار‬
‫دادﻩ و ﻃﯽ ‪ ٣٥٠‬ﺳﺎل ﻗﻠﻤﺮو اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ دﺳﺖ ﻧﺨﻮردﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎن در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﯾﺮان ﺹﻔﻮﯼ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺡﺘﯽ‬
‫ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن و ﺁذرﺑﺎﯾﺠﺎن اﯾﺮان را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪﻧﺪ ﺷﺎﻩ ﻋﺒﺎس کﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ارﻣﻨﺴﺘﺎن را ﺑﺎز ﭘﺲ‬
‫ﺑﮕﻴﺮد و در ﻃﯽ ‪ ٢٠‬ﺳﺎل ﺟﻨﮓ اﯾﺮاﻧﻴﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺮﻗﯽ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﻣﻬﻤﯽ ﭼﻮن اﯾﺮوان ‪ ،‬ﻧﺨﺠﻮان و ﻗﺮﻩ ﺑﺎغ را ﺗﺼﺮف کﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﻪ دو ﭘﺎرﻩ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺷﺮﻗﯽ ﺗﺡﺖ ﺡﺎکﻤﻴﺖ اﯾﺮان و ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺗﺡﺖ ﺡﺎکﻤﻴﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪهﺎ ﻃﯽ ﺟﻨﮓ هﺎﯼ اﯾﺮان و روس و ﺑﺎ دو ﻣﻌﺎهﺪﻩ ﮔﻠﺴﺘﺎن و‬
‫ﺗﮑﻤﺎﻧﭽﺎﯼ در ﺳﺎل ‪ ١٨٢٨‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺷﺮﻗﯽ کﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺨﺠﻮان و ﻗﺮﻩ ﺑﺎغ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫دوﻟﺖ روس واﮔﺬار ﮔﺮدﯾﺪ وﻟﯽ ﺑﺡﺚ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ اﺳﺖ کﻪ اﻣﺮوزﻩ در‬
‫ﻧﻘﺸﻪ هﺎﯼ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ دﯾﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﺟﺰﺋﯽ از ﺧﺎﮎ ﺗﺮکﻴﻪ ﻣﺡﺴﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدد‬

‫‪4‬‬
 ‫اوﺿﺎع ﻣﺴﻴﺡﻴﺎن و ارﻣﻨﻴﺎن اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ‬
‫ﺁﻧﭽﻪ را کﻪ هﻤﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﺁن اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫ﻣﻠﺖ واﺡﺪ ‪ ،‬ﻣﺬهﺐ واﺡﺪ ‪ ،‬زﺑﺎن واﺡﺪ و ‪ ...‬ﺑﻮد کﻪ ﺑﻪ ﻃﺮزﯼ ﺧﺸﻦ در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﺟﺮا در‬
‫ﻣﯽ ﺁﻣﺪ ‪ .‬ﺡﺘﯽ اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ دﯾﮕﺮ در ﺗﺮکﻴﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻗﺒﺎل کﺮدهﺎﯼ ﺗﺮکﻴﻪ ﺷﺎهﺪ ﺁن هﺴﺘﻴﻢ ‪.‬‬
‫از اواﯾﻞ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ رو ﺑﻪ‬
‫اﻓﻮل و در ﺳﺮاﺷﻴﺒﯽ اﻧﺡﻄﺎط و ﺳﻘﻮط ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‬
‫‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﺷﺪﯾﺪ اﻗﺘﺼﺎدﯼ و ﻣﺎﻟﯽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ‬
‫کﻪ ﺡﺘﯽ ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد ﺡﻘﻮق کﺎرکﻨﺎن و ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران‬
‫ﺧﻮد را ﺑﭙﺮدازد ‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺑﻴﻦ ﺗﺮﮎ و ﻏﻴﺮ ﺗﺮﮎ کﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اراﻣﻨﻪ ‪ ،‬ﯾﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ‪ ،‬کﺮدهﺎ ‪ ،‬ﺑﻠﻐﺎرهﺎ و‬
‫اﺳﻼوهﺎ ‪ ،‬اﻋﺮاب و ‪ ...‬ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻣﺴﻴﺡﯽ کﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎم‬
‫کﺎﻓﺮ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬در کﺸﻮر ﻏﻮﻏﺎ ﻣﯽ کﺮد ‪.‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎت هﺎ ﺑﺮاﯼ اﺗﺒﺎع ﻣﺴﻴﺡﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد و ﻣﺎﻣﻮرا دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در‬
‫ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ هﺎﯼ ﺷﺨﺼﯽ و ﭼﭙﺎول ﻣﺴﻴﺡﻴﺎن از هﻴﭻ اﻗﺪاﻣﯽ ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﻤﯽ کﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در دادﮔﺎهﻬﺎ هﻤﻮارﻩ ﺡﻖ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮد و کﺎﻓﺮ ﮔﻨﺎهﮑﺎر و در دﻋﺎوﯼ ﺑﻴﻦ ﺗﺮﮎ و ﻏﻴﺮ ﺗﺮﮎ‬
‫هﻤﻮارﻩ ﺡﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺮﮎ هﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﺡﺴﺎس ﺑﺮﺗﺮﯼ در ﻣﻠﺖ ﺗﺮﮎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺁﻧﻬﺎ‬
‫در ﻗﺒﺎل اﻗﻮام دﯾﮕﺮ ﺧﺎﺹﻪ ارﻣﻨﻴﺎن از هﻴﭻ اﻗﺪاﻣﯽ ﺡﺘﯽ از کﺸﺘﻦ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮواﺋﯽ‬
‫ﺑﺨﻮد راﻩ ﻧﺪهﻨﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ هﻨﮕﺎم اﻣﭙﺮاﻃﺰورﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯼ ﻗﺪرت هﺎﯼ ﺑﺰرگ اروﭘﺎﺋﯽ‬
‫هﻤﭽﻮن اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و روﺳﻴﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻟﻘﻤﻪ ﭼﺮب و ﻧﺮم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد کﻪ هﺮ از‬
‫ﮔﺎهﯽ ﺑﻬﺎﻧﻪ دﻓﺎع از اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺴﻴﺡﯽ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﺗﺮکﻴﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و‬
‫اﻣﺘﻴﺎزاﺗﯽ را کﺴﺐ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺁن اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻴﭽﺎرﻩ را ﺑﺡﺎل ﺧﻮد رهﺎ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ ﻣﺪاﺧﻼت اروﭘﺎﺋﻴﺎن و روﺳﻴﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ اروﭘﺎﺋﯽ و ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ اﯼ اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ‪،‬‬
‫ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻧﮕﺮو‪ ،‬ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن ‪ ،‬ﺑﻮﺳﻨﯽ ‪ ،‬هﺮزﻩ ﮔﻮﯾﻦ ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن ‪ ،‬کﻮﯾﺖ ‪ ،‬ﻣﻘﺪوﻧﻴﻪ ‪ ،‬ﺁﻟﺒﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﻣﺼﺮ‬
‫و ﺗﻮﻧﺲ از اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﺟﺪا ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ زﻣﺎن ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ و ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﭼﻪ وﻗﺖ‬
‫ﻓﺮا ﻣﯽ رﺳﺪ ؟ اﯾﻦ ﺳﻮال ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ اراﻣﻨﻪ ﺧﻄﻮر کﻨﺪ ﺑﻪ ذهﺘﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺎب‬
‫ﻋﺎﻟﯽ راﻩ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ وﺡﺸﺖ و ﭼﺎرﻩ ﺟﻮﺋﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٨٦١‬در ﯾﮏ اﻗﺪام زﯾﺮکﺎﻧﻪ کﻪ زﯾﺮ ﭘﻮﺷﺶ اﺹﻼﺡﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫اراﻣﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ اﯾﺎﻻت ﺑﻪ وﻻﯾﺎت ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﺁن زﻣﺎن ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﯾﺎﻟﺖ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﯾﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺗﺮﮎ هﺎ ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﯾﺎﻟﺘﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ کﻪ اﯾﻦ اﯾﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر‬
‫وﻻﯾﺖ و ﭼﻬﺎر ﺷﻬﺮ وان ‪ ،‬دﯾﺎرﺑﮑﺮ ‪ ،‬ارزروم و ﺧﺎرﺑﺮت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﻬﺎر ﻣﺮکﺰ وﻻﯾﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﺷﺪ کﻪ دو وﻻﯾﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻴﺘﻠﻴﺲ و ﺳﻴﻮاس ﺑﻪ ﺁن اﻓﺰودﻩ ﺷﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬
‫از ﺹﻔﺡﻪ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت کﺸﻮرﯼ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯼ ﻣﻠﯽ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﺡﻮ ﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﺳﻠﻄﺎن‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ دوم‬
‫در ﭼﻨﻴﻦ اوﺿﺎع و اﺡﻮاﻟﯽ کﻪ ﺷﺮح ﺁن در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺒﻞ ﺁﻣﺪ ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٨٧٦‬ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ دوم ﺑﻪ کﻤﮏ ﻣﺪﺡﺖ ﭘﺎﺷﺎ کﻪ‬
‫در راس ﮔﺮوﻩ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻬﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺳﻴﺪ ‪.‬‬
‫او اﺑﺘﺪا ﻣﺪﺡﺖ ﭘﺎﺷﺎ را ﺑﻘﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ و ﺳﭙﺲ در ﺳﺎل ‪١٨٧٨‬‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ را ﻣﻨﺡﻞ کﺮد و ﺧﻮد راﺳﺎٌ زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او ﻣﺴﺘﺒﺪﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺡﻴﻠﻪ ﮔﺮ و در ﻋﻴﻦ ﺡﺎل دﯾﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ‬
‫ﺧﻮن ﺁﺷﺎم ﺑﻮد‪ .‬اوﺿﺎع اراﻣﻨﻪ در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ او ﺑﻪ‬
‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ دوم اﺳﻔﺒﺎرﺗﺮﯾﻦ و دهﺸﺘﻨﺎﮎ ﺗﺮﯾﻦ وﺿﻊ ﺧﻮد از ﺁﻏﺎز ﺳﻠﻄﻪ ﺁل‬
‫ﻋﺜﻤﺎن رﺳﻴﺪ ‪ .‬روزﯼ ﻧﺒﻮد کﻪ در هﺮ ﺷﻬﺮ و ﺁﺑﺎدﯼ ارﻣﻨﯽ‬ ‫ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪-١٨٩۴‬‬
‫‪، ١٨٩۶‬ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﻧﺸﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﯼ کﺸﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬کﺮدهﺎ کﻪ ﻗﺒﺎﯾﻠﯽ‬
‫ﭼﺎدرﻧﺸﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و از راﻩ راهﺰﻧﯽ روزﮔﺎر ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬هﺮ از‬ ‫هﺰار ارﻣﻨﯽ را در‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻗﺘﻞ ﮔﺎهﯽ از کﻮﻩ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ و ﭘﺲ از ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت ﭼﻨﺪ روﺳﺘﺎﯼ‬
‫ارﻣﻨﯽ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﺠﺪداٌ ﺑﻪ کﻮﻩ هﺎ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ اوﺿﺎع‬ ‫ﻋﺎم کﺮد‪.‬‬
‫و اﺡﻮاﻟﯽ کﻪ کﺮدهﺎ و ﺗﺮﮎ هﺎﯼ اﻃﺮاف روﺳﺘﺎهﺎﯼ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﺡ ﺑﻮدﻧﺪ و دوﻟﺖ ﻧﻴﺰ هﺮ روز ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺴﻠﺡ ﺗﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اراﻣﻨﻪ اﺟﺎزﻩ ﻧﮕﻬﺪارﯼ‬
‫اﺳﻠﺡﻪ ﺑﺮاﯼ دﻓﺎع در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺘﺠﺎوزﯾﻦ کﺮد و ﺗﺮﮎ را ﻧﻤﯽ داد‪ .‬هﻴﭻ ارﻣﻨﯽ اﻋﻢ از زن و ﻣﺮد‬
‫و کﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ در ﻣﺰرﻋﻪ ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ‪ ،‬در ﻣﻨﺰل و ﺡﺘﯽ درکﻠﻴﺴﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬
‫‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺗﺮکﻬﺎ ﯾﺎ کﺮدهﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن و ﻣﺎل و ﻧﺎﻣﻮس اراﻣﻨﻪ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺡﺎکﻤﻪ و‬
‫ﻣﺠﺎزاﺗﯽ در کﺎر ﻧﺒﻮد ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ارﻣﻨﯽ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽ کﺮد کﻪ ﻓﻼن ﺗﺮﮎ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ دﺧﺘﺮش ﺗﺠﺎوز کﺮدﻩ اوﻟﻴﻦ واکﻨﺶ دادﮔﺎﻩ ﺗﻮﻗﻴﻒ و زﻧﺪاﻧﯽ کﺮدن ﺧﻮد او ﺑﻮد‬
‫‪ .‬ﺑﺎب ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﮑﻪ کﺮدهﺎ را ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز و ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت اراﻣﻨﻪ ﺗﺸﻮﯾﻖ کﻨﺪ ﺑﻪ کﺮدهﺎﯼ‬
‫راهﺰن ﯾﻮﻧﻴﻔﻮرم دوﻟﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ و ﺁﻧﺎن را ﻣﺎﻣﻮر دوﻟﺖ و ژاﻧﺪارم اراﻣﻨﻪ ﻗﺮار داد ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ‬
‫هﺎ کﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ ‪ .‬اﻓﻮاج ﺡﻤﻴﺪﯾﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و از‬
‫ﻗﺴﺎوت و ﺑﯽ رﺡﻤﯽ کﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﯾﻦ اﻗﺪام ﻣﺴﻠﺡ کﺮدن کﺮدهﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺡﺪ اﻓﺮاط دادن ﺟﻨﺒﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺒﻬﮑﺎرﯼ هﺎ و ﺗﺠﺎوزات ﺁﻧﺎن ﺗﺼﺮف اراﺿﯽ ﻣﻠﮑﯽ ارﻣﻨﻴﺎن‬
‫و ﺗﺡﻠﻴﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﺎن ﺑﻮد ‪ .‬ﺡﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺡﻤﻴﺪﯾﻪ ﯾﺎ دﻓﺎع از ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ او ﻣﻘﺎوﻣﺖ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺡﮑﻮﻣﺖ وﺑﺪﻩ و ﺷﻮرش ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﻣﺠﺎزاﺗﻬﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺑﺮاﯼ اراﻣﻨﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل‬
‫داﺷﺖ ‪.‬‬

‫هﻨﻮز کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﺟﻤﻌﯽ ﺁﻏﺎز ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﭘﺮاکﻨﺪﻩ و ﻣﮑﺮر اراﻣﻨﻪ ﭼﻨﺎن‬
‫رﻋﺐ و وﺡﺸﺘﯽ را در دﻟﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻩ ﺑﻮد کﻪ هﺮ ﻟﺡﻈﻪ از زﻧﺪﮔﯽ را ﺑﺎ ﺗﺮس و دﻏﺪﻏﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ از دزدﯼ ﻣﺴﻠﺡﺎﻧﻪ کﺮدهﺎ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻋﻨﻒ و کﺸﺘﺎرهﺎ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻴﺪﻧﺪ ‪ .‬دوﻟﺘﻬﺎﯼ‬
‫اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﺗﺬکﺮ ﻣﯽ دادﻧﺪ و اﯾﻨﻬﺎ هﻴﭽﻮﻗﺖ از ﺡﺪ ﺡﺮف ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﯽ‬
‫کﺮد و هﺮﺑﺎر ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺎ ﺡﻠﻴﻪ ﮔﺮﯼ ﻗﻮل اﺹﻼﺡﺎت ﻣﯽ داد ‪ :‬اﺹﻼﺡﺎﺗﯽ کﻪ از ‪ ٤٠‬ﺳﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ وﻋﺪﻩ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻓﺮا ﻧﻤﯽ رﺳﻴﺪ ‪.‬‬

‫کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﻣﺡﺪود و ﭘﺮاکﻨﺪﻩ اﯼ از اﯾﻦ دﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٤‬ﺷﮑﻞ و اﺑﻌﺎد‬

‫ﻗﻄﻌﯽ و کﺎﻣﻞ ﯾﮏ کﺸﺘﺎر دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺨﻮد ﮔﺮﻓﺖ و در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﺮز ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﯼ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ دﯾﮕﺮ ﺳﺮاﯾﺖ ﻣﯽ کﻨﺪ ‪ .‬ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺨﺴﺖ از‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ کﻪ اراﻣﻨﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ کﻮهﺴﺘﺎﻧﯽ ﺳﺎﺳﻮن از ﺗﻮاﺑﻊ ﺑﻴﺘﻠﻴﺲ ‪ .‬ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺠﺎوزات‬

‫‪6‬‬
‫ﺟﻨﺎﯾﺖ ﺁﻣﻴﺰ کﺮدهﺎ ﺑﭙﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ‪ .‬ارﺗﺶ ﺗﺮکﻴﻪ ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﻮد و در هﻤﺎن اﺑﺘﺪا‬
‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ کﺮدهﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ روﺳﺘﺎﯼ ارﻣﻨﯽ ﻧﺸﻴﻦ را ﺁﺗﺶ زدﻩ و هﺰاران ﻧﻔﺮ را ﺑﻘﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‬
‫‪ .‬ﻗﺪرﺗﻬﺎﯼ اروﭘﺎﯾﯽ و در راس ﺁﻧﻬﺎ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮاﯼ ﭘﺎﯾﺎن دادن ﺑﻪ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺎ ﺡﻴﻠﻪ ﮔﺮﯼ ﺧﺎﺹﯽ کﻪ داﺷﺖ اﻧﺠﺎم ﻃﺮﺡﯽ اﺹﻼﺡﯽ را ﺑﻪ اﻃﻼع‬
‫دول اروﭘﺎﯾﯽ رﺳﺎﻧﺪ اﻣﺎ کﺸﺘﺎرهﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﻴﺎﻓﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺪت و ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺸﺘﺮﯼ ﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪ ١٨٩٦-١٨٩٤‬کﻪ ﺳﺎکﻨﺎن اراﻣﻨﻪ را در ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ )‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﯼ ﺷﺮﻗﯽ ﺗﺮکﻴﻪ ( ﺗﺮاﺑﻮزان ‪ -‬ارزﻧﺠﺎن ‪ -‬ﺑﻴﺘﻠﻴﺲ ‪ -‬وان ‪ -‬ﻣﺎراش ‪ -‬اورﻓﺎ ‪-‬‬
‫ﺑﺎﯾﻴﻮرت ‪ -‬ﺳﺎﺳﻮن ‪ -‬دﯾﺎرﺑﮑﺮ ‪ -‬ﻣﻮش ‪ -‬ارزروم ‪ -‬ﺁداﻧﺎ ‪ -‬ﺁﻧﮕﻮرا ) ﺁﻧﮑﺎرا ( و ‪ ...‬ﯾﮑﯽ ﭘﺲ‬
‫از دﯾﮕﺮﯼ درو کﺮد ‪ :‬ﺟﺎن ‪ ٣٠٠٠٠٠‬ارﻣﻨﯽ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ را کﻪ ﺑﻄﺮز ﻓﺠﻴﻌﯽ ﺳﻼﺧﯽ ﺷﺪﻧﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻨﺎﯾﺎت ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٢٨‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ١٨٩٥‬در اورﻓﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد ‪ .‬در ﺡﺎﻟﻴﮑﻪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٥٠٠‬زن و ﻣﺮد و کﻮدﮎ ارﻣﻨﯽ کﻪ از ﺗﺮس ﺟﺎن ﺧﻮد ﺑﺪاﺧﻞ ﻣﺡﺮاب کﻠﻴﺴﺎ ﭘﻨﺎﻩ‬
‫ﺑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺁﺗﺶ زدن کﻠﻴﺴﺎ ﺗﻮﺳﻁ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫در ‪ ٢٦‬ﺁﮔﻮﺳﺖ ‪ ١٨٩٦‬ﻋﺪﻩ از از ﺟﻮاﻧﺎن ارﻣﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ اروﭘﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﺁﻧﭽﻪ کﻪ در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺖ ﺟﻠﺐ کﻨﻨﺪ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮکﺰﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ )‬
‫اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل ( را اﺷﻐﺎل کﺮدﻩ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﺎﯾﺎن دادن ﺑﻪ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ و اﻧﺠﺎم اﺹﻼﺡﺎت‬
‫ﻣﻮﻋﻮد ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺎﺟﺮا ﺧﺸﻢ ﺗﺮکﻬﺎﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻋﻠﻴﻪ اراﻣﻨﻪ ﻣﻨﻔﺠﺮ‬
‫ﺷﺪ و دهﻬﺎ هﺰار ارﻣﻨﯽ در کﻮﭼﻪ هﺎ و ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﯼ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ﺳﻼﺧﯽ و ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﯾﯽ هﺎ از ﻗﺒﻞ ﻃﺮاﺡﯽ ﺷﺪﻩ و ﺗﻮﺳﻁ ﺷﺨﺹ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ‬
‫هﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ کﺸﺘﺎرهﺎ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ١٩٠٨‬کﺸﺘﺎر ﻋﻤﺪﻩ دﯾﮕﺮﯼ ﺹﻮرت‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺖ ‪ .‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﺳﺎل ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﻮج کﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ و ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت ارﻣﻨﻴﺎن اﯾﻦ ﺑﺎر از‬
‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﺸﻢ ﺳﻔﺮا ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎرﺟﯽ و ﻗﺪرت هﺎﯼ‬
‫ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﯾﻦ کﺸﺘﺎر اﻧﻌﮑﺎس وﺳﻴﻌﯽ در اروﭘﺎ ﺑﺮ ﺟﺎﯼ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻟﻄﻤﻪ‬
‫ﺷﺪﯾﺪﯼ ﺑﻪ ﺡﻴﺜﻴﺖ ﺳﻠﻄﺎن وارد ﺁورد و ﺑﻪ او اﻟﻘﺎﺑﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﺳﺮخ ‪ ،‬ﺡﻴﻮان ﺳﺮخ ‪،‬‬
‫هﻴﻮﻻﯼ اﯾﻠﺪﯾﺰ ‪ ...‬دادﻩ ﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران و روﺷﻨﻔﮑﺮان اروﭘﺎ از ﭼﭗ و راﺳﺖ ﻟﻴﺒﺮال و‬
‫دﻣﻮکﺮات کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺡﮑﻮم کﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ در هﻤﺎن ﺳﺎل ‪ ١٩٠٨‬ﺗﻮﺳﻁ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺗﺮﮎ کﻪ ﺑﻪ ﺗﺮکﺎن‬

‫ﺟﻮان ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ کﻮدﺗﺎﯾﯽ روﺑﺮو ﺷﺪ کﻪ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺳﻠﻄﻨﺖ او ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﭘﻴﺪا‬
‫کﺮد و در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٩‬ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان از ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻠﻊ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان و کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺁداﻧﺎ ‪١٩٠٩‬‬
‫اﺡﺰاب و ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﻣﻨﯽ کﻪ از‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ هﺎﯼ ﺧﺸﻦ و کﺸﺘﺎرهﺎﯼ‬
‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ کﻤﮏ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺗﺮﮎ کﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان کﻤﻴﺘﻪ اﯼ ﺑﻨﺎم » کﻤﻴﺘﻪ‬
‫اﺗﺡﺎد و ﺗﺮﻗﯽ « ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ‬
‫ﻃﻠﻌﺖ ﭘﺎﺷﺎ‪ ،‬وزﯾﺮ کﺸﻮر‬ ‫ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎل‬
‫اﺳﻤﺎﺋﻴﻞ اﻧﻮر ﭘﺎﺷﺎ‪،‬‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬از ﻃﺮاﺡﺎن‬ ‫‪ ١٩٠٨‬ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﯾﮏ کﻮدﺗﺎ ﺳﻠﻄﺎن را ﺑﻪ‬
‫وزﯾﺮ ﺟﻨﮓ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬از‬
‫اﺹﻠﯽ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﻃﺮاﺡﺎن اﺹﻠﯽ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻣﻠﯽ ﻣﺠﺒﻮر کﺮدﻧﺪ و ﺧﻮد راﺳﺎٌ زﻣﺎم‬
‫ﻋﺎم‬
‫اﻣﻮر را در‬
‫دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﺎن ﺗﺮﮎ و ارﻣﻨﯽ ﻣﺴﻴﺡﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن دﺳﺖ در دﺳﺖ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﯽ کﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ از ﻓﺮﺹﺘﯽ کﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﯽ ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺟﻬﺖ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﯾﮏ ﺡﮑﻮﻣﺖ ﻣﻠﯽ ﺑﺮاﺑﺮﯼ ﻃﻠﺐ و ﺑﺪون ﺗﺒﻌﻴﺾ اﺳﺘﻔﺎدﻩ کﻨﻨﺪ‬
‫‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ‪ ١٩٠٩‬ﺳﻠﻄﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺿﺪ کﻮدﺗﺎ زد و ﺑﺮاﯼ ﻣﺪﺗﯽ ﻣﻮﻓﻖ هﻢ ﺷﺪ وﻟﯽ‬
‫ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺠﺪداٌ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﯾﻦ ﺑﺎر ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ‬
‫‪.‬‬ ‫ﺷﺪ‬ ‫ﺧﻠﻊ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ‬ ‫از‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﺑﺮاﯼ‬
‫زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ اراﻣﻨﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻠﻊ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ هﻤﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻴﻬﺎ و دوران ﺗﺮس و‬
‫وﺡﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﻣﺎ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﯾﮑﺒﺎر دﯾﮕﺮ در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٩‬ﺳﻴﻤﺎﯼ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﻇﺎهﺮ ﮔﺸﺖ ‪ .‬اﯾﻨﺒﺎر ﺹﺡﻨﻪ کﺸﺘﺎر ﺷﻬﺮ ﺁداﻧﺎ ﺑﻮد کﻪ ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ‪ ٣٠٠٠٠‬از اراﻣﻨﻪ ﺁن ﺷﻬﺮ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﮔﻮﯾﯽ ﺗﻌﺼﺐ ﻧﮋادﯼ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﺮکﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اراﻣﻨﻪ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺪارد ‪.‬‬
‫ﺷﻴﻮﻩ کﺸﺘﺎر کﺎﻣﻼٌ ﺷﺒﻴﻪ کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازﯼ ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﺑﻌﻨﻒ زﻧﺎن ارﻣﻨﯽ ‪،‬‬
‫هﻤﮑﺎرﯼ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﻨﻈﻢ ارﺗﺶ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎران و ﻏﺎرﺗﮕﺮان در کﺸﺘﺎر و در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎز هﻴﭽﮑﺲ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺮم ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﻏﺎرت و ﺁﺗﺶ ﺳﻮزﯼ ﻣﺡﺎکﻤﻪ و ﻣﺠﺎزات ﻧﺸﺪ ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬
‫درﺗﺮکﻴﻪ ‪١٩١۵‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺁﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول )‪ (١٩١٤‬ﺡﺪود‬
‫دو و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ارﻣﻨﯽ در ﻗﻠﻤﺮو‬
‫اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﺳﺮان ﺡﺰب داﺷﻨﺎﮎ ارﻣﻨﯽ کﻪ در‬
‫ﭘﺲ از ﺳﺎل ‪ ١٩٢٣‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻌﺪ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬ ‫اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل ﺑﺪار ﺁوﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ اراﻣﻨﻪ ﻓﻘﻁ ﺗﻌﺪادﯼ اﻧﺪﮎ )‪٥٠،٠٠٠‬‬
‫ﻧﻔﺮ ( ﺁﻧﻬﻢ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﻔﻨﺎﮎ در‬
‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل اﻣﺮوزﯼ ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻘﻴﻪ کﺠﺎ رﻓﺘﻨﺪ ؟‬
‫هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ ١٩١٤‬دﻧﻴﺎ در ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺷﻌﻠﻪ ور ﺷﺪ و ﺗﻮﺟﻪ‬
‫اروﭘﺎﺋﻴﺎن ﺑﻪ روﯾﺪادهﺎﯼ ﺟﻨﮓ ﻣﻌﻄﻮف ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬دوﻟﺖ وﻗﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻓﺮﺹﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻪ اراﻣﻨﻪ را ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﺸﻪ ﺡﻞ کﻨﺪ‪ .‬کﺎرﯼ کﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻗﺒﻠﯽ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎن و‬
‫ﺑﻮﯾﮋﻩ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺁن ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﻓﺮﺹﺖ ﺁن را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬در ﺁن زﻣﺎن ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان ﺗﺡﺖ کﻤﻴﺘﻪ اﺗﺡﺎد و ﺗﺮﻗﯽ ‪ ،‬زﻣﺎم اﻣﻮر را در‬
‫دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﻦ از رهﺒﺮان اﺹﻠﯽ اﯾﻦ ﺡﺰب ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﻣﺡﻤﺪ ﻃﻠﻌﺖ ﭘﺎﺷﺎ وزﯾﺮ‬
‫اﻋﻄﻢ وﻗﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﻧﻮر ﭘﺎﺷﺎ وزﯾﺮ ﺟﻨﮓ و اﺡﻤﺪ ﺟﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ و‪.‬ﯾﺮ دراﯾﺪارﯼ کﻪ‬
‫اﻧﺪﯾﺸﻪ هﺎﯼ ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﺘﯽ ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ و ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در راس اﻣﻮر ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ .‬اﻧﻬﺪام کﺎﻣﻞ ﻧﮋاد ارﻣﻨﯽ ﺗﻮﺳﻁ اﯾﻦ کﻤﻴﺘﻪ و ﺑﻮﯾﮋﻩ ﺳﻪ ﺷﺨﺹ ﻓﻮق ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ‬
‫دﻗﻴﻖ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰﯼ ﺷﺪﻩ و ﻣﺡﺮﻣﺎﻧﻪ ﻃﺮح رﯾﺰﯼ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ اﺟﺮاﯼ اﯾﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺮدان ﺑﻴﻦ ‪ ١٥‬ﺗﺎ ‪ ٥٠‬ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺮدن ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﻧﺒﺮد ﺑﻪ ارﺗﺶ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ دﺳﺘﻮر ﺹﺎدر ﺷﺪ هﺮ کﺲ کﻪ‬
‫اﺳﻠﺡﻪ دارد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ارﺗﺶ ﺗﺡﻮﯾﻞ دهﺪ و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ کﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﻣﻮرد‬
‫اﺡﺘﻴﺎج ارﺗﺶ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻧﻈﻴﺮ ﻟﺒﺎس ‪ ،‬ﻗﺎﻃﺮ ‪ ،‬ﻏﺬا و ﻏﻴﺮﻩ را ﺿﺒﻁ ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬وﻟﯽ ﺟﺎﻟﺐ‬
‫ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ کﻪ دوﻟﺖ ﻓﻘﻁ اﻣﻮال اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ارﺗﺶ ﺿﺒﻁ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮران ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ‬
‫اﻣﻮال وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ ارﻣﻨﯽ وارد ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ،‬هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮرد اﺡﺘﻴﺎج‬
‫ارﺗﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﯼ زﻧﺎﻧﻪ ‪ ،‬اﺷﻴﺎﯼ زﯾﻨﺘﯽ و ﺗﺰﺋﻴﻨﯽ و ﻏﻴﺮﻩ را ﺟﻤﻊ کﺮدﻩ‬
‫و ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در روز ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ ‪ ١٩١٥‬ﺑﺪﺳﺘﻮر‬
‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺡﺪود ‪ ٣٠٠‬ﻧﻔﺮ از رهﺒﺮان‪،‬‬
‫روﺡﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ارﻣﻨﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﭘﺲ‬
‫از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ کﺸﺘﺎرﮔﺎﻩ هﻤﮕﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺠﺰ‬
‫اﺳﻘﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم کﻮﻣﻴﺘﺎس » او ﻧﻴﺰ هﻮش و‬
‫هﻮاس ﺧﻮد را در اﺛﺮ ﺁﻧﭽﻪ کﻪ دﯾﺪﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬از‬
‫دﺳﺖ داد « ﺑﻄﺮز ﻓﺠﻴﻌﯽ ﺳﻼﺧﯽ ﺷﺪﻧﺪ‬
‫و اﯾﻦ ﺳﺮﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ در‬
‫هﻤﺎن روز ﺡﺪود ‪ ٥٠٠٠‬ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ کﻮچ اﺟﺒﺎرﯼ اراﻣﻨﻪ از ﻣﻮﻃﻦ اﺟﺪادﯼ ﺧﻮد در‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺗﺮکﻴﻪ‬ ‫اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل در کﻮﭼﻪ هﺎ و ﻣﻨﺎزﻟﺸﺎن ﺑﻘﺘﻞ‬
‫ﻣﯽ رﺳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺁﻧﺎن ﺳﭙﺲ ﺳﺮﺑﺎزان ارﻣﻨﯽ در ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﺟﻨﮓ را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح کﺮدﻩ و ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺁﻧﺎن ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮدان هﺎﯼ ﺑﻴﮑﺎرﯼ در ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ » راﻩ ﺳﺎزﯼ و ﺧﺪﻣﺎت « ﺁﻧﺎن را ﮔﺮوﻩ ﮔﺮوﻩ ﺑﻘﺘﻞ‬
‫رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬رهﺒﺮان و کﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺪاﯾﺖ و رهﺒﺮﯼ ﻣﺮدم را داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻘﺘﻞ رﺳﻴﺪﻧﺪ ‪،‬‬

‫‪9‬‬
‫ﻣﺮدان و کﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﯽ ﻣﺡﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬در ارﺗﺶ ﺑﻘﺘﻞ‬
‫رﺳﻴﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺡﺎﻻ دﯾﮕﺮ دوﻟﺖ ﺑﺰرگ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد و ﻣﻠﺖ ﺑﯽ دﻓﺎع ارﻣﻨﯽ ﺑﺪون هﻴﭻ‬
‫رهﺒﺮ و ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﮑﺮﯼ ‪ .‬دﯾﮕﺮ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺎﻧﻊ اﺟﺮاﯼ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺿﺪ ﺑﺸﺮﯼ ﺁﻧﺎن‬
‫ﮔﺮدد ؟‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ اوﺿﺎع ﺑﺮ وﻓﻖ ﻣﺮاد ﺑﻮد‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮهﺎ و روﺳﺘﺎهﺎﯼ ارﻣﻨﯽ ﻧﺸﻴﻦ رﻓﺘﻪ‬
‫و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ کﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﮕﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺟﺎهﺎﯼ اﻣﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬‬
‫از ﺧﺎﻧﻪ هﺎﯾﺸﺎن ﺑﻴﺮون کﺸﻴﺪﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮران ﺡﺘﯽ ﻓﺮﺹﺖ ﻧﻤﯽ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺎن ﻏﺬا ‪ ،‬ﻟﺒﺎس و‬
‫ﻟﻮازم ﺿﺮورﯼ را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺧﻮد ﺑﺮدارﻧﺪ ‪ .‬ﺁﻧﺎن دﺳﺘﻪ هﺎﯼ ارﻣﻨﯽ را کﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ را زﻧﺎن ‪،‬‬
‫کﻮدکﺎن و ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دادﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت کﺎروان هﺎﯾﯽ ﺑﻄﺮف ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎﻩ رواﻧﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮔﺎهﯽ کﻪ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺹﺡﺮاﯼ ﻣﺮکﺰﯼ ﺳﻮرﯾﻪ‬
‫واﻗﻊ در ﻣﻨﻄﻘﻪ دراﻟﺰور در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ ﺡﻠﺐ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺋﻴﮑﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد در زﯾﺮ ﺁﻓﺘﺎب ﺳﻮزان از‬
‫ﺗﺸﻨﮕﯽ و ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮران ﺗﺮﮎ از رﺳﻴﺪن هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺁذوﻗﻪ و ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ‬
‫اراﻣﻨﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫دوﻟﺖ ﺑﺮاﯼ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ‪ ،‬ﮔﺮوﻩ هﺎﯾﯽ را از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎر و ﺑﻴﺮﺡﻢ‬
‫ﺗﺮﮎ و کﺮد ‪ ،‬ﺗﺸﮑﻴﻞ داد ‪ .‬ﺁن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﺮط ﺷﺮکﺖ در کﺸﺘﺎر کﺎروان هﺎﯼ ﺗﺒﻌﻴﺪﯼ‬
‫ارﻣﻨﯽ از زﻧﺪان ﺁزاد ﻣﯽ ﮔﺸﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ در ﺳﺮ راﻩ ﻣﺴﻴﺮ کﺎروان هﺎﯼ ﺗﺒﻌﻴﺪﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬
‫ﺗﺎ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ وﺡﺸﻴﺎﻧﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ و اﻧﺪﮎ ﭼﻴﺰهﺎﯾﯽ هﻢ کﻪ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﻏﺎرت ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪ .‬هﺮ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺹﺒﺡ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد هﺮ کﺎروان کﺸﺘﻪ و‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ دﺧﺘﺮ رﺑﻮدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺁﻧﺎن ﺗﻌﺪاد ﻣﺮدان ﻣﻌﺪودﯼ را هﻢ کﻪ در دﺳﺘﻪ هﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫از دﺳﺘﻪ هﺎ ﺟﺪا کﺮدﻩ و ﺑﻄﺮ ﻓﺠﻴﻌﯽ ﻗﺼﺎﺑﯽ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪ .‬زﻧﺎن ﺧﻮش ﺹﻮرت ارﻣﻨﯽ را ﺟﺪا‬
‫کﺮدﻩ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ‪ .‬ژاﻧﺪارﻣﻬﺎﯼ ﺗﺮﮎ ﺗﺒﻌﻴﺪﯾﺎن را زﯾﺮ ﺗﺎزﯾﺎﻧﻪ و ﺷﻼق و ﺑﺎ ﺳﺮ ﻧﻴﺰﻩ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻠﻮ ﻣﯽ راﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬کﻮدکﺎن را از ﻣﺎدران ﺧﻮد ﺟﺪا کﺮدﻩ و ﺑﻘﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ راﺡﺖ ﺗﺮ ﺑﺠﻠﻮ‬
‫ﺡﺮکﺖ کﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮان ارﻣﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﮑﻪ ﺁﺗﺶ ﺷﻬﻮت‬
‫ژاﻧﺪارﻣﻬﺎ ﻧﺎﻣﻮس ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺮود ‪،‬‬
‫ﮔﻴﺴﻮان ﺧﻮد را کﺎﻣﻼٌ ﻣﯽ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻧﺪ و ﯾﺎ‬
‫ﺳﺮ و ﺹﻮرت ﺧﻮد را ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻣﻮران ﺗﺮﮎ و ﺳﺎکﻨﻴﻦ ﻣﺡﻠﯽ ﺑﺮاﯼ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش کﺮدن ﺁﺗﺶ ﺷﻬﻮت ﺧﻮد ‪ ،‬ﺡﺘﯽ از‬
‫ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ اﺟﺴﺎد زﻧﺎن ﻣﺮدﻩ کﺎروان ﻧﻴﺰ‬
‫ﺧﻮددارﯼ ﻧﻤﯽ کﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﻮارد از‬
‫ﻧﻘﺸﻪ کﻮچ اﺟﺒﺎرﯼ اراﻣﻨﻪ و ﻣﮑﺎﻧﻬﺎﯼ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﯾﮏ کﺎروان ﭼﻨﺪ دﻩ هﺰار ﻧﻔﺮﯼ ﻓﻘﻁ ﻋﺪﻩ اﯼ‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎر ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎﻩ ﻣﯽ رﺳﻴﺪ و در‬
‫اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد هﻤﮕﯽ ﺗﻠﻒ ﺷﺪﻩ ﯾﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و‬
‫هﻴﭽﮑﺲ از ﯾﮏ کﺎروان ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮔﺎﻩ کﻪ هﻤﺎﻧﺎ ﺹﺡﺮاﯼ ﺳﻮزان ﺳﻮرﯾﻪ ﺑﻮد ﻧﻤﯽ رﺳﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎدران ارﻣﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﮑﻪ کﻮدکﺎﻧﺸﺎن از ﮔﺰﻧﺪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم در اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ اﻟﺘﻤﺎس ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ کﺮد و ﯾﺎ ﺡﺘﯽ ﺗﺮﮎ ﻣﯽ ﺳﭙﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرﯼ در ﺑﻴﻦ راﻩ ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻴﺎوردﻩ‪ ،‬ﺟﺎن‬
‫ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ ‪ .‬رودﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ دﺟﻠﻪ و ﻓﺮات هﻤﻮارﻩ از اﺟﺴﺎد اراﻣﻨﻪ ﭘﺮ ﺑﻮد ‪ .‬ﮔﺎهﯽ اﻋﺪام هﺎﯼ‬
‫دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ارﻣﻨﻴﺎن و ﺟﻨﺎﯾﺎت وﺡﺸﻴﺎﻧﻪ ﺟﻼدان ﺗﺮﮎ ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮاردﯼ اﻧﺪﮎ‬
‫هﻤﺴﺎﯾﮕﺎن کﺮد ﺑﻪ ﯾﺎرﯼ اراﻣﻨﻪ اﻗﺪام کﻨﻨﺪ ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ کﻪ ﺧﻮد کﺮدهﺎ ﻧﻴﺰ از ﯾﺎرﯼ ﺑﻪ اراﻣﻨﻪ‬
‫وﺡﺸﺖ داﺷﺘﻨﺪ هﺮ کﺮد ﯾﺎ ﺡﺘﯽ ﺗﺮکﯽ کﻪ از اراﻣﻨﻪ ﺡﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ کﺮد کﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎﯾﺎت ﺁﻧﺎن ﺑﺡﺪﯼ ﺑﻮد کﻪ ﺗﻌﺪادﯼ از ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﺗﺮﮎ هﻤﭽﻮن ﺹﻼل اﺳﺘﺎﻧﺪار ﺁﻟﭙﻮ )‬
‫ﺡﻠﺐ ( ‪ ،‬ﻣﻈﻬﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺁﻧﮑﺎرا ﺑﺎ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ورزﯾﺪﻩ و از کﺎر ﺑﺮکﻨﺎر ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻼدان در ﺗﺮاﺑﻮزان واﻗﻊ در ﺳﺎﺡﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ درﯾﺎﯼ ﺳﻴﺎﻩ روش ﺟﺪﯾﺪﯼ از کﺸﺘﺎر را در ﭘﻴﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺁﻧﺎن دﺳﺘﻪ هﺎﯼ ارﻣﻨﯽ را در ﻗﺎﯾﻖ هﺎﯼ کﻮﭼﮏ ﺳﻮار کﺮدﻩ و ﺁﻧﺎن را از ﻗﺎﯾﻖ ﺑﻪ‬

‫‪10‬‬
‫درﯾﺎ ﻣﯽ رﯾﺨﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ ﺷﻬﺮهﺎﯼ دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ وان ﻧﻴﺰ از هﻤﻴﻦ روش ﺑﺮاﯼ کﺸﺘﺎر‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﺎٌ ﺗﺒﻌﻴﺪﯾﺎن را در رودﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ دﺟﻠﻪ و ﻓﺮات ﻧﻴﺰ ﻏﺮق ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫دﻧﻴﺎ کﻪ در ﺁن زﻣﺎن دﺳﺘﺨﻮش ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺑﻮد از ﻋﻤﻖ ﻓﺎﺟﻌﻪ اﯼ کﻪ در ﺗﺮکﻴﻪ در‬
‫ﺡﺎل وﻗﻮع ﺑﻮد ‪ ،‬ﺑﯽ اﻃﻼع ﺑﻮد ‪ .‬ﻃﺮح ﻧﮋاد کﺸﯽ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ کﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﻣﺨﻔﯽ و‬
‫ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺁﻟﻤﺎن کﻪ ﺑﺎ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﺘﺡﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و از ﻧﺰدﯾﮏ روﯾﺪادهﺎ و‬
‫ﺡﻮادث ﺗﺮکﻴﻪ را ﻧﻈﺎرﻩ ﻣﯽ کﺮد ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻠﻮﯼ ﺁﺗﺶ ﺷﻬﻮت ‪ ،‬کﺸﺘﺎر و ﺟﻨﺎﯾﺎت ﺗﺮکﻬﺎ را‬
‫ﻧﻤﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﻮاردﯼ ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫اﻣﺮوزﻩ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاکﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ کﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﺎن از ﻓﺮزﻧﺪان ﯾﺎ ﻧﻮادﮔﺎن‬
‫ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن کﺸﺘﺎرهﺎ هﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ هﻨﻮز هﻢ ﺗﻌﺪادﯼ از ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﺁن ﺟﻨﺎﯾﺎت در ﺑﻴﻦ ﻣﺎ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ ‪ .‬ارﻣﻨﻴﺎﻧﯽ کﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻓﺮار ﺷﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ کﺸﻮرهﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺳﻮرﯾﻪ ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن‬
‫‪ ،‬روﺳﻴﻪ ‪ ،‬ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ ،‬اروﭘﺎ و ﺗﻌﺪادﯼ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﯾﺮان ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮدﻩ و زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺪﯾﺪﯼ را ﺁﻏﺎز کﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫اﻣﺮوزﻩ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻧﮋاد کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ را ﺗﮑﺬﯾﺐ ﻧﻤﻮدﻩ و ادﻋﺎ ﻣﯽ کﻨﺪ اراﻣﻨﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﺟﻨﮕﯽ ﺷﺮق ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و درﺧﺼﻮص کﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺧﻮاﻧﺪن ﺷﻤﺎر ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬
‫ادﻋﺎ ﻣﯽ کﻨﺪ کﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﻨﮓ و درﮔﻴﺮﯾﻬﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ کﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺑﺮﻋﮑﺲ ﺁﻧﭽﻪ کﻪ دوﻟﺘﻤﺮدان کﻨﻮﻧﯽ ﺗﺮکﻴﻪ ادﻋﺎ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ و ﻗﻠﻤﺮو‬
‫اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﺟﺮا ﺷﺪ ‪.‬‬

‫هﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ اراﻣﻨﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن در روز ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺎﻟﺮوز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩١۵‬در کﻠﻴﺴﺎ‬
‫ﮔﺮد هﻢ ﺁﻣﺪﻩ و ﯾﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁن ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺰرگ را ﮔﺮاﻣﯽ ﻣﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ کﻪ در ﺳﺎل ‪١٩١۵‬‬
‫در ﺗﺮکﻴﻪ در ﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﯽ رخ داد و ﺑﻴﺶ از ﯾﮏ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬هﻤﭽﻮن‬
‫ﻟﮑﻪ ﻧﻨﮕﯽ اﺳﺖ در ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺸﺮﯾﺖ ‪ .‬ﺟﻨﺎﯾﺎت ‪ ،‬کﺸﺘﺎرهﺎ ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﺑﻌﻨﻒ زﻧﺎن ارﻣﻨﯽ و اﻋﻤﺎل‬
‫وﺡﺸﻴﺎﻧﻪ دوﻟﺘﻤﺮدان ﺗﺮﮎ ﺑﺡﺪﯼ ﻓﺠﻴﻊ اﺳﺖ کﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻦ هﺮ اﻧﺴﺎن ﺁزادﻩ اﯼ را ﻣﯽ‬
‫ﻟﺮزاﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫ﻣﺡﻮ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ اول‬
‫ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول و ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺘﺡﺪﯾﻦ ) ﺁﻟﻤﺎن و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ( دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و‬
‫اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﺁن ﻣﺘﻼﺷﯽ ﺷﺪ و اﻋﻀﺎﯼ هﻴﺌﺖ ﺡﺎکﻤﻪ و کﻤﻴﺘﻪ اﺗﺡﺎد و ﺗﺮﻗﯽ از ﻣﻤﻠﮑﺖ‬
‫ﮔﺮﯾﺨﺘﻨﺪ و ﻏﻴﺎﺑﺎٌ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺡﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر کﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ ) ﺁﺗﺎﺗﻮرﮎ ( کﻪ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ را‬
‫از ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﮑﺎرا اﻧﺘﻘﺎل داد و ﺟﻤﻬﻮرﯼ‬
‫ﺗﺮکﻴﻪ را اﯾﺠﺎد کﺮد ‪ .‬ﺑﺮاﯼ ﻣﺪت کﻮﺗﺎهﯽ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل‬
‫ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺁﻧﺎن اﻋﺘﺮاف‬
‫کﺮد وﻟﯽ ﺧﻴﻠﯽ زود او ﻧﻴﺰ روش ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﺧﻮد را‬
‫در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﺁن دﺳﺘﻪ از اراﻣﻨﻪ اﯼ را کﻪ ﭘﺲ‬
‫از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ وﻃﻦ ﺧﻮد‬
‫ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻧﻤﻮد و ﺑﻘﻴﻪ اراﻣﻨﻪ را از‬
‫اراﻣﻨﻪ ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﻨﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬
‫کﺸﻮر ﺑﻴﺮون راﻧﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ )‬
‫ﻏﺮﺑﯽ از ﻧﻘﺸﻪ هﺎﯼ ﺟﻔﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ( از ﻧﻘﺸﻪ هﺎﯼ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺡﻮ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺡﻮ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ کﻪ ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ‪ ٣٠٠٠‬ﺳﺎل‬
‫وﻃﻦ‬

‫‪12‬‬
 ‫ﻣﺸﺎهﺪات ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻧﺎﻣﺪار‬
‫اﯾﺮاﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ‬
‫ﺟﻤﺎل زادﻩ‪ :‬دﺧﺘﺮان‬
‫ارﻣﻨﯽ ﻣﻮهﺎﯼ ﺧﻮد را‬
‫از ﺗﻪ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫وکﺎﻣﻼٌ کﭽﻞ ﺑﻮدﻧﺪ و‬
‫ﻋﻠﺖ ﺁن ﺑﻮد کﻪ ﻣﺒﺎدا‬
‫ﻣﺮدان ﺗﺮﮎ و ﻋﺮب‬
‫ﺑﺠﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ‬

‫ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻧﺎﻣﺪار اﯾﺮاﻧﯽ و اﺑﺪاع کﻨﻨﺪﻩ‬
‫ﻗﺼﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻧﻮﯾﻦ ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ کﺘﺎﺑﻬﺎﯼ ﯾﮑﯽ ﺑﻮد ﯾﮑﯽ ﻧﺒﻮد ‪،‬‬
‫داراﻟﻤﺠﺎﻧﻴﻦ ‪ ،‬راﻩ ﺁب و ‪ ...‬درﺳﺖ در روزهﺎﯾﯽ کﻪ ارﻣﻨﻴﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‬
‫در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺁوارﻩ ﺷﺪﻩ و ﻋﻔﺮﯾﺖ ﻣﺮگ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺳﺮﺷﺎن ﭘﺮ و ﺑﺎل ﻣﯽ‬
‫زد از اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺮگ و ﺟﻨﺎﯾﺖ ﮔﺬﺷﺖ ‪ .‬وﯼ ﻣﺸﺎهﺪات ﺧﻮد را‬
‫ﺗﺡﺖ ﻋﻨﻮان » ﻣﺸﺎهﺪات ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻦ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول « ﺑﻪ‬
‫رﺷﺘﻪ ﺗﺡﺮﯾﺮ درﺁوردﻩ اﺳﺖ ‪ .‬وﯼ ﺗﺎکﻴﺪ ﻣﯽ کﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ در اﯾﻦ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫ﺁﻣﺪﻩ هﻤﻪ ﭼﻴﺰهﺎ و وﻗﺎﯾﻌﯽ اﺳﺖ کﻪ ﺑﺸﺨﺼﻪ ﺷﺎهﺪ ﺁن ﺑﻮدﻩ و‬
‫ﺑﭽﺸﻢ ﺧﻮد دﯾﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬او کﻪ در ﺑﻬﺎر ‪ ١٩١٥‬از ﺑﺮﻟﻦ ﻋﺎزم ﺑﻐﺪاد‬
‫ﺑﻮد اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺡﻠﺐ و ﺑﻐﺪاد رﻓﺖ و از هﻤﺎن‬
‫راﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ ‪.‬‬
‫» ﺑﺎ ﮔﺎرﯼ و ﻋﺮﺑﺎﻧﻪ از ﺑﻐﺪاد و ﺡﻠﺐ ﺑﺠﺎﻧﺐ اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل ﺑﺮاﻩ اﻓﺘﺎدﯾﻢ ‪ .‬از هﻤﺎن ﻣﻨﺰل اول ﺑﺎ‬
‫ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ زﯾﺎد از اراﻣﻨﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﯾﻢ کﻪ ﺑﺼﻮرت ﻋﺠﻴﺒﯽ کﻪ ﺑﺎور کﺮدﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ و‬
‫ژاﻧﺪارﻣﻬﺎﯼ ﻣﺴﻠﺡ و ﺳﻮار ﺗﺮﮎ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻴﺎدﻩ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﻣﺮگ و هﻼﮎ ﻣﻴﺮاﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﺎ ﮔﺮدﯾﺪ وﻟﯽ کﻢ کﻢ ﻋﺎدت کﺮدﯾﻢ کﻪ ﺡﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﮕﺎﻩ هﻢ ﻧﻤﯽ کﺮدﯾﻢ و‬
‫اﻟﺡﻖ کﻪ ﻧﮕﺎﻩ کﺮدن هﻢ ﻧﺪاﺷﺖ ‪ .‬ﺹﺪهﺎ زﻧﺎن و ﻣﺮدان ارﻣﻨﯽ را ﺑﺎ کﻮدکﺎﻧﺸﺎن ﺑﺡﺎل‬
‫زارﯼ ﺑﻀﺮب ﺷﻼق و اﺳﻠﺡﻪ ﭘﻴﺎدﻩ و ﻧﺎﺗﻮان ﺑﺠﻠﻮ ﻣﯽ راﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدهﺎ ﺟﻮان دﯾﺪﻩ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﺪ ﭼﻮن ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺎن را ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﯾﺎ ﻣﺡﺾ اﺡﺘﻴﺎط ) ﻣﻠﺡﻖ ﺷﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻗﺸﻮن روس ( ﺑﻘﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬دﺧﺘﺮان ارﻣﻨﯽ ﻣﻮهﺎﯼ ﺧﻮد را از ﺗﻪ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ وکﺎﻣﻼٌ کﭽﻞ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻋﻠﺖ ﺁن ﺑﻮد کﻪ ﻣﺒﺎدا ﻣﺮدان ﺗﺮﮎ و ﻋﺮب ﺑﺠﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ‪ .‬دو‬
‫ﺳﻪ ﺗﻦ ژاﻧﺪارم ﺑﺮ اﺳﺐ ﺳﻮار اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ هﺎ را درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻠﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻀﺮب ﺷﻼق‬
‫ﺑﺠﻠﻮ ﻣﯽ راﻧﺪ ‪ .‬اﮔﺮ کﺴﯽ از ﺁن اﺳﻴﺮان از ﻓﺮط ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ و ﯾﺎ ﺑﺮاﯼ ﻗﻀﺎﯼ‬
‫ﺡﺎﺟﺐ ﺑﻌﻘﺐ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاﯼ اﺑﺪ ﺑﻌﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد و ﻧﺎﻟﻪ و زارﯼ کﺴﺎﻧﺶ ﺑﯽ ﺛﻤﺮ ﺑﻮد و‬
‫از اﯾﻨﺮو ﻓﺎﺹﻠﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺹﻠﻪ کﺴﺎﻧﯽ از زن و ﻣﺮد ارﻣﻨﯽ را ﻣﻴﺪﯾﺪﯾﻢ کﻪ در کﻨﺎر ﺟﺎدﻩ اﻓﺘﺎدﻩ‬
‫اﻧﺪ و ﻣﺮدﻩ اﻧﺪ ﯾﺎ در ﺡﺎل ﺟﺎن دادن و ﻧﺰع ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ کﻪ ﺑﻌﻀﯽ از‬

‫‪13‬‬
‫ﺳﺎکﻨﺎن ﺟﻮان ﺁن ﺹﻔﺡﺎت در ﻃﺮﯾﻖ اﻃﻔﺎ ﺁﺗﺶ ﺷﻬﻮات ﺡﺮﻣﺖ دﺧﺘﺮاﻧﯽ از اراﻣﻨﻪ را کﻪ در‬
‫ﺡﺎل ﻧﺰع ﺑﻮدﻩ و ﯾﺎ ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﺎ کﻪ ﺧﻁ ﺳﻴﺮﻣﺎن در ﻃﻮل‬
‫ﺳﺎﺡﻞ ﻏﺮﺑﯽ ﻓﺮات ﺑﻮد و روزﯼ ﻧﻤﯽ ﮔﺬﺷﺖ کﻪ ﻧﻌﺸﻬﺎﯾﯽ را در رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﻤﻴﺪﯾﺪﯾﻢ کﻪ‬
‫ﺁب ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺑﺮد ‪ .‬ﺷﺒﯽ از ﺷﺒﻬﺎ در ﺟﺎﯾﯽ ﻣﻨﺰل کﺮدﯾﻢ کﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎٌ ﺁﺑﺎد ﺑﻮد و‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ از ﺳﺎکﻨﺎن ﺁن ﺑﺮﻩ اﯼ ﺑﺨﺮﯾﻢ و ﺳﺮ ﺑﺒﺮﯾﻢ و کﺒﺎب کﻨﻴﻢ دل و رودﻩ ﺑﺮﻩ را هﻤﺎن‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺧﺎﻟﯽ کﺮدﻩ ﺑﻮدﯾﻢ ‪ .‬ﻣﺎﯾﻊ ﺳﺒﺰ رﻧﮕﯽ ﺑﻮد ﺑﺸﮑﻞ ﺁش ﻣﺎﯾﻌﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎن دﯾﺪﯾﻢ کﻪ‬
‫ﺟﻤﻌﯽ از اراﻣﻨﻪ کﻪ ژاﻧﺪارﻣﻬﺎ ﺁﻧﻬﺎ را در ﺟﻮار ﻣﺎ ﻣﻨﺰل دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺡﺮص و وﻟﻊ هﺮﭼﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺑﺮوﯼ ﺁن ﻣﺎﯾﻊ اﻓﺘﺎدﻩ اﻧﺪ و ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮردن ﺁن هﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﻈﺮﻩ اﯼ ﺑﻮد کﻪ هﺮﮔﺰ‬
‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﻢ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎز روزﯼ دﯾﮕﺮ در ﺟﺎﯾﯽ اﻃﺮاق کﺮدﯾﻢ کﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺑﺰرﮔﯽ از هﻤﻴﻦ‬
‫اراﻣﻨﻪ در ﺗﺡﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻮارهﺎﯼ ﭘﻠﻴﺲ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﺁﻧﺠﺎ اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ زن ارﻣﻨﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺹﻮرت و ﻗﻴﺎﻓﻪ ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﻤﻦ ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪ و ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺖ ‪ » :‬ﺗﺮا ﺑﺨﺪا اﯾﻦ دو‬
‫ﻧﮕﻴﻦ اﻟﻤﺎس را از ﻣﻦ ﺑﺨﺮ و در ﻋﻮض ﻗﺪرﯼ ﺧﻮراکﯽ ﺑﻤﺎ ﺑﺪﻩ کﻪ ﺑﭽﻪ هﺎﯾﻢ از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ‬
‫دارﻧﺪ هﻼﮎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ « ‪ .‬ﺑﺎور ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ کﻪ اﻟﻤﺎﺳﻬﺎ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ و ﻗﺪرﯼ ﺧﻮراﮎ ﺑﻪ او‬
‫دادم ﺧﻮراﮎ ﺧﻮدﻣﺎن هﻢ کﻢ کﻢ ﺗﻪ کﺸﻴﺪﻩ ﺑﻮد و ﭼﻮن هﻨﻮز روزهﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد کﻪ ﺑﻪ ﺡﻠﺐ‬
‫ﺑﺮﺳﻴﻢ دﭼﺎر دﺳﺖ ﺗﻨﮕﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﯾﻢ ‪ .‬ﺑﻪ ﺡﻠﺐ رﺳﻴﺪﯾﻢ ‪ .‬در ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﻨﺰل‬
‫کﺮدﯾﻢ کﻪ » ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﭘﺮﻧﺲ « ﻧﺎم داﺷﺖ و ﺹﺎﺡﺒﺶ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ارﻣﻨﯽ ﺑﻮد ‪ .‬هﺮاﺳﺎن ﻧﺰد‬
‫ﻣﺎ ﺁﻣﺪ کﻪ ﺟﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ وارد ﺡﻠﺐ ﺷﺪﻩ و در هﻤﻴﻦ ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﻣﻨﺰل دارد و ﻣﻴﺘﺮﺳﻢ ﻣﺮا‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻘﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ و ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ را ﺿﺒﻁ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻟﺘﻤﺎس و ﺗﻀﺮع درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻴﻨﻤﻮد‬
‫کﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺰد ﺟﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ کﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﺎوت ﻣﻌﺮوف ﺷﺪﻩ ﺑﻮد رﻓﺘﻪ وﺳﺎﻃﺖ کﻨﻴﻢ ‪ .‬ﻣﯽ‬
‫ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ اﺷﺨﺎص ﻣﺡﺘﺮﻣﯽ هﺴﺘﻴﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﺳﺎﻃﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﯽ اﺛﺮ ﻧﻤﺎﻧﺪ ‪ .‬وﻟﯽ‬
‫ﺑﯽ اﺛﺮ ﻣﺎﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺁن ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ کﻪ ﺁن ﻣﺮد ارﻣﻨﯽ را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺑﻴﺮوت و‬
‫ﺁن ﺡﻮاﻟﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﻧﺪ و ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد کﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﻗﺘﻠﮕﺎﻩ ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺹﻪ ﺁﻧﮑﻪ روزهﺎﯼ ﻋﺠﻴﺒﯽ را ﮔﺬراﻧﺪﯾﻢ ‪ .‬ﺡﮑﻢ ﯾﮏ کﺎﺑﻮس ﺑﺴﻴﺎر هﻮﻟﻨﺎکﯽ را ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ‬
‫ﭘﻴﺪا کﺮدﻩ اﺳﺖ کﻪ ﮔﺎهﯽ ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺘﯽ ﺑﺮ وﺟﻮدم ﺗﺴﻠﻁ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ کﻨﺪ و ﻧﺎراﺡﺘﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد‬
‫و ﺁزارم ﻣﯽ دهﺪ ‪.‬‬

‫ژﻧﻮ ‪ ٢٥‬ﺧﺮداد ‪ ١٣٥٠‬ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ‬

‫ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاﻧﺪﯾﺪ ﺧﻼﺹﻪ اﯼ ﺑﻮد از ﻣﺸﺎهﺪات ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ از کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‬
‫در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‬

‫‪14‬‬
 ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت وﻗﺖ اﯾﺮان و کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ٣‬ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ – ‪ ١٨‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ - ١٩١۵‬ﭘﺮﺗﺴﺖ ﺷﻴﺦ اﻻﺳﻼم ﺑﺮ ﺿﺪ ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺁﺗﻦ ‪ -‬اﯾﻦ ﺧﺒﺮ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ کﻪ ﺷﻴﺦ اﻻﺳﻼم ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ‬
‫واﺳﻄﻪ ﺑﻌﺪ از ﭘﺮوﺗﺴﺖ و اﻋﺘﺮاض ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺮ ﺿﺪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎ دادﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ١٢‬ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ ‪ ١٢ -‬اکﺘﺒﺮ ‪ - ١٩١٥‬کﺸﺘﺎر از اراﻣﻨﻪ ‪ -‬وﻟﯽ هﻤﻪ کﺲ از رﻓﺘﺎر‬

‫ﺗﺮکﻬﺎ ﺑﺮ ﺿﺪ اراﻣﻨﻪ ﻣﺘﻔﻖ اﺳﺖ ‪ .‬از ﻗﺮارﯼ کﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ کﻨﻨﺪ زﻣﺎﻣﺪاران اﻣﻮر را ﻗﺼﺪ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ کﻪ رﯾﺸﻪ اراﻣﻨﻪ را کﻨﺪﻩ از ‪ ٠٠٠،٨٠٠‬اﻟﯽ ‪ ٠٠٠،٠٠٠،١‬ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻘﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﻴﺴﻮﯾﻬﺎ ﺑﻘﺒﻮل ﺁﺋﻴﻦ اﺳﻼم از ﻗﺘﻞ ﻧﺠﺎت ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ وﻟﯽ ﻓﯽ اﻟﻮﻓﻮر ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ اﺛﺎﺛﻴﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﻩ وﯼ را از زن و ﺧﻮاهﺮ و دﺧﺘﺮ کﻪ ﺑﺡﺪ رﺷﺪ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺡﺒﺎﻟﻪ ازدواج ﺗﺮکﻬﺎ‬
‫در ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ کﻪ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ کﻴﺶ اﺳﻼم را ﺗﺮﮎ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ .‬از ﻗﺮارﯾﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ وزﯾﺮ ﻣﺨﺘﺎر‬
‫ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﻘﻴﻢ اﺳﻼﻣﺒﻮل ﺑﺘﺎزﮔﯽ ﭘﺮوﺗﺴﺖ ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ کﺮدﻩ و ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫کﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ کﺸﻴﺸﻬﺎﯼ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻮاﺑﯽ کﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫دادﻧﺪ اﯾﻦ ﺑﻮد کﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ ارﻣﻨﯽ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﯼ اﺳﻼﻣﺒﻮل ﺑﺪار ﺁوﯾﺨﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ١٨‬ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ ‪ ٢٨ -‬اکﺘﺒﺮ ‪ - ١٩١٥‬اﺿﻤﺡﻼل اراﻣﻨﻪ ‪ -‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺎﺳﯽ‬

‫ﺗﻴﻤﺲ ]ﺗﺎﯾﻤﺰ[ ﻟﻨﺪن ﻣﻮرﺧﻪ ﺳﻠﺦ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ .‬ﻣﺨﺒﺮ ﻣﺎ از ﻗﺎرﻩ اﺧﺒﺎر ﻣﻔﺼﻠﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ‬
‫اراﻣﻨﻪ در ﺁﺳﻴﺎﯼ ﺹﻐﻴﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ داﺋﺮﻩ ﺗﻌﺮض ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺑﻘﺪرﯼ وﺳﻌﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﭼﻨﺪان ﻗﺴﺎوت و ﻇﻠﻢ هﻤﺮاﻩ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ کﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ در‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺷﺮق ﻧﺰدﯾﮏ ﻓﻘﻁ ﯾﮏ واﻗﻌﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺁن ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺁن واﻗﻌﻪ کﻪ ﺑﺎ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ اش ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ کﺮد در ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﻠﻐﺎر ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﻗﺸﻮن‬
‫ﻓﺎﺗﺡ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎﯼ ﺧﻮد را ﺑﺮاﯼ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دﻓﻌﻪ در ﺑﺎﻟﮑﺎن ﮔﺬاردﻧﺪ ﭼﻨﺎن در اﻧﻬﺪام ﻧﮋاد‬
‫ﺑﻠﻐﺎر ﭘﺎﻓﺸﺎرﯼ کﺮدﻧﺪ کﻪ اﺳﻢ ﺑﻠﻐﺎر از ﯾﺎد اروﭘﺎﺋﻴﻬﺎ ﻣﺡﻮ ﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺮکﻬﺎ کﻮﺷﺶ ﻣﻴﻨﻤﺎﯾﻨﺪ‬
‫کﻪ اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮﻓﺘﺎر هﻤﺎن ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻗﺴﺎوت کﺎراﻧﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ کﻪ در روزﮔﺎر ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻠﻐﺎر را‬
‫کﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻋﻠﯽ اﻟﻈﺎهﺮ ژان ﺗﺮکﻬﺎ ] ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان [ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ کﻪ رﯾﺸﻪ اراﻣﻨﻪ را ﺑﮑﻠﯽ کﻨﺪﻩ‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از اﯾﻦ ﻧﺎﺡﻴﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮد را ﺁﺳﻮدﻩ ﺳﺎزﻧﺪ ‪ .‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﻬﺎﯼ ‪، ١٨٩٦ ، ١٨٩٤‬‬
‫‪ ١٩٠٩‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ کﻪ ﺡﺎﻻ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﯽ اهﻤﻴﺖ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺳﺎل ‪١٩٠٩‬‬
‫روﺳﺎﯼ کﻤﻴﺘﻪ اﺗﺡﺎد و ﺗﺮﻗﯽ ﺑﺪول ﻏﺮﺑﯽ ﭼﻨﻴﻦ واﻧﻤﻮد ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ کﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﺁداﻧﺎ و در‬
‫ﺗﺎرﺳﻮس و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﻣﻴﻠﯽ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺴﺌﻮل اﯾﻦ وﻗﺎﺡﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻟﻴﮑﻦ ﺡﺎﻻ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد کﻪ اﻇﻬﺎرات اراﻣﻨﻪ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺹﺡﺖ و ﺹﻮاب ﺑﻮدﻩ و اﻋﻀﺎ کﻤﻴﺘﻪ ﻣﺰﺑﻮر کﻪ‬
‫دﻋﻮﯼ ﺗﺠﺪد و اﺹﻼح ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩٠٩‬اراﻣﻨﻪ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از‬
‫اﺷﺨﺎﺹﯽ کﻪ در اﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎٌ ﻣﺴﺌﻮل اﯾﻦ ﺳﻮء اﻋﻤﺎل اﻧﺪ اﻧﻮر ﭘﺎﺷﺎ و ﻃﻠﻌﺖ ﺑﻴﮓ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ کﻪ ﻗﺪرﯼ ﺧﻴﺎل ﺷﺨﺹ را راﺡﺖ ﻣﯽ ﺳﺎزد اﯾﻦ اﺳﺖ کﻪ‬
‫هﻴﭽﻴﮏ از اﯾﻦ دو ﻧﻔﺮ اﺹﻼٌ ﺗﺮکﯽ ﻧﮋاد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و هﺮ دو را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺼﻠﺡﺘﯽ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ ﻋﺪاوت اﻧﻮر ﭘﺎﺷﺎ ﺑﺎ اراﻣﻨﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ کﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﻨﮕﻬﺎﯼ ﻗﻔﻘﺎز ﺑﻪ ﻗﺸﻮن روس‬
‫کﻤﮏ کﺮدﻧﺪ ﻟﻴﮑﻦ ﭼﻪ ﺟﺎﯼ ﺷﺒﻪ کﻪ ﻣﺒﺪا ﺟﻤﻴﻊ اﯾﻦ ﺟﺮاﯾﻢ و ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻮن ﯾﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن و‬
‫ﻧﻴﻢ اراﻣﻨﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺁﻟﻤﺎﻧﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا کﻪ اﻧﻮر و ﻃﻠﻌﺖ هﻴﭽﻴﮏ ﺡﮑﻤﺮان اﺳﻼﻣﺒﻮل‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻘﻁ ﻣﻘﻬﻮر ارادﻩ ﺁﻟﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮏ کﻠﻤﻪ از درﺑﺎر ﺑﺮﻟﻦ اﯾﻦ ﻗﺘﻞ وﻏﺎرت را‬
‫کﻪ ﻧﻮاﺡﯽ وﺳﻴﻌﻪ ﺁﺳﻴﺎﯼ ﺹﻐﻴﺮ را ﺷﺌﻮﻣﺖ ﺁن ﺑﺎﺋﺮ و ﺧﺮاب ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽ داد‬
‫ﻗﻴﺼﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺷﺎرﻩ از ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺁﯾﺎ ﺡﺎﻻ او ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺧﻮاهﺪ‬
‫کﺮد ؟ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﯽ کﻨﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ١٦٩‬رﻋﺪ ‪ ٤ -‬ﻣﻪ ‪ - ١٩٦‬اﻋﺪام اراﻣﻨﻪ در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ‪ -‬ﺑﻮکﺎرﺳﺖ ‪ ٢١‬ﺁورﯾﻞ ‪-‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ اﺑﻮﮎ اﺷﻌﺎر ﻣﯽ دارد کﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺛﻘﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دهﻨﺪ کﻪ ﺗﺮکﻬﺎ از اﺑﺘﺪاﯼ ﺟﻨﮓ‬
‫ﺗﺎکﻨﻮن ﻣﺘﺠﺎوز از ‪ ٠٠٠،٠٠٠،١‬ارﻣﻨﯽ را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻧﻤﻮدﻩ اﻧﺪ در ﺿﻤﻦ ‪ ٠٠٠،١٠٠‬ﻧﻔﺮ هﻢ‬
‫اراﻣﻨﻪ کﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻣﺬهﺐ ﻣﻌﺪوم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺟﺪ و ﺟﻬﺪ ﺡﮑﻮﻣﺖ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺮاﯼ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از‬

‫‪15‬‬
 ‫اﻋﻤﺎل ﺷﻨﻴﻌﻪ ﺗﺮکﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺡﺎﺹﻞ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﯾﺮان – ‪ ٨‬ﻣﺎرس ‪ – ١٩٢٠‬ﻟﻨﺪن ‪ - ٢٧‬ﺗﻠﮕﺮاف رﺋﻴﺲ ﻣﺬهﺒﯽ اراﻣﻨﻪ از اﺳﻼﻣﺒﻮل ﻣﯽ‬

‫ﮔﻮﯾﺪ روز ﻧﻬﻢ ﻓﻮرﯾﻪ ﻗﺸﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼ ﻣﺎراش واﻗﻌﻪ در ﺳﻴﻠﻴﺴﯽ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻤﻮد ﯾﮏ روز‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻠﻴﻮن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺳﻪ هﺰار ﻧﻔﺮ اراﻣﻨﻪ را ﻣﻘﺘﻮل ﻧﻤﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻓﻘﻁ ‪ ١٥٠٠‬ﻧﻔﺮ‬
‫ارﻣﻨﯽ ﻓﺮاراٌ ﺑﺎﺹﻼﺡﻴﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ در ﺡﺎﻟﻴﮑﻪ ﻋﺪﻩ کﺜﻴﺮﯼ در ﻋﺮض راﻩ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻨﺠﻤﺪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ از ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ اراﻣﻨﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺎراش ﺷﺎﻧﺰدﻩ هﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﻘﺘﻮل ﮔﺮدﯾﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﺨﺒﺮ‬
‫ﺟﺮﯾﺪﻩ ﺗﺎﯾﻤﺲ ] ﺗﺎﯾﻤﺰ[ از اﺳﻼﻣﺒﻮل ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﺰﺑﻮر را ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮدﻩ و ﺑﻌﻼوﻩ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺧﺮاج و ﻧﻔﯽ ﺑﻠﺪ ﻧﻤﻮدن اراﻣﻨﻪ را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﻤﻮدﻩ و ﻋﺪﻩ از‬
‫دﺳﺘﺠﺎت ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻩ را ﺑﺎ هﻤﺎن ﻣﻈﺎﻟﻢ و ﻗﺴﺎوت ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻘﺘﻮل ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از کﺘﺎب ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت وﻗﺖ اﯾﺮان و کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‬

‫‪16‬‬
17
 ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و ﺧﺒﺮﮔﺰارﯾﻬﺎﯼ اﯾﺮاﻧﯽ و‬
‫ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬در ﺗﺮکﻴﻪ‬

‫رواﺑﻁ ﺗﺮآﻴﻪ و ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺷﺪ‬

‫ﺹﻔﺡﻪ ﺟﻬﺎن‪ :‬ﺑﻮﺋﻨﻮس ﺁﻳﺮس ـ ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ‪ :‬رواﺑﻁ ﺗﺮآﻴﻪ و ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ در‬
‫ﭘﻲ ﻣﺼﻮﺑﻪ اﺧﻴﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎي اﻳﻦ آﺸﻮر ﺁﻣﺮﻳﻜﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان » ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ «‬
‫ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺷﺪ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪ هﺎي ﺧﺒﺮي در ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﮔﺰارش دادﻧﺪ ‪ :‬وزارت ﺧﺎرﺟﻪ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺎ ﺹﺪور‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اي ‪ ,‬ﺿﻤﻦ رد هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ارﻣﻨﻲ هﺎ ‪ ,‬اﻳﻦ اﻗﺪام ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎي ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ را‬
‫ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻩ اﺳﺖ ‪.‬اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﻋﻀﻮ دول ﻣﺡﻮر ﺑﻮد و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻨﮓ ‪ ,‬دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺖ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ از دل ﺁن ‪ ,‬ﺗﺮآﻴﻪ و آﺸﻮرهﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺮﺑﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و اﺳﺮاﻳﻴﻞ ﺳﺮ ﺑﺮ ﺁورد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از‬
‫ارﻣﻨﻲ هﺎ در ﺁن زﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ آﻪ ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻴﺮﻓﺖ ‪ ,‬ﺗﺒﻌﻴﺪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬ ‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬دوﺷﻨﺒﻪ ‪ ١٩‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٩ - - ١٣٨۴‬ﻣﯽ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.jomhourieslami.com/1384/13840219‬‬
‫‪jomhori_islami_19_jahan.HTML#matlab_5_١٣٨۴٠٢١٩‬‬

‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬از اورارﺗﻮ ﺗﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬

‫اراﻣﻨﻪ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﯾﮏ ﻗﻮم ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮏ دﯾﻦ و ﻣﺬهﺐ هﺴﺘﻨﺪ کﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺡﺪودﻩ‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﺧﻮد و وﻓﺎدارﯼ هﻤﻴﺸﮕﯽ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﻮﯾﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎم ادﯾﺎن و ﻣﺬاهﺐ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﻢ ﯾﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺴﺘﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮاهﺪ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﻣﺮدﻣﺎﻧﯽ کﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻪ اﻧﺪ از ﻟﺡﺎظ ﻧﮋادﯼ ﺗﺮکﻴﺒﯽ از ﺁرﯾﺎﯾﯽ هﺎﯼ ﻣﻬﺎﺟﺮ و اﻗﻮام ﺑﻮﻣﯽ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﯽ اﯾﻦ ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺮﺧﻼف دﯾﮕﺮان ﺳﺎکﻨﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺬاهﺐ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻤﺴﺎﯾﮕﺎن ﺁﻧﺎن ادﯾﺎن ﺑﺴﻴﺎرﯼ را ﺗﺠﺮﺑﻪ کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬از زردﺷﺖ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺴﻴﺡﻴﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﻼم راﻩ درازﯼ اﺳﺖ کﻪ ﺗﻤﺎم هﻤﺴﺎﯾﮕﺎن ﺁﻧﺎن اﯾﻦ راﻩ را ﻃﯽ‬
‫کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ هﻤﻴﻦ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪﯼ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﻪ کﻴﺶ ﺧﻮد ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻧﺎم‬
‫ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺮاﯼ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ کﺘﻴﺒﻪ ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ واﻗﻊ در‬
‫دﯾﻮار ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺁن‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ ﭘﻠﮑﺎن ورودﯼ دﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ .‬در اﯾﻦ کﺘﻴﺒﻪ دارﯾﻮش‪ ،‬ﺷﺎهﻨﺸﺎﻩ‬
‫هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ‪ ،‬ﻧﺎم ارﻣﻴﻨﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺳﺎﺗﺮاپ هﺎﯼ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ کﻨﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ‬
‫کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٧‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٧٢ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghian.com/mag2/archive/005877.html‬‬

‫ﺗﺡﺮﻳﻢ ﺁرﻧﻮﻟﺪ ﺷﻮارﺗﺰﻧﮕﺮ‬

‫ﺟﺎم ﺟﻢ ﺁﻧﻼﻳﻦ‪ :‬ﻣﺮدم ﺗﺮآﻴﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻴﻠﻤﻬﺎي ﺁرﻧﻮﻟﺪ ﺷﻮارﺗﺰﻧﮕﺮ اﻋﺘﺮاض ﻣﻲ آﻨﻨﺪ‪.‬ﻳﻚ ﮔﺮوﻩ‬
‫ﺗﺮآﻲ آﻪ هﺰاران ﺗﺎﺟﺮ و ﺑﺎزرﮔﺎن ﻋﻀﻮ ﺁن هﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬روز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺎن ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬
‫ﻓﻴﻠﻤﻬﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺳﺎﺑﻖ اآﺸﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن آﺸﻮر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ آﻪ ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﻧﻮﻋﻲ اﻋﺘﺮاض دارد واآﻨﺸﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار اﻳﺎﻟﺖ آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ اﺳﺖ آﻪ در ﺁن ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺹﻴﻒ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮآﻬﺎ در دوران ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول از ﻟﻔﻆ »ﻧﺴﻞ آﺸﻲ«‬

‫‪18‬‬
 ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺁرﻧﻮﻟﺪ ﺷﻮارﺗﺰﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻘﺎم رﺳﻤﻲ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻻﻧﻪ اراﻣﻨﻪ در‬
‫آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺷﺮآﺖ آﺮد‪.‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ او ﻇﺎهﺮا ﺧﺸﻢ ﮔﺮوهﻲ از اهﺎﻟﻲ ﺗﺮآﻴﻪ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٧‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢٧ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.jamejamdaily.com/shownews2.asp?n=85653‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ؛ ﺗﻴﻢ‬

‫آﻮهﻨﻮردان ارﻣﻨﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻗﻠﻪي ﺁرارات ﺹﻌﻮد آﺮدﻧﺪ‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ “ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺧﺒﺮﮔﺰاري داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﺮان )اﻳﺴﻨﺎ( در ﺁﺳﻴﺎي ﻣﻴﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻮرن اﺳﺘﭙﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩي ﮔﺮوﻩ هﺸﺖ ﻧﻔﺮﻩي ﺹﻌﻮد آﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺁرارات ﮔﻔﺖ‪ :‬هﺪف از‬
‫اﻳﻦ آﺎر اﻋﻼم هﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﺎ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﺡﺎدﺛﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻳﺎد آﺸﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﮔﺎن اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺑﻮد‪ .‬وي اﻓﺰود‪ :‬ﺳﻨﮓهﺎي ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ از آﻮﻩ ﺁرارات ﺑﻪ ﻣﻮزﻩ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫اراﻣﻨﻪ در ارﻣﻨﺴﺘﺎن و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﺼﺐ در آﻨﺎر ﺑﻨﺎهﺎي ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در‬
‫ﺗﻬﺮان و اﺹﻔﻬﺎن اهﺪا ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٧‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢٧ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪http://new.isna.ir/Main/NewsView.aspx?ID=News-519457‬‬

‫ﺳﺮآﻴﺲ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋاد کﺸﻲ اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮﻳﺴﺖ‬

‫ﺳﺎﺧﺖ آﻠﻴﺴﺎي ﺳﺮآﻴﺲ ﻣﻘﺪس آﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻠﻴﺴﺎي ﻣﺮآﺰي اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٤‬ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٠‬ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﻴﺪ و ﭘﺲ از‬
‫ﺁن ﻣﺮآﺰ ﮔﺮدهﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪاي ﺷﺪ آﻪ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻳﻚ و‬
‫ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﺗﺮآﻴﻪ‪ ،‬ﮔﺮدهﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺡﻮﻃﻪ اﯾﻦ‬
‫کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮدﯼ از ﺷﻬﺪاﯼ اﯾﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اﺡﺪاث ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ‬
‫ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ »:‬ﻧﮋادآﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺖهﺎي ﻧﺎزﻳﺴﻢ در ﻧﻴﻢ ﻗﺮن‪ ،‬آﺸﺘﺎر ﻣﺮدﻣﺎن ﺗﻮﺳﺘﻲ در رواﻧﺪا‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮﺳﻨﻲ در‬
‫ﻗﻠﺐ اروﭘﺎ و ﺟﻨﺎﻳﺎت اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﻈﻠﻮم ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪهﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ از ﺟﻨﺎﻳﺖهﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺸﺮي و ﺡﺎآﻲ از ﺑﺮﺗﺮي ﻃﻠﺒﻲ و ﻗﺴﺎوت ﺳﺮدﻣﺪار ﺑﺮﺧﻲ ﺡﻜﻮﻣﺖهﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫در اداﻣﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪...‬‬
‫ﺗﻬﺮان _ ‪ ۵‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ _ ٢٠٠۵‬ﻣﻴﺮاث ﺧﺒﺮ‬

‫‪www.chn.ir/shownews.asp?no=20219‬‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم "اراﻣﻨﻪ" در ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‬

‫ﺹﺪهﺎ ﻧﻔﺮ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺁﻟﻤﺎن در آﻠﻴﺴﺎي "ﭘﺎل" ﺷﻬﺮ "ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت" ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫اراﻣﻨﻪ را در ‪٩٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺮﮔﺰار آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارش روز دوﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪" ،‬ﺷﺎوارش اواس ﺳﺎﭘﻴﺎن" رﻳﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺮآﺰي اراﻣﻨﻪ ﺁﻟﻤﺎن در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاري اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻧﻲ ﻳﺎد ﻣﻲآﻨﻴﻢ آﻪ ﺡﺘﻲ از ﻣﺡﻞ دﻓﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ‬
‫اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪارﻳﻢ و اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﺸﺎﻧﺪهﻨﺪﻩ ﺳﻮﮔﻮاري ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﭘﻴﺎن‬

‫‪19‬‬
 ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ از دوﻟﺖ ﺁﻟﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت اﻧﺘﻘﺎد آﺮد آﻪ ﺗﺎآﻨﻮن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮي آﻨﺪ‪ .‬وي هﻤﭽﻨﻴﻦ اﺑﺮاز اﻣﻴﺪواري آﺮد آﻪ در ﺁﻳﻨﺪﻩ ﮔﻔﺖ و ﮔﻮ ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻳﻦ‬
‫واﻗﻌﻪ در ﻣﺠﻠﺲ ﺁﻟﻤﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدد ﺗﺎ اﻳﻦ اﻗﺪام ﺗﺮآﻴﻪ ﻣﺡﻜﻮم ﺷﻮد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁن ﺁﻧﻜﺎرا‬
‫ﺑﻄﻮر رﺳﻤﻲ از دوﻟﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻋﺬرﺧﻮاهﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺳﺎل ‪١٩١۵‬ﻣﻴﻼدي در‬
‫ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﺑﻴﺶ از ‪ ۵/١‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﻲ ﺑﺎ هﺪف ﺑﺮاﻧﺪازي و ﭘﺎآﺴﺎزي ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ آﻪ در آﺸﻮر آﻨﻮﻧﻲ ﺗﺮآﻴﻪ ﺡﻜﻤﺮاﻧﻲ ﻣﻲآﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان دوﺷﻨﺒﻪ _ ‪ ۵‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8402050300120212.htm‬‬

‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‬

‫ﺹﻔﺡﻪ اﺧﺒﺎر‪ :‬راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اﻋﺘﺮاض ﺁﻣﻴﺰ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان روز ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ و ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ در آﻠﻴﺴﺎي ﺡﻀﺮت ﻣﺮﻳﻢ واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ آﻪ از ﺳﻮي هﻴﺎت ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺷﻮراي ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮي‬
‫اراﻣﻨﻪ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ ‪ ,‬اراﻣﻨﻪ ﺑﺎ ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻳﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﻧﮋادآﺸﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪ ,‬از‬
‫وﺟﺪان هﺎي ﺑﻴﺪار ﺑﺸﺮي ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ در راﻩ اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ در ﺡﻖ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ و ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫ﻣﻠﻞ ﻣﻈﻠﻮم ﺟﻬﺎن آﻮﺷﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ و از دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﻧﮋادآﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺡﺪاﻗﻞ دﻳﻦ ﺧﻮد را در ﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي‬
‫ادا آﻨﺪ‪ .‬اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺹﺪور ﻣﺠﻮز ﺑﺮاي راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ‪ ,‬ﺗﺠﻤﻊ و هﻤﻜﺎرﻳﻬﺎي ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ در ﺧﺼﻮص ﺑﺮﮔﺰاري اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﻘﺪﻳﺮ و ﺗﺸﻜﺮ آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬دوﺷﻨﺒﻪ ‪ ۵‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.jomhourieslami.com/1384/13840205/‬‬
‫‪13840205_jomhori_islami_03_akhbar.HTML#matlab_18‬‬

‫ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در "اﻳﺮوان" ﺑﺮﮔﺰارﺷﺪ‬

‫هﺰاران ﺗﻦ از اراﻣﻨﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ )ﺷﻨﺒﻪ( ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻤﻲ در اﻳﺮوان‪،‬‬
‫ﻣﺮآﺰ ﺟﻤﻬﻮري ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻳﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﺮآﻴﻪ در ‪٩٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ را ﮔﺮاﻣﻲ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارش روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ ،‬ﺷﺮآﺖآﻨﻨﺪﮔﺎن در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺎ در‬
‫دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺷﺎﺧﻪهﺎي ﮔﻞ‪ ،‬در آﻤﺎل ﺁراﻣﺶ و ﺳﻜﻮت ﻣﺴﻴﺮي ‪٣‬ﺳﺎﻋﺘﻪ را ﺗﺎ‬
‫ﺗﭙﻪهﺎي ﻳﺎد ﺑﻮد آﺸﺘﻪﺷﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻃﻲ آﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻧﻮد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﭼﻨﻴﻦ روزي )‬
‫‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺳﺎل ‪١٩١۵‬ﻣﻴﻼدي( در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول‪ ،‬دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ هﺪف‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮاﻧﺪازي اراﻣﻨﻪ و ﭘﺎآﺴﺎزي ﻗﻮﻣﻲ در اﻳﻦ آﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﭘﺎﻧﺼﺪ‬
‫هﺰارﺗﻦ از اراﻣﻨﻪ اﻳﻦ آﺸﻮر را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم آﺮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس هﻤﻴﻦ ﮔﺰارش‪ ،‬از ﺁن زﻣﺎن ﺗﺎ آﻨﻮن‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اراﻣﻨﻪ ﺗﺮآﻴﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺮك ﻣﻮﻃﻦ ﺧﻮد ﺷﺪﻩ وﺑﻪ آﺸﻮرهﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت‬
‫آﺮدﻩاﻧﺪ‪" .‬وارﻃﺎن اوﺳﻜﺎﻧﻴﺎن" وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬در ﺹﻮرت ﻋﺪم‬
‫ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ آﻪ ﺁﻧﭽﻪ آﻪ رخ دادﻩ‪ ،‬ﻧﺴﻞ آﺸﻲ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و اﻗﺮار ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﻮدن‬
‫ﺁن‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8402040642145007.htm‬‬

‫‪20‬‬
 ‫ﺗﻈﺎهﺮات اراﻣﻨﻪ روﺳﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ واﻗﻌﻪ ﺳﺎل ‪١٩١۵‬‬
‫ﺳﻪ هﺰار ﺗﻦ از اراﻣﻨﻪ و در راس ﺁﻧﺎن ‪ ،‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اراﻣﻨﻪ روﺳﻴﻪ "ﻳﺰراس ﻧﺮﺳﺴﻴﺎن" و‬
‫ﺳﻔﻴﺮ ارﻣﻨﺴﺘﺎن در ﻣﺴﻜﻮ و ﺟﻤﻌﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي ﻓﺮهﻨﮕﻲ ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ارﻣﻨﻲ ﺑﺎ ﺡﻀﻮر در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮهﻨﮕﻲ و آﻠﻴﺴﺎﻳﻲ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎد ارﻣﻨﻲ در ﻣﺴﻜﻮ "ﻧﻮدﻣﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﻟﺮوز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ" را ﮔﺮاﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎرش ﺷﺪﻳﺪ‬
‫ﺑﺎران و در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ و اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اراﻣﻨﻪ ﺑﺮاي ﺁراﻣﺶ روح " ‪ ۵/١‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ" دﻋﺎي وﻳﮋﻩ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﻣﻨﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ را‬
‫ﺑﺠﺎي ﭘﻠﻴﺲ ﮔﺮوهﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺴﺮان ﻗﺰاق روس ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻪ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺹﺪ ﺗﻦ از اراﻣﻨﻪ هﻢ اﻣﺮوز در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻔﺎرت ﺗﺮآﻴﻪ در ﻣﺴﻜﻮ ﺗﻈﺎهﺮات آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻈﺎهﺮآﻨﻨﺪﮔﺎن هﻤﮕﻲ ﭘﺮﭼﻢهﺎي ارﻣﻨﺴﺘﺎن را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر "ﺑﺮﻗﺮاري‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ" ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻈﺎهﺮات ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﺴﻜﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ و در هﻨﮕﺎم‬
‫ﺑﺮﮔﺰاري ﺁن ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪ اراﻣﻨﻪ روﺳﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﻲ در ﺟﻬﺎن ﻣﺡﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدد‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪http://www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8402050001000030.htm‬‬

‫‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮآﻴﻪ ‪ ٩٠‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‬

‫ﻳﻚ ﻗﺮن ﻧﺴﻞ آﺸﻰ‬
‫ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ ﭼﻬﺎرم اردﻳﺒﻬﺸﺖ )‪ ۴‬ﺁورﻳﻞ( ﻓﺮا ﻣﻰ رﺳﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻴﻦ ‪ ۶٠٠‬هﺰار ﺗﺎ ‪ ١۵٠٠‬هﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ زدﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬هﺮﺳﺎﻟﻪ اراﻣﻨﻪ آﺸﻮرﻣﺎن‬
‫ﻣﺮاﺳﻤﻰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺮﮔﺰار و ﺧﺸﻢ و اﻧﺰﺟﺎر ﺧﻮد را از ﭼﻨﻴﻦ واﻗﻌﻪ دهﺸﺘﻨﺎآﻰ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ از دﻻﻳﻠﻰ آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا هﻤﻮارﻩ ﺗﺎزﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺁن‬
‫اﺳﺖ آﻪ دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ هﻴﭽﮕﺎﻩ رخ دادن اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را رﺳﻤﺎً ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮد ﺳﺎل‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ دردﻧﺎك‪ ،‬اراﻣﻨﻪ ﺟﻬﺎن هﻨﻮز اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﺑﺎ ﺗﺎزﮔﻰ رواﻳﺖ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﺡﺎل ﺡﺎﺿﺮ ﺡﺪود ‪ ٧٠‬هﺰار ارﻣﻨﻰ در اﻳﻦ آﺸﻮر زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ آﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل‬
‫ﻣﺴﺘﻘﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ اﻣﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ در ﺧﺼﻮص روﻳﺪادى آﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ رخ‬
‫دادﻩ اﺳﺖ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺮاى اراﻣﻨﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ واژﻩ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪى ﭘﻴﺶ اورهﺎن ﭘﺎﻣﻮك ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺗﺮك اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح آﺮد آﻪ روزى‬
‫روزﮔﺎرى در آﺸﻮر ﻣﺎ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎرى زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز اﻣﺎ‬
‫ﺧﺒﺮى از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟ روزى روزﮔﺎرى در اﻳﻦ آﺸﻮر ﺹﺪهﺎ هﺰار ارﻣﻨﻰ زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰ آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﺁﻣﺪ؟ هﻤﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺴﻴﺎرى از روزﻧﺎﻣﻪ هﺎى‬
‫ﺗﺮآﻴﻪ از دوﻟﺖ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ اورهﺎن ﭘﺎﻣﻮك را دﺳﺘﮕﻴﺮ آﺮدﻩ و ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى اﻳﻦ‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ را ﺡﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺗﻬﺪﻳﺪ آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghnewspaper.com/840204/html/ppl.htm‬‬

‫ﻳﺎدﺑﻮد ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺷﻴﻮا زرﺁﺑﺎدى‪ :‬ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺡﺎﻟﻰ ﻓﺮا ﻣﻰ رﺳﺪ آﻪ در ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮى هﺎ دوﻟﺖ هﺎى ﺁﻟﻤﺎن و ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ در اﻋﻼم هﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻤﻊ آﺸﻮرهﺎﻳﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ آﻪ روز ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﮋادآﺸﻰ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‬

‫‪21‬‬
 ‫ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬اراﻣﻨﻪ اﻳﺮان از ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ و ﭘﺲ از ﺁن هﺮ ﺳﺎل‬
‫هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ راهﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻳﺎدﺁورى اﻳﻦ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻰ آﻨﻨﺪ و‬
‫ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ٣٠ ، ٨١‬ﻧﻔﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎم هﺎى‬
‫دوﻟﺘﻰ اﻳﺮان ﺑﺎ اﻣﻀﺎى ﺗﻮﻣﺎرى اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ و در ژوﺋﻦ ﺳﺎل ‪ ٢٠٠٠‬ﻣﻴﻼدى‬
‫ﻧﻴﺰ هﻴﺎت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ وزارت دﻓﺎع آﺸﻮر در دﻓﺘﺮ ﻳﺎدﺑﻮد ﻣﻮزﻩ ﻧﮋادآﺸﻰ ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﻳﻦ‬
‫واﻗﻌﻪ را ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺎر ﺧﻮاﻧﺪ و اﻳﻦ آﺸﺘﺎرﺟﻤﻌﻰ را ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻴﺎرهﺎى ﺡﻘﻮﻗﻰ و اﺹﻮل ﺑﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺡﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪ و اﻧﺘﻘﺎل ﺹﺡﻴﺡ و ﺑﻰ آﻢ و آﺎﺳﺖ ﺁن را ﺑﻪ ﻧﺴﻞ‬
‫هﺎى ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺗﻜﺮار اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﻻزم داﻧﺴﺖ ‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghnewspaper.com/840204/html/societ.htm#s214953‬‬

‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﻓﺎرس‪ ،‬در اﻳﻦ راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ آﻪ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ ١١:٠٠‬ﺹﺒﺡ از‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ درب آﻠﻴﺴﺎي ﺳﺮآﻴﺲ واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺠﺎت اﻟﻠﻬﻲ )وﻳﻼي ﺳﺎﺑﻖ( ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪،‬‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان در ﻣﺡﻜﻮﻣﻴﺖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪١٩١٥‬‬
‫ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ وﻗﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺎ ﺡﻤﻞ ﭘﻼآﺎردهﺎﻳﻲ هﻤﭽﻮن‪ :‬ﻣﺎ ﺧﻮاهﺎن اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ در ﻗﺒﺎل‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻧﮋادآﺸﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ راﻩ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻗﺘﻞﻋﺎمهﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺡﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﮋادآﺸﻲهﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن‬
‫ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ از دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻣﻲﺧﻮاهﻨﺪ ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩١٥‬را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ آﻠﻴﺴﺎي ﻧﺎدري واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺎدري ﺡﺮآﺖ آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ ﮔﺰارش‪ ،‬زﻧﺎن و‬
‫ﻣﺮدان اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ آﻮدآﺎن ﺧﻮد ﺑﺎ ﺳﺮدادن ﺷﻌﺎرهﺎﻳﻲ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻓﺎرﺳﻲ و ارﻣﻨﻲ‬
‫از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺮگ ﺑﺮ دوﻟﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻲ ﺗﺮآﻴﻪ و ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﺁزاد ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮدد اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم را‬
‫ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ‪ ٢٤‬ﺁورﻳﻞ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد آﺸﺘﺎر ﻓﺠﻴﻊ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺑﻮﻣﻲ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪] .‬هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻋﮑﺲ‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺹﯽ[‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.farsnews.com/NewsVmP.asp?ID=145752‬‬

‫کﻮﭼﺎرﯾﺎن‪ :‬ﺟﻬﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬

‫ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‬
‫راﺑﺮت کﻮﭼﺎرﯾﺎن رﯾﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ارﻣﻨﺴﺘﺎن در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﻋﻼم کﺮد کﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ کﺸﺘﺎر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ﻣﻮرد‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار دهﺪ‪ .‬رﯾﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﻋﻼم کﺮد‪" :‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و‬
‫ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ‪ ،‬هﺪﻓﯽ اﺳﺖ کﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺁن ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻠﮑﻪ‬
‫اﻣﺮوزﻩ اﯾﻦ هﺪف ﺑﺎﯾﺪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن هﻴﭻ ﺗﻨﻔﺮﯼ را‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻤﯽ کﻨﺪ و ﺁﻣﺎدﮔﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﻗﺮارﯼ رواﺑﻁ ﻋﺎدﯼ ﺑﺎ ﺗﺮکﻴﻪ اﻋﻼم ﻣﯽ کﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﯽ اﺳﺖ کﻪ ﺑﺡﺚ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺑﺡﺜﯽ دﯾﺮﯾﻨﻪ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﻴﻦ دو‬
‫کﺸﻮر ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ کﺸﺘﺎر ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎکﻨﻮن از ﺳﻮﯼ ‪ ١۵‬کﺸﻮر ﺟﻬﺎن از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫روﺳﻴﻪ‪ ،‬کﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻊ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﺷﻮراﯼ اروﭘﺎ و ﭘﺎرﻟﻤﺎن اروﭘﺎ و‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ ٣٢‬اﯾﺎﻟﺖ از ‪ ۵٠‬اﯾﺎﻟﺖ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬
‫ﻟﻴﮑﻦ ﺗﺎکﻨﻮن اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺟﻤﺎع ﺟﻬﺎﻧﯽ را درﭘﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن هﻤﭽﻨﻴﻦ در‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اﺧﻴﺮ ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎرﯼ کﺮدﻩ اﺳﺖ کﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ در ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻧﻴﺰ رﺳﻤﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﻮد ﻟﻴﮑﻦ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﺮکﻴﺐ ﻗﺪرت در اﯾﻦ کﺸﻮر و هﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان هﻤﭙﻴﻤﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﺳﺮاﯾﻴﻞ از ﮔﺮوهﻬﺎ و ﻻﺑﯽ هﺎﯼ ﯾﻬﻮدﯼ‬

‫‪22‬‬
 ‫ﺑﺮاﯼ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از اﯾﻦ اﻗﺪام‪ ،‬ﺗﻼش ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﮔﺮوهﻬﺎﯼ اراﻣﻨﻪ در ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ را ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﻋﻤﺪﻩ اﯼ ﻣﻮاﺟﻪ کﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1757344434‬‬

‫ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاري داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﺮان )اﻳﺴﻨﺎ( ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻣﻲرود ﺑﻴﺶ از‪ ١ /٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﻲ از ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺧﺎرج از اﻳﻦ آﺸﻮر ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ارﻣﻨﻲهﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺮكهﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را‪ ،‬در اﻳﺮوان ﺑﺮﮔﺰار آﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮدهﻢﺁﻳﻲ‬
‫در ﺡﺎﻟﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد آﻪ ﻓﺸﺎرهﺎ ﺑﺮ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻧﺴﻞ آﺸﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺮك ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ‪ ٢٤‬ﺁورﻳﻞ ‪ ٢٠٠ ،١٩١٥‬ﺗﻦ از‬
‫رهﺒﺮان ﺟﺎﻣﻌﻪي ارﻣﻨﻲ را ﺑﺎزداﺷﺖ آﺮدﻩ آﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲهﺎ ﺁﻏﺎز ﻧﺴﻞ آﺸﻲ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪي ارﻣﻨﻲ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﮔﺮدهﻢﺁﻳﻲ اﻣﺮوز )ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ( راﺑﺮت آﻮﭼﺎرﻳﺎن‪،‬‬
‫رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ ﺡﻀﻮر ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺡﺪود ‪ ١٠‬هﺰار ﺗﻦ ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ‬
‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ در اﻳﺮوان‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬از ﺗﺮآﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ آﺸﺘﻪ ﺷﺪن ارﻣﻨﻲهﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ آﺸﻲ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﻮﭼﺎرﻳﺎن اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺗﺮآﻴﻪ ﻧﺴﻞ آﺸﻲ را ﺑﻪ‬
‫رﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬اﻳﺮوان درﺧﻮاﺳﺖ ﻏﺮاﻣﺖ از ﺁﻧﻜﺎرا ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ .‬آﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫آﻠﻴﺴﺎهﺎي اروﭘﺎ ﻧﻴﺰ از ﺁﻧﻜﺎرا ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ادﻋﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺴﻞ آﺸﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬ژاك‬
‫ﺷﻴﺮاك‪ ،‬رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ آﻮﭼﺎرﻳﺎن در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺮاﺳﻢ ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻳﺎد‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن را ﮔﺮاﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺁﻟﻤﺎن ﻧﻴﺰ از ﺗﺮآﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم ارﻣﻨﻲهﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﭙﺬﻳﺮد آﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺡﻀﻮر اﻳﻦ‬
‫آﺸﻮر در اﺗﺡﺎدﻳﻪي اروﭘﺎ آﻤﻚ آﻨﺪ‪ .‬ﻟﺦ واﻟﺴﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪﻩي ﺟﺎﻳﺰﻩي ﺹﻠﺡ ﻧﻮﺑﻞ و رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‬
‫ﺳﺎﺑﻖ ﻟﻬﺴﺘﺎن اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ :‬ارﻣﻨﻲهﺎ ﺡﻖ دارﻧﺪ آﻪ از اﺗﺡﺎدﻳﻪي اروﭘﺎ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‪ ،‬از ورود ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﺡﺎدﻳﻪ ﺧﻮدداري آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪http://isna.ir/Main/NewsView.aspx?ID=News-518251‬‬

‫اردوﻏﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮآﻴﻪ اﻋﺘﺮاض آﺮد‬

‫"رﺟﺐ ﻃﻴﺐ اردوﻏﺎن" ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮآﻴﻪ در ﺑﺮﺧﻮردي ﺗﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻔﻴﺮ ﻟﻬﺴﺘﺎن در ﺗﺮآﻴﻪ‬
‫ﮔﻔﺖ آﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺎﺳﻒ وي ﺷﺪﻩ و ﻣﺡﺎﻓﻠﻲ‪ ،‬ورﺷﻮ را ﺁﻟﺖ دﺳﺖ‬
‫ﻗﺮار دادﻩاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻟﻬﺴﺘﺎن هﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻃﺮح ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در دوران‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اردوﻏﺎن ﮔﻔﺖ‪" :‬ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺑﻪرﻏﻢ داﺷﺘﻦ هﻤﻜﺎرﻳﻬﺎي ﺧﻮب‬
‫ﺑﺎ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت دو آﺸﻮر ﺑﺎ اﺗﺡﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ اﻳﻦ ﻃﺮح ﺁﻟﺖ دﺳﺖ ﻗﺮار‬
‫دادﻩ ﺷﺪﻩ و ﻣﻮﺟﺐ رﻧﺠﺶ ﻣﻦ و ﺗﺮآﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪".‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪www.irna.ir/fa/news/view/line-15/8402040750154822.htm‬‬

‫‪23‬‬
 ‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﺹﺪور ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‬
‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ و ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ در آﻠﻴﺴﺎي ﺡﻀﺮت‬
‫ﻣﺮﻳﻢ واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ آﻪ از ﺳﻮي هﻴﺎت ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫ﺷﻮراي ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮي اراﻣﻨﻪ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬از دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻣﻲﺧﻮاهﻴﻢ واﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ و اﻧﻜﺎر ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﮋاد آﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺡﺪاﻗﻞ دﻳﻦ ﺧﻮد را درﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ‬
‫ارﻣﻨﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي ادا آﻨﺪ‪ ".‬در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻧﮋاد آﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن ﺗﻮﺳﻁ ﺡﻜﻮﻣﺖ ﺗﺮآﻴﻪ را ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش‬
‫آﻤﻴﺴﻴﻮن وﻳﮋﻩ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ رﺳﻤﺎ ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻩ و از ﺳﺎزﻣﺎنهﺎي ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ وﻳﮋﻩ‬
‫ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ اﻧﻬﺪام ﺁﺛﺎر ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺬهﺒﻲ ارﻣﻨﻴﺎن اﻗﺪام ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺁورد‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺹﺪور ﻣﺠﻮز ﺑﺮاي‬
‫راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ و هﻤﻜﺎريهﺎي ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ در ﺧﺼﻮص ﺑﺮﮔﺰاري اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﻘﺪﻳﺮ و‬
‫ﺗﺸﻜﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬راهﭙﻴﻤﺎﻳﺎن ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪهﺎﻳﻲ ﺁﻧﭽﻪ " ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫اراﻣﻨﻪ در ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ‪١٩١۵‬ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮآﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ" ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬را ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﺮﺿﺎن در ﻣﺴﻴﺮ راهﭙﻴﻤﺎﺋﻲ ﺷﻌﺎرهﺎﻳﻲ ازﺟﻤﻠﻪ "ﻋﺪاﻟﺖ ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ ﺷﻌﺎر ﺑﺮﺡﻖ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ" ‪" ،‬اي ﺷﻬﻴﺪ ارﻣﻨﻲ راهﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ دارد" و "ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﺁزاد ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮدد"‬
‫ﺳﺮدادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪http://www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8402040744154913.htm‬‬

‫اراﻣﻨﻪي اﺹﻔﻬﺎن ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮاﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ‬

‫اراﻣﻨﻪي اﺹﻔﻬﺎن روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪي‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ را ﺑﺪﺳﺖ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﮔﺮاﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻴﺶ از‬
‫‪۵٠٠‬ﻧﻔﺮ ازاراﻣﻨﻪي اﺹﻔﻬﺎن ﺑﺎﺡﻀﻮر در آﻠﻴﺴﺎي "واﻧﻚ" در ﻣﺡﻠﻪ ﺟﻠﻔﺎ ﺑﺎ دردﺳﺖ داﺷﺘﻦ‬
‫ﭘﻼآﺎرﺗﻬﺎﻳﻲ ‪ ،‬آﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻌﺪادزﻳﺎدي ازارﻣﻨﻴﺎن ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ دوﻟﺖ‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ در روز ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ هﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ دﻳﮕﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي اراﻣﻨﻪ ‪ -‬ﻧﺸﻴﻦ آﺸﻮر ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻧﻴﺰ در ‪۵۶‬آﺸﻮر‬
‫ﺟﻬﺎن در ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﻤﻊ در آﻠﻴﺴﺎهﺎ و اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﻲ ﺧﺎﻃﺮﻩي‬
‫ﺷﻬﺪاي ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮاﻣﻲ ﻣﻲدارﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ ﻃﻲ اﺟﻼس‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲﺳﺎل ‪١٩۴٨‬درآﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي و ﻣﺠﺎزات ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻧﮋاد آﺸﻲ و آﺸﺘﺎرهﺎي‬
‫هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺡﺘﻲ در اﺑﻌﺎدي آﻮﭼﻚ ﺗﺮ را ﻧﮋاد آﺸﻲ ﻋﻨﻮان آﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دراﺳﺘﺎن اﺹﻔﻬﺎن و ﺡﻮزﻩ ﺟﻨﻮب آﺸﻮر ‪١٢‬هﺰار ﻧﻔﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ارﻣﻨﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ آﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫آﻪ ﻗﺪﻣﺖ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺁﻧﻬﺎ دراﻳﺮان ﺑﻪزﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺷﺎﻩﻋﺒﺎس ﺹﻔﻮي ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.irna.ir/fa/news/view/line-9/8402040326122132.htm‬‬

‫ﻟﻮن داودﻳﺎن‪ :‬دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ راهﻲ ﺟﺰ ﭘﺬﻳﺮش واﻗﻌﻪ ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﻧﺪارد‬

‫رﻳﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﮔﻔﺖ‪ :‬هﻴﭻ راهﻲ ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻏﻴﺮ از ﭘﺬﻳﺮش‬
‫آﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در واﻗﻌﻪ ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ‪١٩١۵‬ﻣﻴﻼدي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ " .‬ﻟﻮن داودﻳﺎن " ﻋﺼﺮ اﻣﺮوز‬

‫‪24‬‬
 ‫در ﺟﻤﻊ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران اﻓﺰود‪ :‬دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﻣﺬاآﺮﻩ ﺑﺎ دوﻟﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺟﺒﺮان‬
‫ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺁﺛﺎر ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﭙﺮدازد‪ .‬وي اداﻣﻪ داد‪ :‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ از ﺳﻮي دوﻟﺖ‬
‫ﺗﺮآﻴﻪ ﺡﻞ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻧﺴﻞهﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از اراﻣﻨﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮاهﻨﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬داودﻳﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬اراﻣﻨﻪ آﻞ ﺟﻬﺎن از آﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻣﺮدهﺎ و ﭘﻴﺮزنهﺎي‬
‫ﻣﺴﻦ هﻤﻪ ﺧﻮاهﺎن ﺟﺒﺮان ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻤﻲ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ ﻧﮋاد ارﻣﻨﻲ در ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ‬
‫‪١٩١۵‬روا داﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬وي اﻓﺰود‪ :‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﻇﺎﻟﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺡﺎآﻤﻪ‬
‫آﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ اﻗﻮام و ﻧﮋادهﺎي ﺟﻬﺎن زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز‬
‫ﺗﻜﺮار ﻇﻠﻢ و ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬داودﻳﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﺑﺎ اهﺘﻤﺎم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺎ ‪ ٣٠‬اﻣﻀﺎ ﺑﻪ هﻴﺎت رﻳﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺪﻳﻢ آﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺁن ﺳﺎﻟﮕﺮد‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ ‪١٩١۵‬ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬وي اﻓﺰود‪ :‬اﻳﻦ اﻗﺪام را‬
‫ﺷﺮوع ﻣﻮﺛﺮي ﺑﺮاي ﭘﻴﮕﻴﺮي درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان اراﻣﻨﻪ از ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي اﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﻣﻲداﻧﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8402031317233101.htm‬‬

‫ﺗﻈﺎهﺮات اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان از ﻧﮕﺎﻩ ﭘﻨﺪار‬

‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان در ﺳﺎﻟﮕﺮد ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ ‪ ،‬ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮکﻴﻪ ﮔﺮد هﻢ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﭘﺲ از‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ‪ ١٠٠‬ﺳﺎل‪ ،‬ﯾﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁن را ﮔﺮاﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن کﺮﯾﻤﺨﺎن زﻧﺪ ﺹﺒﺡ ﯾﮏ‬
‫ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺎهﺪ هﺰاران ﻧﻔﺮ در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻮد‪ .‬در اداﻣﻪ ﻋﮑﺲ هﺎﯼ ﻣﻬﺮان‬
‫اﻓﺸﺎر ﻧﺎدرﯼ را از اﯾﻦ ﺗﻈﺎهﺮات ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ .‬دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ هﻤﭽﻨﺎن از ﻗﺒﻮل ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ اﯾﻦ‬
‫ﺟﻨﺎﯾﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﯽ زﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ دوﻟﺘﻬﺎﯼ اروﭘﺎﯾﯽ ﺗﺮکﻴﻪ را ﻣﺴﻮول اﯾﻦ واﻗﻌﻪ ﻣﯽ‬
‫داﻧﻨﺪ و هﻤﭽﻨﺎن ﻋﺪم ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ‪ ١٩١٥‬از ﻣﻮاﻧﻊ ورود ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻪ‬
‫اﺗﺡﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ ﻣﺡﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﺮان هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن اراﻣﻨﻪ اﯾﺴﺖ کﻪ در ﺑﻴﺴﺖ و‬
‫ﭼﻬﺎرم ﺁورﯾﻞ ﮔﺮد هﻢ ﺁﻣﺪﻩ و ﺿﻤﻦ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ‪ ،‬ﯾﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﻧﺴﻞ‬
‫کﺸﯽ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﮔﺮاﻣﯽ ﻣﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮان اﻓﺸﺎر ﻧﺎدرﯼ ‪ ،‬ﻋﮑﺎس ﭘﻨﺪار ﮔﺰارش‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺧﻮد را از اﯾﻦ ﻣﺮاﺳﻢ اراﺋﻪ ﻣﯽ کﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.pendar.net/main1.asp?a_id=1762‬‬

‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان‪ :‬ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ﺡﺎﻣﯽ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن اﺳﺖ‬

‫ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺳﻴﺎﺳﯽ "ﻣﻬﺮ" هﺰاران ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺹﺒﺡ اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺗﺠﻤﻊ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺷﻮراﯼ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮﯼ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن اﺳﺘﺎد ﻧﺠﺎت اﻟﻠﻬﯽ و‬
‫ﺡﺮکﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺟﻤﻬﻮرﯼ از دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ کﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﺴﻞ‬
‫کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬را ﺑﭙﺬﯾﺮد‪ .‬اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان کﻪ ﺗﺼﺎوﯾﺮﯼ از اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ )رﻩ(‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رهﺒﺮﯼ و رﯾﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر را ﺑﺮ روﯼ ﭘﻼکﺎرهﺎﯾﯽ ﻧﺼﺐ کﺮدﻩ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﺡﻤﻞ ﻣﯽ‬
‫کﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻌﺎر ﻣﯽ دادﻧﺪ ‪ :‬ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ﺡﺎﻣﯽ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن؛ و ﺷﻌﺎرهﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ در‬
‫ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ کﺸﺘﺎر ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬اراﻣﻨﻪ ﺳﺮ دادﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ کﻪ ﺑﺎ ﻣﺠﻮز وزارت‬
‫کﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪ ﯾﮑﯽ از اراﻣﻨﻪ کﻪ در ﺡﺎل ﺷﻌﺎر دادن در ﭘﺸﺖ ﻣﻴﮑﺮوﻓﻮن ﺑﻮد ﻃﯽ‬
‫ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ‪ :‬اراﻣﻨﻪ ﺟﻬﺎن هﻤﻮارﻩ ﺳﭙﺎﺳﮕﺬار ﻣﻴﻬﻤﺎن ﻧﻮازﯼ اﯾﺮاﻧﻴﺎن هﺴﺘﻨﺪ کﻪ‬
‫ﭘﺲ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﺎ ﺁﻏﻮﺷﯽ ﺑﺎز ﺑﻪ اﯾﺮان ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ و از اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺡﻮ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ کﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان کﻪ در اﯾﻦ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪ :‬ﻧﮋاد کﺸﯽ ارﻣﻨﻴﺎن در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺟﻨﺎﯾﺎت ﻧﺎزﯾﺴﻢ در ﻧﻴﻤﻪ‬
‫ﻗﺮن‪ ،‬کﺸﺘﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮﺳﻨﯽ در ﻗﻠﺐ اروﭘﺎ و ﺟﻨﺎﯾﺎت اﺳﺮاﯾﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﻈﻠﻮم‬

‫‪25‬‬
 ‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪ از ﺟﻨﺎﯾﺎت ﺑﺸﺮﯼ و ﺡﺎکﯽ از ﺑﺮﺗﺮﯼ ﻃﻠﺒﯽ و ﻗﺴﺎوت‬
‫ﺳﺮدﻣﺪاران ﺑﺮﺧﯽ ﺡﮑﻮﻣﺖ هﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬ ‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=175523‬‬

‫‪ ٩٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ‪ ١،٥‬ﻣﻠﻴﻮن اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺮﮎ هﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ‬

‫‪ :SPI - Social Democratic Party of Iran‬اراﻣﻨﻪ اﻣﺮوز ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﯽ‬
‫را ﺑﺮﮔﺰار کﺮدﻧﺪ کﻪ در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و اﻳﺮوان ﺁن را ﺟﻨﺎﻳﺖ و کﺸﺘﺎرﯼ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮدم ﺧﻮد ﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ .‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﭘﺎﻧﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ از اﺗﺒﺎع ﺁن در‬
‫ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮکﻬﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮ اﻳﺮوان‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ‬
‫کﺸﻮر ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﻣﺮوز‪ ،‬ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ‪ ٢٤‬ﺁورﻳﻞ‪ ،‬ﺷﺎهﺪ ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‬
‫کﺸﺘﺎر ﺷﺮق ﺗﺮکﻴﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن دهﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ راهﭙﻴﻤﺎﻳﯽ‬
‫اﻣﻴﺪوارﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﭘﺎﻧﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ در ﺁن ﺷﺮکﺖ کﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻗﻢ‪ ،‬ﻧﻤﺎد ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادﯼ‬
‫اﺳﺖ کﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم کﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.spiran.com/240405aramanme-90 saal-yadbud-html.html‬‬

‫ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد آﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺳﺮوﻳﺲ “ ﻧﮕﺎهﻲ ﺑﻪ وﺑﻼﮔﻬﺎ” ﺧﺒﺮﮔﺰاري داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﺮان)اﻳﺴﻨﺎ(‪ :‬اﻣﺮوز ﻧﻮدﻣﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺡﺪود ‪ ٦٠‬ﺳﺎل از ورود آﻠﻤﻪ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم ﻳﺎ آﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﻟﻐﺎت ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﺬرد‪ .‬اﻳﻦ آﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻬﻢ دﻧﻴﺎ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬آﺸﺘﺎر ﻓﺠﻴﻊ ارﻣﻨﻲ‬
‫هﺎ‪ ,‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﺗﻮﺗﺴﻲ هﺎي روﺁﻧﺪا‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٥‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ آﺸﺘﺎر‬
‫ﺹﺪهﺎ هﺰار ارﻣﻨﻲ در ﺑﻴﻦ ﺳﺎل هﺎي ‪ ١٩١٥‬ﺗﺎ ‪ ١٩١٧‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺹ داد‪ ,‬هﻤﻴﻦ ﻃﻮر آﺸﺘﺎر ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺗﻮﺳﻁ ﻧﺎزي هﺎ "‪ "Hollocast‬و آﺸﺘﺎر ‪٨٠٠٠٠‬‬
‫روﺁﻧﺪاﻳﻲ ﺗﻮﺗﺴﻲ ﺗﻮﺳﻁ ﻗﺒﻴﻠﻪ رﻗﻴﺐ ﺧﻮد هﻮﺗﻮ در ﺳﺎل ‪.١٩٩٤‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪http://isna.ir/Main/NewsView.aspx?ID=News-518432‬‬

‫اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اراﻣﻨﻪ‪ :‬اﺳﻨﺎد ﻣﻌﺘﺒﺮي ﺟﻮد دارد آﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در‬
‫ﺹﺪد ﻣﺡﻮ ﻧﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن از ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺳﺮوﻳﺲ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺧﺒﺮﮔﺰاري آﺎر اﻳﺮان‪ ,‬اﻳﻠﻨﺎ‪ ",‬ﺳﺒﻮﻩ ﺳﺮآﻴﺴﻴﺎن"‬
‫هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﺴﻞآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺡﺒﻪ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺑﻌﺎد اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع و ﺗﺒﻌﺎت ﺁن در ﻋﺮﺹﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬وي ﺑﺎ‬
‫ﺑﻴﺎن اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ هﻴﭻ ﺑﺮﺧﻮرد اﺡﺴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻧﺴﻞآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬اﺳﻨﺎد ﻣﻌﺘﺒﺮي‬
‫در دﺳﺖ اﺳﺖ آﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ "ﭘﺎنﺗﺮآﻴﺴﻢ" ﺧﻮد در ﺹﺪد ﻣﺡﻮ ﻧﺎم‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن از ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻣﺮوز در ﻋﺮﺹﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ دوﻟﺖهﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‬
‫واﻗﻌﻴﺖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﻨﺎد ﻣﻌﺘﺒﺮي ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻮﻳﺪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎلهﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﻣﺴﺎل ﺷﺎهﺪ راهﭙﻴﻤﺎﻳﻲ اراﻣﻨﻪ ﺑﺮاي‬

‫‪26‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ اﻳﻦ ﻧﺴﻞآﺸﻲ ﺑﺎ ﻣﺠﻮز وزارت آﺸﻮر ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻮدﻩاﻳﻢ و اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺸﺎندهﻨﺪﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ آﻪ اﮔﺮﭼﻪ اﻳﺮان ﺑﺎ راي ﻣﺠﻠﺲ هﻨﻮز اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم را ﺑﻪ‬
‫رﺳﻤﻴﺖ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ اﻣﺎ هﻤﻴﺸﻪ در آﻨﺎر ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٣‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢٣ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.ilna.ir/shownews.asp?code=190098&code1=1‬‬

‫داﻧﺶ ﺁﻣﻮزان اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد هﻢآﻴﺸﺎن ﺧﻮد‪ ،‬هﺰاران ﺷﻤﻊ‬

‫روﺷﻦ آﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر اﻳﺮﻧﺎ ﻣﺮآﺰ اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻋﺼﺮ روز ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬هﺰاران‬
‫داﻧﺶﺁﻣﻮز ارﻣﻨﻲ ﻣﺪارس اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﺗﺠﻤﻊ درﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺪارس ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ روﺷﻦ آﺮدن‬
‫ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻋﻼم ﺧﻮاﺳﺘﻪهﺎي ﺧﻮد ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻋﻜﺲ و روزﻧﺎﻣﻪ‬
‫دﻳﻮاري ﺑﺎﻣﻮﺿﻮع "ﻧﮋاد آﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ" دﻋﻮت آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ از واﻗﻌﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم آﻪ در ﺁن ﺿﻤﻦ ﭘﺨﺶ ﺹﺡﻨﻪهﺎي رﻗﺖ اﻧﮕﻴﺰ‬
‫آﺸﺘﺎر‪ ،‬ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﺎﻃﺮات دوران ﻃﻔﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮد را آﻪ هﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲآﺮدﻧﺪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬از دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهﺎي اﺟﺮا ﺷﺪﻩ در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٣١‬ﻓﺮوردﯾﻦ ‪ ٢٠ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ ... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪http://www.irna.ir/fa/news/view/line-7/8401311322194759.htm‬‬

‫ﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺟﺎم ﺟﻢ ﺁﻧﻼﻳﻦ‪ ٨٩ :‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در روز ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﻣﻴﻼدي در ﺷﻬﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ‪ ۶٠٠‬ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺹﺎﺡﺐ ﻧﺎم ﺷﻬﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دوﻟﺖ ﻏﻴﺮﻣﺬهﺒﻲ ﺗﺮك هﺎي‬
‫ﺟﻮان ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮك هﺎي ﺟﻮان ﺑﻮد آﻪ‬
‫ﺡﺪود ‪ ٢/١‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﺁن ﺟﺎن ﺧﻮد را از‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲ دهﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻠﮕﺮاﻓﻲ آﻪ از ﺳﻮي وزارت آﺸﻮر ﺑﻪ ﺳﻠﻮل هﺎي ﺗﺮك هﺎي ﺟﻮان‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ :‬دوﻟﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي آﻠﻴﻪ اراﻣﻨﻪ ﺳﺎآﻦ‬
‫ﺗﺮآﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد ﺡﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺸﻦ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺷﻴﻮﻩ هﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺳﻦ و ﻧﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﻣﻼﺡﻈﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬در اﻳﻦ‬
‫آﺎر اﺹﻮل اﺧﻼﻗﻲ و وﺟﺪان ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ‪ ٦‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨٣‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۴‬‬

‫‪http://www.jamejamdaily.net/shownews2.asp?n=53867&t= his‬‬

‫‪27‬‬
‫اﺧﺒﺎر و ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎﯼ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻁ ﺑﺨﺶ‬
‫ﻓﺎرﺳﯽ ‪BBC‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ارﻣﻨﻴﺎن ﺁﻣﺪ؟‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺸﻪ کﻦ کﺮدن اراﻣﻨﻪ در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﯼ ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ و ﺡﺴﺎب ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‬
‫کﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻣﺮکﺰﯼ و ﺑﺎ هﺪاﻳﺖ ﻃﻠﻌﺖ ﭘﺎﺷﺎ‪ ،‬وزﻳﺮ کﺸﻮر وﻗﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﺡﺘﯽ دﻓﺘﺮﯼ ﺑﻨﺎم‬
‫"ﺗﺸﮑﻴﻼت ﻣﺨﺼﻮص" ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺁن ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬ﺗﺎﺳﻴﺲ "ﺗﺸﮑﻴﻼت ﻣﺨﺼﻮص"‪،‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺿﻄﺮارﯼ ﻣﺘﻌﺪد در ﻣﻮرد اﻗﻠﻴﺖ دو و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮﯼ و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺡ ارﻣﻨﯽ از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻴﺮون راﻧﺪن اراﻣﻨﻪ در ﻣﯽ ‪ ١٩١٥‬و ﻗﺎﻧﻮن ﺿﺒﻁ اﻣﻮال ﻣﻨﻘﻮل و ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻘﻮل ﺁﻧﻬﺎ‬
‫در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ١٩١٥‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻤﻊ کﺮدن و کﺸﺘﺎر روﺷﻨﻔﮑﺮان و ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ‬
‫ارﻣﻨﯽ از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﻳﻠﯽ اﺳﺖ کﻪ ﺑﺎﻳﺪ "ﻗﺘﻞ ﻋﺎم" را از ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﯼ ﺷﺪﻩ داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢٢‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/04/050412_l-armenians-‬‬
‫‪genocide.shtml‬‬

‫'ﻗﺘﻞ ﻋﺎم' اراﻣﻨﻪ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺸﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺮکﻴﻪ اﻣﺮوز‬

‫ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول اراﻣﻨﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاکﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ‪ ،‬اروﭘﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ‬
‫و ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺡﺎل هﻤﭽﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮات کﺸﺘﺎرهﺎﯼ زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ‪ -‬ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻧﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻳﮏ‬
‫و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﯽ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ‪ -‬ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﺎن زﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬اﮔﺮ ﭼﻪ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﭘﻴﺶ ﺷﺮط ﺁﻏﺎز اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد کﺮدﻩ اﻧﺪ کﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺬاکﺮات ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮاﯼ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺗﺮکﻴﻪ در اﺗﺡﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢٢‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/04/050422_l-armenians-‬‬
‫‪genocide-1.shtml‬‬

‫کﺸﺘﺎر و ﺁوارﮔﯽ ارﻣﻨﻴﺎن ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ‬

‫ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﻤﺎل زادﻩ کﻪ از او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪر داﺳﺘﺎن ﻧﻮﻳﺴﯽ ﻣﻌﺎﺹﺮ اﻳﺮان ﻳﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﻳﮏ اﻗﺎﻣﺖ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻣﺎهﻪ در اﻳﻦ کﺸﻮر‪ ،‬دوﺑﺎرﻩ راهﯽ‬
‫ﺁﻟﻤﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮ ﺳﺮراﻩ ﺧﻮد ﺑﺎ کﺎروان ﺁوارﮔﺎن ارﻣﻨﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ کﻨﺪ‪ .‬روزهﺎﯼ ﻣﺴﺎﻓﺮت‬
‫ﺟﻤﺎل زادﻩ درﺳﺖ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ روزهﺎﻳﯽ کﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ارﻣﻨﯽ از ﺁن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﺎم کﺸﺘﺎر هﻢ‬
‫ﻣﻴﻬﻨﺎن‪ ،‬هﻢ کﻴﺸﺎن و هﻢ ﻧﮋادان ﺧﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺮو هﺎﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻳﺎد ﻣﯽ کﻨﻨﺪ‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ۶‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/04/050406_l-rp-arm-geno-‬‬
‫‪jamalzadeh.shtml‬‬

‫ﺑﺡﺚ در ﺑﺎرﻩ 'ﻗﺘﻞ ﻋﺎم' اراﻣﻨﻪ در ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺗﺮکﻴﻪ‬

‫ﻋﺒﺪاﷲ ﮔﻞ وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻪ ﭘﺎرﻟﻤﺎن اﻳﻦ کﺸﻮر ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ کﻪ ﺳﺮﮔﺮم ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ‬

‫‪28‬‬
‫ﺟﺪﻳﺪﯼ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ادﻋﺎﯼ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول در ﺷﺮق ﺗﺮکﻴﻪ اﻣﺮوزﯼ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻗﺎﯼ ﮔﻞ ﮔﻔﺖ کﻪ از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﮎ از ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺷﻐﻠﯽ‬
‫دﻋﻮت کﺮدﻩ اﺳﺖ کﻪ در ﺗﻬﻴﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ اﯼ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رد ادﻋﺎهﺎﯼ اراﻣﻨﻪ هﻤﮑﺎرﯼ کﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ١٣‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/04/050413_l-armenia-‬‬
‫‪turkey.shtml‬‬

‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ درﺑﺎرﻩ 'ﻗﺘﻞ ﻋﺎم' اراﻣﻨﻪ را رد کﺮد‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ درﺑﺎرﻩ ادﻋﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﯽ در دوران ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول را رد کﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬واردان‬
‫اوﺳﮑﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﮔﻔﺖ ﻣﻮرﺧﺎن ﻗﺒﻼ ﺡﮑﻢ ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺹﺎدر کﺮدﻩ اﻧﺪ و‬
‫اکﻨﻮن ﻧﻮﺑﺖ ﺗﺮکﻴﻪ اﺳﺖ کﻪ ﻃﺮز ﻧﮕﺮش ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁن واﻗﻌﻪ را ﻣﺸﺨﺹ کﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ‪ ١١‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/03/050311_si-armenia-‬‬
‫‪turkey.shtml‬‬

‫ﺗﺮکﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ درﺑﺎرﻩ 'ﻗﺘﻞ ﻋﺎم' اراﻣﻨﻪ ﺷﺪ‬

‫رﺟﺐ ﻃﻴﺐ اردوﻏﺎن‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬از ﻣﻮرﺧﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﯼ ﺑﯽ‬
‫ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ درﺑﺎرﻩ ادﻋﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ از اراﻣﻨﻪ در دوران ﺡﮑﻮﻣﺖ دوﻟﺖ‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٠٩‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2005/03/050309_si-erdogan-‬‬
‫‪armenians.shtml‬‬

‫ارﻣﻨﯽ زداﻳﯽ و کﺮدﯼ زداﻳﯽ از ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﺡﻴﻮاﻧﺎت ﺗﺮکﻴﻪ‬

‫وزارت ﻣﺡﻴﻁ زﻳﺴﺖ و ﺟﻨﮕﻠﺒﺎﻧﯽ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﺎ ﺹﺪور اﻃﻼﻋﻴﻪ اﯼ‪ ،‬ﻋﺒﺎرات کﻮردﺳﺘﺎﻧﻴﮑﺎ‪ ،‬ﺁرﻣﻨﻴﺎ و‬
‫ﺁرﻣﻨﻴﻮس را از ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﻻﺗﻴﻦ ﺡﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺬکﻮر ﺡﺬف کﺮدﻩ و ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ ووﻟﭙﺲ ووﻟﭙﺲ‪،‬‬
‫اووﻳﺲ اورﻳﻨﺘﺎﻟﻴﺲ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﻴﮑﻮس و کﺎﭘﺮﺋﻮﻟﻮس کﻮﭘﺮﻟﻮس کﺎﭘﺮﺋﻮﻟﻮس ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﯽ‬
‫کﻤﺎل ﻳﺎﻟﻴﻦ ﻗﻠﻴﭻ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮکﻞ ﭘﺎرکﻬﺎﯼ ﻣﻠﯽ و ﺡﻴﺎت وﺡﺶ ﺗﺮکﻴﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬در ﺡﺎل ﺡﺎﺿﺮ ﺑﺎزﻳﻬﺎﯼ‬
‫ﻋﺠﻴﺒﯽ ﻋﻠﻴﻪ کﺸﻮر ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﻀﻴﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﻪ هﺎﯼ ﺟﺎﻧﻮرﯼ ﻣﺎ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ‬
‫ﺗﺄکﻴﺪ کﻨﻨﺪ کﻪ کﺮدهﺎ و ارﻣﻨﻴﻬﺎ در کﺸﻮر ﻣﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺑﺎزﻳﻬﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ دهﻴﻢ‪ .‬اﻗﺪام دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ در ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻬﺎ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض دوﻟﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن را در ﭘﯽ‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٠٨‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٥‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/science/story/2005/03/050308_mf_names.shtml‬‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﺗﺮکﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ 'ﻓﺎﺟﻌﻪ' کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ اذﻋﺎن کﻨﺪ‬

‫وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ کﻪ از ﺗﺮکﻴﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺧﻮاﺳﺖ در ﺁﻏﺎز ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎﯼ ﺧﻮد ﺑﺮاﯼ‬
‫ﻋﻀﻮﻳﺖ در اﺗﺡﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ‪ ،‬ﺑﻪ کﺸﺘﺎر ﺹﺪهﺎ هﺰار اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ 'ﻓﺎﺟﻌﻪ' اذﻋﺎن‬
‫کﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﺸﻞ ﺑﺎرﻧﻴﻪ‪ ،‬وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺖ کﻪ ﺗﺮکﻴﻪ "وﻇﻴﻔﻪ دارد" ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺁورد‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ ١٤‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪٢٠٠٤‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/news/story/2004/12/041214_si-turkey-‬‬
‫‪armenians.shtml‬‬

‫ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ درﮔﻴﺮﯼ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‬

‫‪29‬‬
 ‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ در کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ ﻣﻘﺪس در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﮋادکﺸﯽ‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و اﻧﻬﺪام ﺁﺛﺎر ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺡﮑﻮﻣﺖ‬
‫کﻨﻮﻧﯽ ﺗﺮکﻴﻪ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢٤‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠٤‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2004/04/040424_mf_armenians.shtml‬‬

‫کﺎﺋﻮس و کﺎﺑﻮس اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ دوازدهﻢ ﺁذر ﻣﺎﻩ ﺟﻤﻊ کﺜﻴﺮﯼ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ارﻣﻨﯽ در ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺁرارات واﻗﻊ در کﻮﭼﻪ‬
‫ﻧﻮﺑﻬﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺟﻤﻬﻮرﯼ )ﻧﺎدرﯼ( ﮔﺮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎهﺪ ﺗﻤﺎﺷﺎﯼ ﻓﻴﻠﻢ کﻮﺗﺎهﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ کﻪ ﻳﮏ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﯼ رﺷﺘﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻳﺎد کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ‪ ١٩١٥‬ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬کﺎﺋﻮس ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﺮﺟﺎن‬
‫اﺷﺮﻓﯽ زادﻩ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺁﻧﮑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اهﻤﻴﺖ دارد کﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ کﻮﺷﺶ‬
‫ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزان اﻳﺮاﻧﯽ درﺑﺎرﻩ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺑﺡﺒﻮﺡﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول اﺳﺖ‪ ۶ .‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪٢٠٠٢‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/arts/021206_la-cy-kaus.shtml‬‬

‫ﺁرارات‬
‫ﺁرارات ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ در ﻓﻴﻠﻢ اﺳﺖ‪ .‬داﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪد آﻪ در زﻣﺎن ﻣﻌﺎﺹﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺬرد و ﺳﻌﯽ دارد در ﺧﻼل رواﺑﻁ ﺷﺨﺼﯽ و آﺎرﯼ اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ دﻳﺎﻟﻮگ و ﺑﺎزﺳﺎزﯼ‬
‫ﺹﺡﻨﻪ هﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺨﯽ واﻗﻌﻴﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ "ﻗﺘﻞ ﻋﺎم" را ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﮔﻮ آﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻴﻠﻤﯽ در ﺑﺎرﻩ‬
‫آﺸﺘﺎر ﻳﺎ "ﻗﺘﻞ ﻋﺎم" اراﻣﻨﻪ آﻪ ‪ ٨٧‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ رخ داد آﺎر ﺁﺳﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬آﻤﺘﺮ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﻩ اﯼ از ﺁن‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اآﻨﻮن در ﻗﻴﺪ ﺡﻴﺎت اﺳﺖ ) ﺑﺮﺧﻼف ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم( ﺗﺎ ﺁﻧﭽﻪ را در‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﺗﻮﺳﻁ ﺳﺮﺑﺎزان دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺳﺮ اراﻣﻨﻪ ﺁﻣﺪ ﺷﺮح دهﺪ و ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از‬
‫اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁن ‪ -‬در ﺗﺮآﻴﻪ ‪ -‬ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺖ‪ ٢٢ .‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪٢٠٠٢‬‬

‫‪www.bbc.co.uk/persian/arts/021120_l-ararat.shtml‬‬

‫ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﺳﺎﻟﮕﺮد 'ﻗﺘﻞ ﻋﺎم' اراﻣﻨﻪ‬

‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم ﺁورﻳﻞ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻓﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ در ﺗﻬﺮان‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ هﺸﺘﺎد و هﻔﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬را ﺑﺮﮔﺰار کﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮکﺖ کﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ کﻪ ﺗﻌﺪاد ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ هﺸﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﯽ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮدادن ﺷﻌﺎرهﺎﻳﯽ ﭼﻮن "ﻣﺮگ ﺑﺮ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺗﺮکﻴﻪ" ‪" ،‬ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ" ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮﺡﻖ ﻣﺎ اﺳﺖ" و "اﯼ ﺷﻬﻴﺪ ارﻣﻨﯽ راهﺖ‬
‫اداﻣﻪ دارد" از ﻣﻘﺎﺑﻞ کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ ﻣﻘﺪس ﺗﺎ دﻓﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ راهﭙﻴﻤﺎﻳﯽ کﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ٢٩‬ﺁورﯾﻞ ‪www.bbc.co.uk/persian/news/020424_l-armenians.shtml ٢٠٠٢‬‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎﯼ ﻣﺡﻘﻘﻴﻦ اﯾﺮاﻧﯽ در ﺧﺼﻮص ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫»ﺁﻧﺎن کﻪ ﺗﺎرﻳﺦ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺡﮑﻮم ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺠﺪد ﺁﻧﻨﺪ!«‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬رﺿﺎ رﺡﻴﻢ ﭘﻮر‬
‫‪ ٨‬ﻣﺎﻩ ﻣﻪ اﻣﺴﺎل ) ‪ ( ٢٠٠۵‬در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﺷﮑﺴﺖ ارﺗﺶ هﻴﺘﻠﺮ ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺖ و ﭘﻴﺮوزﯼ ﺟﻨﺒﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺿﺪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ در ﺳﻄﺡ وﺳﻴﻌﯽ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﯽ کﻪ در‪ ٩٠‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺮ اراﻣﻨﻪ ـ در هﻤﺴﺎﻳﮕﯽ ﻣﻴﻬﻨﻤﺎ ن درﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺗﺮکﻴﻪ ـ رخ داد ‪ ،‬کﻤﺘﺮ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺡﺎل ﺡﺎﺿﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺡﮑﻢ زﻧﺪان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﮎ‪ ،‬ارهﺎن ﭘﺎﻣﻮﮎ ))‪Orhan‬‬
‫‪ ((Pamuk‬ﺑﺨﺎﻃﺮاﺷﺎرﻩ اﯼ کﻮﺗﺎﻩ ﺑﻪ کﺸﺘﺎراراﻣﻨﻪ درﻣﺼﺎﺡﺒﻪ اﯼ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻣﺠﻠﻪ ﺳﻮﺋﻴﺴﯽ ‪ ،‬ﺹﺎدر‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺡﺘﯽ هﺰاران ﺟﻠﺪ از کﺘﺎﺑﻬﺎﯼ وﯼ ﺗﻮﺳﻁ ﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ دوﻟﺘﯽ وﺡﺘﯽ ﻣﺮدم ﻋﺎدﯼ‬
‫درﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ـ هﻤﭽﻮ رﺳﻢ ﻣﺸﻤﺌﺰﻧﺎزﻳﻬﺎ درﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪ ١٩٣٠‬ﺁﺗﺶ زدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﮏ اﮔﺮاﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪30‬‬
 ‫ﺟﻬﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﯽ کﻪ از ﺳﻮﯼ ﺗﺮﮎ هﺎﯼ ﺟﻮانِ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﺮدم اراﻣﻨﻪ رﻓﺖ ‪ ،‬ﺳﮑﻮت‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻧﻤﯽ کﺮد‪ ،‬هﻴﺘﻠﺮ و ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﺎن ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﯽ ﺁن ﻓﺎﺟﻌﻪ را ﺑﺮﺳﺮﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﻤﯽ‬
‫ﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮد هﻴﺘﻠﺮ در کﺘﺎب ﺧﻮد "ﻧﺒﺮد ﻣﻦ" درﺗﺎﺋﻴﺪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺎکﺴﺎزﯼ ﻧﮋاد ﺁرﻳﺎﺋﯽ از ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬
‫ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﭼﻪ کﺴﯽ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ را ﺑﺨﺎﻃﺮ دارد؟ « ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺎکﻨﻮن و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ ٩٠‬ﺳﺎل‬
‫از اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ هﻮﻟﻨﺎﮎ در ﺳﺎل ‪ ، ١٩١۵‬اﻏﻠﺐ کﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﻬﻢ و ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻳﮏ ﺳﺮﯼ از‬
‫ﻣﻼﺡﻈﺎت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ کﻪ ﺁن کﺸﻮر در ﭘﻴﻤﺎن ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﺎﺗﻮ ﺗﺎ کﻨﻮن داﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﻳﻦ »هﻮﻻکﻮﺳﺖ اراﻣﻨﻪ « هﻤﭽﻨﺎن ﻣﻬﺮﺧﻤﻮﺷﯽ ﺑﺮ ﻟﺒﺎن ﺧﻮﻳﺶ زدﻩ اﻧﺪ و ﺗﺎکﻨﻮن‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ‪ ١۵‬کﺸﻮر ﺹﺡﻪ ﺑﺮاﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺷﻮم ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮔﺬاردﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ اﻳﻦ کﺸﻮرهﺎ ﻧﻴﺰازﻧﻈﺮﻟﺡﺎظ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ کﻮﭼﮏ )هﻤﭽﻮ ﺑﻠﮋﻳﮏ ‪ ،‬ﺳﻮﺋﺪ وﻟﻬﺴﺘﺎن ( و ﻳﺎ ازدﺷﻤﻨﺎن و رﻗﻴﺒﺎن ﺗﺮکﻴﻪ )ﺟﻤﻬﻮرﯼ‬
‫ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻗﺒﺮس و ﻳﻮﻧﺎن( ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫دوﺷﻨﺒﻪ _ ‪ ۵‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.iran-chabar.de/1384/02/26/rahimpoor840226.htm‬‬

‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﻣﻠﻴﻮن و ﻧﻴﻢ ارﻣﻨﯽ را کﺸﺖ و ﯾﮏ ﻣﻠﻴﻮن را ﺁوارﻩ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬دکﺘﺮ ﺗﻮرج ﭘﺎرﺳﯽ‬
‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ هﻤﻮارﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ ﮔﺮﻩ ﺧﻮردﻩ ﺑﺎ ﭘﺎن اﺳﻼﻣﻴﺴﻢ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ‬
‫کﺮدﻧﺪ و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﯾﮏ ﺡﮑﻮﻣﺖ ﺗﺮﮎ ﺑﺰرگ از ﻏﺮب ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺗﺎ دﺷﺖ ﺗﺮکﺴﺘﺎن ﭼﻴﻦ کﻪ هﻤﻪ اﻗﻮام‬
‫ﺗﺮﮎ زﺑﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺮکﻬﺎﯼ ﺁذرﯼ _ﺁذرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ هﺎ ﻓﻘﻁ زﺑﺎﻧﺸﺎن ﺗﺮکﯽ ﺷﺪ وﻟﯽ اﯾﺮاﻧﯽ اﺹﻴﻞ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ _ ﻗﺮﻗﻴﺰهﺎ‪ ،‬ﺗﺮکﻤﻦ هﺎ‪ ،‬ازﺑﮑﻬﺎ‪ ،‬ﻗﺰاق هﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد و ﺗﺡﺖ ﺡﻤﺎﯾﺖ و رهﺒﺮﯼ ﺗﺮکﻴﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ را در ﺳﺮ ﻣﯽ ﭘﺮوراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻨﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻏﻠﻁ ﺗﻮراﻧﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﺗﻮراﻧﻴﺎن‬
‫از ﻧﮋاد اﯾﺮاﻧﻴﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎ هﻤﺎن ﻧﺎم و ﻧﺸﺎن‪ .‬ﭼﺮا ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ ﺑﻪ کﺸﺘﺎر ارﻣﻨﻴﺎن دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎزد ؟ ﺑﻪ دو‬
‫دﻟﻴﻞ‪ :‬ﻧﺨﺴﺖ دﻟﻴﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﭼﺮا کﻪ ارﻣﻨﻴﺎن هﻤﭽﻮن دﯾﻮارﯼ ﺁهﻨﻴﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﺮکﻬﺎﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و‬
‫ﺗﺮﮎ زﺑﺎﻧﺎن ﻗﻔﻘﺎز کﻪ هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻧﮋادﯼ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﺮکﺎن ﺁن ﺳﻮﯼ درﯾﺎﯼ ﺧﺰر ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬دوم اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺴﻴﺡﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎوﺟﻮد ﻓﺸﺎر و ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﺗﺠﺎوز ﺡﺎﺿﺮ ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻧﺪ کﻪ‬
‫دﯾﻦ ﺧﻮد را ﻋﻮض کﺮدﻩ ﺑﻪ اﺳﻼم ﺑﮕﺮوﻧﺪ ‪ ،‬ازاﯾﻦ رو ازﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻦ اﯾﻦ ﺳﺪ وﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﯽ‬
‫ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ هﺪف ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ ﯼ ﺧﻮد ‪ ،‬اﻣﺮﯼ ﺿﺮورﯼ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺹﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﻪ ﺗﺮکﺎن ﺟﻮان داد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﻃﯽ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﭘﻴﺶ رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪،‬‬
‫ﻧﮋادکﺸﯽ ارﻣﻨﻴﺎن را ﺑﻪ ﻣﺮﺡﻠﻪ اﺟﺮا درﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﯼ کﻪ اﻟﮕﻮﯾﯽ ﺑﺮاﯼ ﻧﺎزﯼ هﺎ در ﺟﻨﮓ دوم‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪ ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ‪ ٨‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢٨ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪http://www.mani-poesie.de/index.jsp?aId=2209‬‬

‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬از اورارﺗﻮ ﺗﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬ﺟﻼل اﻓﺸﺎر‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﯾﮏ ﻗﻮم ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮏ دﯾﻦ و ﻣﺬهﺐ هﺴﺘﻨﺪ کﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺡﺪودﻩ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﺧﻮد‬
‫و وﻓﺎدارﯼ هﻤﻴﺸﮕﯽ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﻮﯾﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎم ادﯾﺎن و ﻣﺬاهﺐ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﯾﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺷﮑﻠﯽ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮاهﺪ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﻣﺮدﻣﺎﻧﯽ کﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻪ اﻧﺪ از ﻟﺡﺎظ‬
‫ﻧﮋادﯼ ﺗﺮکﻴﺒﯽ از ﺁرﯾﺎﯾﯽ هﺎﯼ ﻣﻬﺎﺟﺮ و اﻗﻮام ﺑﻮﻣﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﯽ اﯾﻦ ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺮﺧﻼف دﯾﮕﺮان‬
‫ﺳﺎکﻨﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺬاهﺐ دﯾﮕﺮ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻤﺴﺎﯾﮕﺎن ﺁﻧﺎن ادﯾﺎن ﺑﺴﻴﺎرﯼ را‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬از زردﺷﺖ ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺡﻴﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﻼم راﻩ درازﯼ اﺳﺖ کﻪ ﺗﻤﺎم هﻤﺴﺎﯾﮕﺎن ﺁﻧﺎن‬
‫اﯾﻦ راﻩ را ﻃﯽ کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ هﻤﻴﻦ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪﯼ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﻪ کﻴﺶ ﺧﻮد ﺑﻪ هﻤﻴﻦ‬
‫ﻧﺎم ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎم ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺮاﯼ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ کﺘﻴﺒﻪ ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ واﻗﻊ در دﯾﻮار‬

‫‪31‬‬
 ‫ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺁن‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ ﭘﻠﮑﺎن ورودﯼ دﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ .‬در اﯾﻦ کﺘﻴﺒﻪ دارﯾﻮش‪ ،‬ﺷﺎهﻨﺸﺎﻩ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ‪ ،‬ﻧﺎم‬
‫ارﻣﻴﻨﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺳﺎﺗﺮاپ هﺎﯼ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ کﻨﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٧‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢٧ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghian.com/mag2/archive/005877.html‬‬

‫‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮآﻴﻪ ‪ ٩٠‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ‪ -‬ﻳﻚ ﻗﺮن ﻧﺴﻞ آﺸﻰ‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬اﻣﻴﺪ ﻣﻌﻤﺎرﻳﺎن‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮق‬
‫ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ اراﻣﻨﻪ ﭼﻬﺎرم اردﻳﺒﻬﺸﺖ )‪ ۴‬ﺁورﻳﻞ( ﻓﺮا ﻣﻰ رﺳﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﻴﻦ ‪ ۶٠٠‬هﺰار ﺗﺎ ‪ ١۵٠٠‬هﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ زدﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬هﺮﺳﺎﻟﻪ اراﻣﻨﻪ آﺸﻮرﻣﺎن ﻣﺮاﺳﻤﻰ ﺑﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺮﮔﺰار و ﺧﺸﻢ و اﻧﺰﺟﺎر ﺧﻮد را از ﭼﻨﻴﻦ واﻗﻌﻪ دهﺸﺘﻨﺎآﻰ ﺑﻴﺎن ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﻳﻜﻰ از دﻻﻳﻠﻰ آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا هﻤﻮارﻩ ﺗﺎزﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺁن اﺳﺖ آﻪ دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ هﻴﭽﮕﺎﻩ رخ‬
‫دادن اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را رﺳﻤﺎً ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮد ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ دردﻧﺎك‪ ،‬اراﻣﻨﻪ ﺟﻬﺎن هﻨﻮز اﻳﻦ‬
‫واﻗﻌﻪ را ﺑﺎ ﺗﺎزﮔﻰ رواﻳﺖ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺡﺎل ﺡﺎﺿﺮ ﺡﺪود ‪ ٧٠‬هﺰار ارﻣﻨﻰ در اﻳﻦ آﺸﻮر زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰ آﻨﻨﺪ آﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﻣﺴﺘﻘﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ اﻣﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ در ﺧﺼﻮص روﻳﺪادى آﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ رخ دادﻩ اﺳﺖ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺮاى اراﻣﻨﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ واژﻩ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ‬
‫ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪى ﭘﻴﺶ اورهﺎن ﭘﺎﻣﻮك ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺗﺮك اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح آﺮد آﻪ روزى‬
‫روزﮔﺎرى در آﺸﻮر ﻣﺎ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎرى زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز اﻣﺎ ﺧﺒﺮى از ﺁﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟ روزى روزﮔﺎرى در اﻳﻦ آﺸﻮر ﺹﺪهﺎ هﺰار ارﻣﻨﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺁﻣﺪ؟ هﻤﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺴﻴﺎرى از روزﻧﺎﻣﻪ هﺎى ﺗﺮآﻴﻪ از دوﻟﺖ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ اورهﺎن ﭘﺎﻣﻮك را‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ آﺮدﻩ و ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ را ﺡﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺗﻬﺪﻳﺪ آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .... .‬ﻣﺘﻦ‬
‫کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghnewspaper.com/840204/html/ppl.htm‬‬

‫ﻳﺎدﺑﻮد ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬ﺷﻴﻮا زرﺁﺑﺎدى‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮق‬
‫ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺡﺎﻟﻰ ﻓﺮا ﻣﻰ رﺳﺪ آﻪ در ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮى هﺎ دوﻟﺖ هﺎى‬
‫ﺁﻟﻤﺎن و ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ در اﻋﻼم هﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﻰ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آﺸﻮرهﺎﻳﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ آﻪ روز‬
‫‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﮋادآﺸﻰ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬اراﻣﻨﻪ اﻳﺮان از‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ و ﭘﺲ از ﺁن هﺮ ﺳﺎل هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ راهﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻳﺎدﺁورى‬
‫اﻳﻦ ﻧﺴﻞ آﺸﻰ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻰ آﻨﻨﺪ و ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ٣٠ ، ٨١‬ﻧﻔﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﺷﺸﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎم هﺎى دوﻟﺘﻰ اﻳﺮان ﺑﺎ اﻣﻀﺎى ﺗﻮﻣﺎرى اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ و در ژوﺋﻦ‬
‫ﺳﺎل ‪ ٢٠٠٠‬ﻣﻴﻼدى ﻧﻴﺰ هﻴﺎت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ وزارت دﻓﺎع آﺸﻮر در دﻓﺘﺮ ﻳﺎدﺑﻮد ﻣﻮزﻩ ﻧﮋادآﺸﻰ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺎر ﺧﻮاﻧﺪ و اﻳﻦ آﺸﺘﺎرﺟﻤﻌﻰ را ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻴﺎرهﺎى ﺡﻘﻮﻗﻰ و اﺹﻮل ﺑﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺡﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪ و اﻧﺘﻘﺎل ﺹﺡﻴﺡ و ﺑﻰ آﻢ و آﺎﺳﺖ ﺁن را ﺑﻪ ﻧﺴﻞ هﺎى ﺁﻳﻨﺪﻩ‬
‫ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺗﻜﺮار اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﻻزم داﻧﺴﺖ ‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ۴‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۴ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.sharghnewspaper.com/840204/html/societ.htm#s214953‬‬

‫رﻳﺸﻪ هﺎي ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺗﺮکﻴﻪ درکﺠﺎﺳﺖ؟‬

‫‪32‬‬
 ‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬ﺟﻤﺸﻴﺪ ﭘﺪرام‬
‫ﺳﺮکﻮب ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ زﻧﺎن در روز هﺸﺘﻢ ﻣﺎرس در ﺗﺮکﻴﻪ ﺳﺮﺁﻏﺎز ﺗﺡﻮل ﺗﺎزﻩ اي ﺑﻮد کﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎري ازﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران اروﭘﺎﻳﻲ را ﺑﻪ واکﻨﺶ وا داﺷﺖ‪ .‬ﺳﺮکﻮب ﺁزادي ﺧﻮاهﺎن‪ ،‬اﻗﻠﻴﺖ هﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ وﻣﺬهﺒﻲ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﺎزﻩ اي درﺗﺮکﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ وکﺸﻮرهﺎي اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ هﻢ ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮد هﻢ ﺁﻧﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ هﻢ ﺑﺎ ﺳﮑﻮت ﺧﻮد ﺁﻧﺮا ﺗﺎﻳﻴﺪ کﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﭘﺲ از‬
‫ﭘﻴﺶ کﺸﻴﺪن اﺹﻼﺡﺎﺗﻲ ﺁﺑﮑﻲ ﺑﺮروي کﺎﻏﺬ درﻋﻤﻞ اﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﻤﺎن اﺹﻼﺡﺎت را هﻢ ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮد‬
‫ﺑﻠﮑﻪ در اداﻣﻪ ﺳﺮکﻮب ﺁزادي ﺑﻴﺶ ازﭘﻴﺶ ﺟﺪﻳﺖ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬درﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺎرﻩ اي ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻗﺪﻳﻤﻲ‬
‫ﺑﺠﺎي ﭘﺬﻳﺮش ﺟﻨﺎﻳﺎت و ﭘﻮزش ﺧﻮاهﻲ درﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺗﺎرﻳﺦ وﻣﺮدم ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﻩ ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ وﻧﻴﺮوي‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ واﻗﻌﻴﺎت راهﻤﭽﻨﺎن ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ کﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﭘﺲ ازﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻲ ﮔﻴﺮي‬
‫ﻧﻬﺎدهﺎي ﺡﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﺧﺼﻮص ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اراﻣﻨﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ رﺁﻧﺎﺗﻮﻟﻲ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ درﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول‪ ،‬ﺗﺮکﻴﻪ ﺡﺎﺿﺮﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺡﺘﻲ کﻠﻤﺎت "ﺟﻨﺎﻳﺖ"‪ " ،‬ﻧﺴﻞ‬
‫کﺸﻲ" ﻳﺎ" ﻗﻮم کﺸﻲ" را ﺑﭙﺬﻳﺮد وﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮاﻳﻁ ﺟﻨﮕﻲ‪ ،‬کﺸﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ وکﺸﺘﺎرﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺪﺳﺖ‬
‫اراﻣﻨﻪ را ﭘﻴﺶ کﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ کﻤﮏ ﻣﻮرﺧﻴﻦ وﻣﺡﻘﻘﻴﻦ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﺰد ﺧﻮد درﭘﻲ واژﮔﻮن ﺟﻠﻮﻩ‬
‫دادن ﺡﻘﺎﻳﻖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺴﺖ کﻪ درﺁرﺷﻴﻮهﺎي کﺸﻮرهﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﻣﺪارﮎ کﺎﻓﻲ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺁﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﻲ ازاﻳﻦ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﺰدهﺎ رﻳﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺁرﺷﻴﻮهﺎي ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬ﺁﻗﺎي ﻳﻮﺳﻒ‬
‫هﺎﻻﻗﻮزﻟﻮ اﺳﺖ کﻪ ﭘﺲ از ﻧﻮد ﺳﺎل کﻪ ازﺁن ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻴﮕﺬرد ﺑﺎوﻗﺎﺡﺖ هﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺳﻌﻲ‬
‫کﺮدﻩ اﺳﺖ رﻗﻢ اراﻣﻨﻪ ي ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪﻩ را ﺑﻴﻦ ﺷﺶ هﺰاروﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﺎهﺸﺖ هﺰاروﭘﺎﻧﺼﺪ اﻋﻼن کﻨﺪ‬
‫‪ .... .‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را‬ ‫ودرﻋﻴﻦ ﺡﺎل ﮔﺮﻳﺰ ﺑﺰﻧﺪ کﻪ ﭘﺎﻧﺼﺪوﻧﻮزدﻩ هﺰارﻣﺴﻠﻤﺎن را اراﻣﻨﻪ کﺸﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﺗﻬﺮان ‪ - -‬ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٣٠‬ﻓﺮوردﯾﻦ ‪ ١٩ - - ١٣٨۴‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪www.asre-nou.net/1384/farvardin/30/m-pedram.html‬‬

‫ﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬ﺑﻬﺮام اﻓﺘﺨﺎري‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎم ﺟﻢ‬
‫‪ ٨٩‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در روز ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﻣﻴﻼدي در ﺷﻬﺮ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ‪ ۶٠٠‬ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺹﺎﺡﺐ ﻧﺎم ﺷﻬﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دوﻟﺖ ﻏﻴﺮﻣﺬهﺒﻲ ﺗﺮك هﺎي ﺟﻮان ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮك هﺎي ﺟﻮان ﺑﻮد آﻪ ﺡﺪود ‪ ٢/١‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﺁن ﺟﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دهﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻠﮕﺮاﻓﻲ آﻪ از ﺳﻮي وزارت آﺸﻮر ﺑﻪ‬
‫ﺳﻠﻮل هﺎي ﺗﺮك هﺎي ﺟﻮان ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ :‬دوﻟﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي‬
‫آﻠﻴﻪ اراﻣﻨﻪ ﺳﺎآﻦ ﺗﺮآﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد ﺡﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺸﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ هﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺳﻦ و ﻧﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﻣﻼﺡﻈﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬در اﻳﻦ‬
‫آﺎر اﺹﻮل اﺧﻼﻗﻲ و وﺟﺪان ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ....‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬
‫ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ‪ ٦‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٢۵ - - ١٣٨٣‬ﺁورﻳﻞ ‪٢٠٠۴‬‬

‫‪www.jamejamdaily.net/shownews2.asp?n=53867&t= his‬‬

‫اراﻣﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻋﺪاﻟﺖﺧﻮاهﯽ‬

‫ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از‪ :‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫در ﺡﺎﻟﯽ کﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎﻟﮑﺎن ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮادرﯼ را از دﺳﺖ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺡﺎکﻤﺎن ﺗﺮکﻴﻪ در‬
‫ﺡﺎﺷﻴﻪء ﺷﺮﻗﯽ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺗﺴﻮﻳﻪء ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺎ ارﻣﻨﯽهﺎ ﻣﯽاﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ارﻣﻨﯽهﺎ‬
‫کﻬﻦﺗﺮﻳﻦ ﻧﮋادﯼ ﺑﺎﺷﻨﺪ کﻪ در ﺁﺳﻴﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ اﺳﺘﻘﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﻃﻦ ﺁنهﺎ کﻮﻩهﺎﯼ ﭘﺮ ﭘﻴﭻ و‬
‫ﺧﻤﯽ اﺳﺖ کﻪ از درﻳﺎﯼ ﻣﺎزﻧﺪران ﺗﺎ درﻳﺎﯼ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ و ﺳﻴﺎﻩ اداﻣﻪ دارد‪ .‬ﻗﻠﻤﺮو ارﻣﻦهﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬
‫ﻣﺮکﺰ ﺗﻤﺪن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮد کﻪ ﻣﺴﻴﺡﻴﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺬهﺐ ﻣﻠﯽ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ کﺸﺘﺎر ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬
‫اراﻣﻨﻪ در ‪ ١٨٩٦ – ١٨٩٥‬ﺗﻮﺳﻁ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬او در اﻳﻦ کﺸﺘﺎر‪ ،‬ﻗﺒﺎﻳﻞ کﺮد‬

‫‪33‬‬
 ‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺎرزان »ﺡﻤﻴﺪﻳﻪ« ﺑﻪ کﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ در ﺳﺎل ‪،١٩٠٨‬‬
‫»کﻤﻴﺘﻪء اﺗﺡﺎد و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ« ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ را ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪء ﺡﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ ﻳﮑﺴﺎن ﺑﺮاﯼ ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﻋﻼم کﺮد‪ .‬اﻣﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ روزهﺎﯼ ﺑﻬﺘﺮ ﭼﻨﺪان ﻧﭙﺎﻳﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺁداﻧﺎ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ و‬
‫ﺷﺪ ﻟﮑﻪء ﺳﻴﺎهﯽ در ﭘﺮوﻧﺪﻩء ﺗﺮﮎهﺎﯼ ﺟﻮان‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺎﺟﻌﻪء اﺹﻠﯽ هﻨﻮز در راﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول‬
‫ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬ﺗﺮﮎهﺎﯼ ﺟﻮان‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺡﺴﺎس ﺧﻄﺮ از وﺟﻮد اراﻣﻨﻪء هﻢکﻴﺶ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ در ﭘﺸﺖ‬
‫ﺟﺒﻬﻪ و ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﮏ ﻧﻘﺸﻪء ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﺡﻮ ﻳﮏ ﻣﻠﺖ )ﺁن ﮔﻮﻧﻪ کﻪ اراﻣﻨﻪ ﻣﯽﮔﻮﻳﻨﺪ(‬
‫در ﻳﮏ ﻓﺮﺹﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را در اﺑﻌﺎدﯼ وﺳﻴﻊ ﺁﻏﺎز کﺮدﻧﺪ‪ .‬وﮔﻨﺮ اﻧﺴﺎندوﺳﺖ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‬
‫کﻪ ﺧﻮد ﺷﺎهﺪ کﺸﺘﺎر ﺑﻮد ﻃﯽ ﻧﺎﻣﻪاﯼ ﺑﻪ وﻳﻠﺴﻮن رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﯽﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬از‬
‫اراﻣﻨﻪاﯼ کﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٠٠٠‬ﺳﺎل ﺳﺎکﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻮﻣﯽ ﺧﻮد ﺑﻮدﻩاﻧﺪ‪ .....،‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪http://www.kar-online.com/yadbood/yadbood_19.html‬‬

‫روزﺷﻤﺎر رواﺑﻁ ﺗﺮکﻴﻪ و رژﻳﻢ ﺹﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬ﺁﻟﭗ ﺗﮑﻴﻦ دورﺳﻮن اوﻏﻠﻮ‪ ،‬ﭘﮋوهﺸﮕﺮ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﺮکﻴﻪ‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ در ﺳﺎﯾﺖ ﺧﺒﺮﮔﺰارﯼ ﻗﺪﺳﻨﺎ‬
‫ﺑﻪ رﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ دو هﻔﺘﻪ از ﺳﻔﺮ "رﺟﺐ ﻃﻴﺐ اردوﻏﺎن"‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻣﻀﺎي‬
‫ﺗﻮاﻓﻘﻨﺎﻣﻪ هﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ رژﻳﻢ ﺹﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺡﺎﻓﻞ ﻣﺨﺎﻟﻒ رواﺑﻁ ﺗﻞ ﺁوﻳﻮ و ﺁﻧﮑﺎرا‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ‬
‫اﻓﺸﺎي ﺟﺰﻳﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي از رﻳﺸﻪ هﺎي اﻳﻦ رواﺑﻁ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ ۵ .‬ژوﺋﻦ ‪ :١٩٨٢‬اﺳﺮاﻳﻴﻞ ﺑﻪ ﺁﻧﻜﺎرا‬
‫اﻋﻼم آﺮد در ﺡﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬آﻤﭙﻬﺎي ‪ ASALA‬و ‪ YCGA‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط‪ ،‬اراﻣﻨﻪ را‬
‫ﻧﻴﺰ ﺗﺼﺮف ﺧﻮاهﺪ آﺮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺗﺮآﻴﻪ را ﻧﻴﺰ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺷﺮآﺖ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺬآﻮر ﻧﻤﻮد ﺗﻬﺮان ‪-‬‬
‫‪ ٢۵ -‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪١۵ - - ١٣٨۴‬ﻣﯽ ‪ ..... ٢٠٠۵‬ﻣﺘﻦ کﺎﻣﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ!‬

‫‪www.qodsna.com/Farsi/Contents/AnalysisArticle/1384/02/25/653868.Htm‬‬

‫اﺳﻨﺎد و ﮔﺰارﺷﺎت رﺳﻤﯽ‬

‫‪U.S. ARCHIVES‬‬ ‫ﻣﺘﺡﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺁرﺷﻴﻮ اﯾﺎﻻت‬
‫‪Appeal from the Catholicos of the‬‬ ‫‪Secretary of State William‬‬
‫‪Armenian Church to protect‬‬ ‫‪Jennings Bryan's response to‬‬
‫‪Armenians. April 27, 1915.‬‬ ‫‪the Catholicos' appeal to‬‬
‫‪protect Armenians. April 28,‬‬
‫‪1915.‬‬
‫‪Report of Allied warning to the‬‬ ‫‪Report that Ottoman Turkey is‬‬
‫‪Ottoman government to stop the‬‬ ‫‪seeking to exterminate the‬‬
‫‪massacres of Armenians. May 29,‬‬ ‫‪Armenian nation. July 16, 1915.‬‬
‫‪1915.‬‬
‫‪Secretary of State Robert Lansing's Report on the treatment of‬‬
‫‪response to news that Ottoman‬‬ ‫‪Armenian children in‬‬
‫‪Turkey is pursuing a policy of‬‬ ‫‪Trebizond. July 20, 1915.‬‬
‫‪genocide against the Armenians.‬‬
‫‪July 16, 1915.‬‬
‫‪Report on the deportation of‬‬ ‫‪Report from a German‬‬
‫‪Armenians from Zeitun. July 21,‬‬ ‫‪missionary on the massacre of‬‬
‫‪1915.‬‬ ‫‪Armenians from Erzerum. July‬‬

‫‪34‬‬
 31, 1915.
Reflections on the role of Talaat
Pasha in the Armenian Genocide.
September 7, 1921.
BRITISH ARCHIVES ‫ﺁرﺷﻴﻮ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﻴﺎ‬
Report by a resident of Syria on First-hand account by a Turkish
the condition of Armenian army officer on the deportation of
deportees. November 27, 1916. Armenians from Trebizond and
Erzerum. December 26, 1916.
Memorandum by the Committee Report on the massacre of
of Union and Progress outlining Armenians in Cilicia under French
the strategy for implementing administration. March 7, 1920.
the Armenian Genocide. 1914-
1915.
Report on the forced exile of the Statistics on the pre-war and
remaining Armenians from post-war Armenian population in
Aintab and Marash. November Biledjik, Bardizag, and Hendek.
15, 1922.

١٩١۵ ‫اﺧﺒﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻁ ﻧﻴﻮﯾﻮرﮎ ﺗﺎﯾﻤﺰ در ﺳﺎل‬

WHOLE PLAIN STREWN BY ARMENIAN BODIES

(March 20,1915)

APPEAL TO TURKEY TO STOP MASSACRES

(April 28,1915)
See the original page

MORGENTHAU INTERCEDES
(April 29,1915)
See the original page

6000 ARMENIANS KILLED

(May 18,1915)

ALLIES TO PUNISH TURKS WHO MURDER

(May 24,1915)

TURKS ARE EVICTINGS NATIVE CHRISTIANS

(July 12,1915)

WHOLESALE MASSACRES OF ARMENIANS BY TURKS

(July 29,1915)

REPORT TURKS SHOT WOMEN AND CHILDREN

35
 (August 4,1915)

ARMENIANS ARE SENT TO PERISH IN DESERT

(August 18,1915)

BURN 1000 ARMENIANS

(August 20,1915)

ARMENIANS DYING IN PRISON CAMPS

(August 21,1915)

TURKS MASSACRES ARMENIANS OF ISMID

(Sept. 3,1915)

1,500,000 ARMENIAN STARVE

(Sept. 5,1915)

ANSWER MORGENTHAU BY HANGING ARMENIANS

(Sept. 16,1915)
See the original page

BRYCE ASKS US TO AID ARMENIA

(Sept. 21,1915)

500,000 ARMENIANS SAID TO HAVE PERISHED

(Sept. 24,1915)
See the original page

ARMENIAN WOMEN PUT UP FOR AUCTION

(Sept. 29,1915)

ARMENIANS OFFICIALS MURDERED BY TURKS

(Sept. 30,1915)

ASKS BERNSTORFF'S AID TO PREVENT

(Oct. 1,1915)

GOVERNMENT SENDS PLEA FOR ARMENIAN

(Oct. 5,1915)

800,000 ARMENIANS COUNTED DESTROYED

(Oct. 7,1915)
See the original page

LETTERS TELL OF OUTRAGES

(Oct. 10,1915)

TURKISH STATSMAN DENOUNCES ATROCITIES

36
 (Oct. 10,1915)

TURKEY BARS RED CROSS

(Oct. 19,1915)

GERMANY SAYS SHE CANNOT STOP TURKS

(Oct. 23,1915)

AID FOR ARMENIANS BLOCKED BY TURKEY

(Nov. 11,1915)

POPE MAY TAKE NEW PLEA TO KAISER

(Dec. 9,1915)

WOMAN DESCRIBES ARMENIAN KILLING

(Dec. 12,1915)

MILLION ARMENIANS KILLED OR EXILE

(Dec. 15,1915)

37
 ‫ﺷﺎهﺪان ﻋﻴﻨﯽ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‬
‫دکﺘﺮ کﺎرل هﺎﻧﺲ ﭘﺰﺷﮏ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻣﻘﻴﻢ اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل در ﮔﺰارﺷﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﺮکﺰ ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫ﺑﺮﻟﻦ از کﺎروان ارﻣﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ کﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻧﮕﻮن ﺑﺨﺘﺎن و‬
‫اﺳﺮاﯼ ﺁن را ﺑﻪ درﯾﺎﭼﻪ وان رﯾﺨﺘﻪ و ﻏﺮق ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ ... » :‬ﺡﺪود ﺑﻴﺴﺖ اﻟﯽ ﺑﻴﺴﺖ و‬
‫ﭘﻨﺞ زن و ﻣﺮد و کﻮدﮎ ارﻣﻨﯽ را ﺑﺎ دو اراﺑﻪ ﺑﺪون ﺡﻔﺎظ ﺑﺴﻮﯼ درﯾﺎﭼﻪ وان ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ‬
‫‪ .‬ﻣﺮدان را دو ﺑﻪ دو ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬دﺳﺖ هﺎﯼ راﺳﺖ و ﭼﭗ دو ﻣﺮد و زن را ﺑﺎ ﯾﮏ‬
‫ﻗﻄﻌﻪ زﻧﺠﻴﺮ کﻮﺗﺎﻩ ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻪ و دﻧﺒﺎﻟﻪ زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻪ رﺷﺘﻪ زﻧﺠﻴﺮ اﺹﻠﯽ کﻪ دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺁن‬
‫ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻔﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬دﺳﺖ هﺎ و ﭘﺎهﺎﯼ کﻮدکﺎن ﺧﺮدﺳﺎل را ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻃﻨﺎب‬
‫ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺨﺘﺎن ارﻣﻨﯽ را در ﺡﺎﻟﻴﮑﻪ دو روز ﺑﻮد کﻪ ﻟﺐ ﺑﻪ ﻏﺬا ﻧﺰدﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺪون ﺑﺎﻻ ﭘﻮش و در ﺳﺮﻣﺎﯼ ﺳﺮد ﺑﻪ ﺳﻮﯼ درﯾﺎﭼﻪ وان ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ‪ .‬در ﻣﻴﺎن‬
‫کﻮدکﺎن اﯾﻦ کﺎروان کﻮﭼﮏ دو کﻮدﮎ ﺳﺮﺧﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬اﺳﺮاﯼ ارﻣﻨﯽ وﻗﺘﯽ ﻣﺮا‬
‫دﯾﺪﻧﺪ ﮔﻮﺋﯽ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را دﯾﺪﻩ اﻧﺪ ‪ .‬دﺳﺖ هﺎﯼ ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺧﻮد را‬
‫ﺑﺴﻮﯾﻢ ﮔﺸﻮدﻩ و ﺑﺎ ﺗﻀﺮع و زارﯼ از ﻣﻦ کﻤﮏ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺁن ﺑﻴﭽﺎرﻩ هﺎ ﻧﻤﯽ‬
‫داﻧﺴﺘﻨﺪ کﻪ هﻢ ﻣﻴﻬﻨﺎن ﻣﻦ در اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺡﺮکﺎن اﺹﻠﯽ اﯾﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫هﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬از ﻣﺸﺎهﺪﻩ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﺳﺮاﻓﮑﻨﺪﻩ اﺷﮏ رﯾﺨﺘﻢ و ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﺮﮎ کﺮدﻩ‬
‫و ﺑﻄﺮف اﺳﺒﻢ رﻓﺘﻢ ﺗﺎ هﺮﭼﻪ زودﺗﺮ از ﺁن ﻧﻘﻄﻪ ور ﺷﻮم ‪ .‬درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﻟﺡﻈﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻓﺴﺮﯼ کﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺷﺶ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﺡﺎﻓﻆ اﯾﻦ کﺎروان ﺗﻴﺮﻩ روزهﺎ را ﺑﻌﻬﺪﻩ داﺷﺖ‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد کﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ‪ » :‬ﺑﮕﺬارﯾﺪ دو کﻮدﮎ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮم و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ کﻨﻢ « او کﻪ‬
‫ﺟﻤﺎل ﻋﻄﺎش ﻧﺎم داﺷﺖ ﺟﻮاب داد ‪ » :‬اﯾﻨﺎن را ﻓﺮدا ﺹﺒﺡ ﺑﻪ درﯾﺎﭼﻪ وان ﻣﯽ رﯾﺰﯾﻢ‬
‫ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﭘﺰﺷﮏ ﻧﻴﮑﻮکﺎرﯼ هﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺮوﯾﺪ و کﻮدکﺎن ﺗﺮﮎ را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ کﻨﻴﺪ « ‪.‬‬
‫هﺮ ﭼﻪ اﻟﺘﻤﺎس کﺮدم ﺡﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪ دو کﻮدﮎ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﻪ ﻣﻦ واﮔﺬار کﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻣﺒﻮل‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﺁﻧﭽﻪ دﯾﺪﻩ ﺑﻮدم ﺑﺮاﯼ ﺳﻔﻴﺮ ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺎزﮔﻮ کﺮدم ‪ .‬اﻣﺎ او در ﺑﺮاﺑﺮ ﺡﻴﺮت و‬
‫وﺡﺸﺖ ﻣﻦ از ﺁﻧﭽﻪ کﻪ دﯾﺪﻩ ﺑﻮدم ﺷﺎﻧﻪ هﺎﯾﺶ را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ ‪ » :‬ﻣﺎ ﺡﻖ‬
‫ﻧﺪارﯾﻢ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ دﺧﺎﻟﺖ کﻨﻴﻢ ‪ -‬اراﻣﻨﻪ ﻣﺴﺘﺡﻖ ﻣﺠﺎزات ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺎ روﯼ ﺁوردﻩ اﻧﺪ « ‪.‬‬

‫ﮔﺰارش ‪ M. Oscar S. Heizer‬کﻨﺴﻮل اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺡﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﺮاﺑﻮزان » روز ‪٢٦‬‬

‫ژوﺋﻦ ﺟﺎرﭼﯽ هﺎ ﺧﺒﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪ اراﻣﻨﻪ ﺷﻬﺮ را در کﻮﭼﻪ هﺎ و ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺟﺎر زدﻧﺪ ‪ .‬روز اول‬
‫ﺟﻮﻻﯼ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﭼﺸﻢ کﺎر ﻣﯽ کﺮد ژاﻧﺪارم هﺎﯼ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺪﺳﺖ در رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﺸﻮﻧﺖ رﻓﺘﺎرﺷﺎن اﻋﺠﺎب اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد ‪ .‬اراﻣﻨﻪ را در ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﺹﺪ ﻧﻔﺮﯼ در‬
‫ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻄﺮف ارزروم ﺡﺮکﺖ ﻣﯽ دادﻧﺪ ‪ .‬از‬
‫ﺗﺮاﺑﻮزان ﺑﻴﺶ از ‪ ٦٠٠٠‬ﻧﻔﺮ اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬در ﺧﻼل راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ هﺮ کﺲ کﻪ از ﺳﺮ‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﯾﺎ ﻋﻠﺖ دﯾﮕﺮ از ﮔﺮوﻩ ﻋﻘﺐ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰﻩ ﺑﺠﻠﻮ راﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ کﻪ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دهﻨﺪ درﺟﺎ کﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺟﺴﺪ اﯾﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻓﺮاد‬
‫را ﯾﺎ در هﻤﺎن ﻣﺡﻞ رهﺎ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ ‪ .‬ارﻣﻨﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‬
‫کﺎﻓﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﺨﺹ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺟﺎﻧﯽ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻪ و درﺹﺪد ﺁزار و‬
‫ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺗﺒﻌﻴﺪ وﯼ ﺑﺮﺁﯾﻨﺪ ‪ .‬در ﺁﻏﺎز ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد کﻪ ﺑﻴﻤﺎران از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻌﺎف اﻧﺪ و‬
‫ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن اﻋﻢ از زن و ﻣﺮد ‪ ،‬زﻧﺎن ﺑﺎردار و کﺎرﻣﻨﺪان ارﻣﻨﯽ دوﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻧﻤﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﺰودﯼ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ کﻪ هﻤﻪ اﯾﻦ ﺡﺮﻓﻬﺎ ﻓﻘﻁ و ﻓﻘﻁ ﺷﺎﯾﻌﻪ ﺑﻮد ﭼﻪ ﺑﺰودﯼ‬
‫ﺑﻴﻤﺎران ﭘﻴﺮزﻧﺎن و ﭘﻴﺮﻣﺮدان ﻧﻴﺰ از ﺷﻬﺮ اﺧﺮاج ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ ‪ .‬ﻇﻦ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ کﻪ‬
‫اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ را ﻣﺎﻣﻮران در رودﺧﺎﻧﻪ ﻏﺮق ﺧﻮاهﻨﺪ کﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ کﺎرهﺎﯼ واﺟﺐ ﺗﺮ دﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ‪ .‬در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روز اﺧﺮاج ﻋﻤﻮﻣﯽ اراﻣﻨﻪ ﺗﺮاﺑﻮزان ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدﯼ از اراﻣﻨﻪ‬
‫ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ اﻋﻀﺎﯼ کﻤﻴﺘﻪ ارﻣﻨﯽ ﺷﻬﺮ را ﺳﻮار ﯾﮏ ﻗﺎﯾﻖ ﺑﺰرگ ﻧﻤﻮدﻩ و ﺑﻪ ﺳﻮﯼ‬
‫ﺳﺎﻣﺴﻮن ﺡﺮکﺖ دادﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺮﮎ ﺑﻌﺪهﺎ در اﯾﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻗﺎﯾﻖ ﺡﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎﯼ‬
‫کﻤﻴﺘﻪ ارﻣﻨﯽ ﺗﺮاﺑﻮزان کﻤﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﮑﻪ از ﺷﻬﺮ دور ﺷﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﯾﻖ دﯾﮕﺮﯼ کﻪ‬
‫ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺁﻧﺮا ژاﻧﺪارﻣﻬﺎﯼ ﻣﺴﻠﺨﺡ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دادﻧﺪ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ژاﻧﺪارﻣﻬﺎ‬

‫‪38‬‬
 ‫ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ داﺷﺘﻨﺪ اراﻣﻨﻪ را ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻗﺎﯾﻖ ﺡﺎﻣﻞ اﯾﺸﺎن را ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺗﺮاﺑﻮزان‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ و هﻤﻴﻦ کﺎر را هﻢ کﺮدﻧﺪ ‪ .‬در ﺡﺎل ﺡﺎﺿﺮ وﺿﻊ ﻃﻮرﯼ اﺳﺖ کﻪ ﺡﺘﯽ ﻧﺠﺎت‬
‫کﻮدکﺎن و ﺧﺮدﺳﺎﻻن ﯾﺘﻴﻢ و ﺑﯽ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻧﻴﺰ اﻣﮑﺎن ﻧﺪارد ‪ .‬دﺧﺘﺮان ﺟﻮان و‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ارﻣﻨﯽ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺗﺮﮎ ﻣﯽ ﺳﭙﺎرﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺎﯾﻞ ﺑﻴﮏ رﺋﻴﺲ کﻤﻴﺘﻪ اﺗﺡﺎد و‬
‫ﺗﺮﻗﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ دﺧﺘﺮان ﺟﻮان ارﻣﻨﯽ را در ﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺼﻮﺹﯽ ﺡﺒﺲ ﻧﻤﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ و از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪ اﻃﻔﺎ ﺷﻬﻮت ﺡﻴﻮاﻧﯽ دارودﺳﺘﻪ ﺧﻮد کﻪ اﯾﻨﮏ ﺑﺮ هﻤﻪ‬
‫کﺲ و هﻤﻪ ﭼﻴﺰ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺡﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ کﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻦ از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻣﻮﺛﻖ ﺷﻨﺪﯾﻪ ام کﻪ ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ کﻤﻴﺘﻪ اﺗﺡﺎد و ﺗﺮﻗﯽ دﻩ دﺧﺘﺮ ﺟﻮان و زﯾﺒﺎﯼ‬
‫ارﻣﻨﯽ را ﺑﺮاﯼ ﻣﺼﺎرف ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد و دوﺳﺘﺎﻧﺶ در ﺧﺎﻧﻪ اﯼ ﺡﺒﺲ کﺮدﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ دﺧﺘﺮ کﻮﭼﮏ و کﻢ ﺳﺎل ﺗﺮ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮدﻩ هﺎﯼ ﺁﺑﺮوﻣﻨﺪ و ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺳﭙﺮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ هﻤﻪ دﺧﺘﺮان ارﻣﻨﯽ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﻧﺴﯽ ﻧﻴﺎوردﻩ اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺘﻮان اﺳﺘﺎﻧﮓ اﻓﺴﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻣﻘﻴﻢ ارزروم » روز ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﺎﻩ ﻣﻪ کﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ‬
‫ارﺗﺶ دﺳﺘﻮر داد روﺳﺘﺎهﺎﯼ ارﻣﻨﯽ ﻧﺸﻴﻦ در ﺷﻤﺎل ارزروم هﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺨﻠﻴﻪ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮران ﺗﺮﮎ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ اﻋﺠﺎب اﻧﮕﻴﺰ در کﻮﺗﺎهﺘﺮﯾﻦ ﻣﺪت اﯾﻦ دﺳﺘﻮر را اﺟﺮا‬
‫کﺮدﻧﺪ ‪ .‬اراﻣﻨﻪ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ هﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ از ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ‪ ،‬کﻠﻴﺴﺎهﺎ ‪ ،‬ﻣﺰارع و دکﺎکﻴﻦ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻴﺮون کﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺡﺘﯽ ﻓﺮﺹﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮاﯼ ﺳﻔﺮ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻏﺬاﯾﯽ ﺗﻬﻴﻪ‬
‫کﻨﻨﺪ هﻢ ﭘﻴﺪا ﻧﮑﺮدﻧﺪ ‪ .‬وﺿﻊ ﻓﻼکﺖ ﺑﺎر اراﻣﻨﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪﯼ ﺁﻧﻘﺪر ﺗﺎﺛﺮ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ کﻪ هﺮ‬
‫ﭼﻴﺰﯼ را ﻣﯽ ﺷﻮد دﺑﺎرﻩ اﯾﺸﺎن ﺑﺎور کﺮد ‪ .‬اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺎدران ارﻣﻨﯽ از ﻓﺮط اﺳﺘﻴﺼﺎل و‬
‫ﻧﻮﻣﻴﺪﯼ ﺟﮕﺮ ﮔﻮﺷﻪ ﺷﻴﺮﺧﻮارﻩ ﺧﻮد را ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ ﺗﺎ ﺡﺪاﻗﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از‬
‫اﯾﻦ از ﺑﯽ ﻏﺬاﯾﯽ رﻧﺞ ﻧﺒﺮﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ واﻗﻌﻪ دردﻧﺎﮎ اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎور اﺳﺖ ‪ .‬دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ‬
‫ﻋﺎﻟﻤﺎٌ و ﻋﺎﻣﺪاٌ از هﺮ ﮔﻮﻧﻪ کﻤﮏ اﺡﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ اراﻣﻨﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻣﯽ کﺮد ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ دوﻟﺖ‬
‫ﻣﺮکﺰﯼ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ اﯾﻦ ﺑﻮد اراﻣﻨﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ ‪ ...‬در ارزروم ﺗﻘﺮﯾﺒﺎٌ دﯾﮕﺮ هﻴﭻ ارﻣﻨﯽ‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ « ‪.‬‬

‫‪ Thora Jarlsberg‬و ‪ Elvers Eva‬دو ﭘﺮﺳﺘﺎر ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻣﻘﻴﻢ ارزﻧﺠﺎن زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ در‬
‫روز ‪ ١١‬ژوﺋﻦ ﺑﻪ کﺸﺘﺎر زﻧﺎن و کﻮدکﺎن ﯾﮏ کﺎروان ارﻣﻨﯽ اﻋﺘﺮاض ﻣﯽ کﻨﺪ ‪ » :‬ﺳﺌﻮال‬
‫کﺮدﯾﻢ ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ روﯼ زﻧﺎن و کﻮدکﺎن ﺁﺗﺶ ﺑﮕﺸﺎﺋﻴﺪ ؟ ﺑﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‬
‫‪ :‬ﭼﮑﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﮑﻨﻴﻢ دﺳﺘﻮر اﯾﻦ ﺑﻮد ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ژاﻧﺪارﻣﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ روﯼ اﻓﺮاد در کﺎروان ﺗﻴﺮاﻧﺪازﯼ کﻨﻢ ﻓﻘﻁ ﺗﻈﺎهﺮ ﻣﯽ کﺮدم دارم ﺗﻴﺮاﻧﺪازﯼ‬
‫ﻣﯽ کﻨﻢ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺳﺮﺑﺎزان را ﻣﯽ دﯾﺪم کﻪ ﺑﺼﻮرت ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎران ﺷﻴﻄﺎن ﺹﻔﺖ درﺁﻣﺪﻩ و‬
‫ﭘﯽ در ﭘﯽ ﺁدم ﻣﯽ کﺸﻨﺪ اﺡﺴﺎس ﻧﺎراﺡﺘﯽ ﻋﺠﻴﺒﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﻮدم ‪ ...‬ﯾﮏ ﺳﺮﺑﺎز دﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﻤﺎ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺑﺮاﯼ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻓﺮاد ﯾﮏ کﺎروان را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم کﻨﻴﻢ ﺑﻤﺎ ﻓﻘﻁ ‪ ٤‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫وﻗﺖ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و اﯾﻦ ﺧﻴﻠﯽ کﻢ ﺑﻮد « ‪.‬‬

‫‪39‬‬
 ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ و ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ‬
‫وﻧﺰوﺋﻼ‪:‬‬
‫‪ ١۴‬ژوﺋﻴﻪ ‪ :٢٠٠۵‬ﻣﺠﻠﺲ وﻧﺰوﺋﻼ در ﻧﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﺎ‬
‫اکﺜﺮﯾﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺁراﯼ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان واﻗﻌﻴﺘﯽ اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻠﺲ در اﯾﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ از اﺗﺡﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫ﺗﺎ از ﭘﺬﯾﺮش ﻋﻀﻮﯾﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺁن کﺸﻮر‪ ،‬ﺧﻮددارﯼ‬
‫کﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁﻟﻤﺎن‪:‬‬
‫‪ ١۶‬ژوﺋﻦ ‪ :٢٠٠۵‬ﺑﻮﻧﺪﺳﺘﺎگ – ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ ﺁﻟﻤﺎن –‬
‫اداﯼ اﺡﺘﺮام ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ‬
‫در ‪ –١٨٨‬ﻣﻴﻦ اﺟﻼس ﺧﻮد ﺑﺎ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻃﺮح کﺸﺘﺎر‬
‫ﺧﺎﺗﻤﯽ ‪ -‬رﻳﺲ ﺟﻤﻬﻮرﯼ‬
‫اراﻣﻨﻪ کﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺋﻴﺪ کﻠﻴﻪ اﺡﺰاب ﺡﺎﺿﺮ در ﺑﻮﻧﺪﺳﺘﺎگ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺁﻟﻤﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﺡﺪ اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ‬
‫ﺁﺗﺶ ﺟﺎوﻳﺪان در ﺑﻨﺎﯼ‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول اﻋﺘﺮاف کﺮدﻩ و از ﺗﺮکﻴﻪ‬
‫ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ‪١٩١۵‬‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ کﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ و‬
‫در اﻳﺮوان‪ ،‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬

‫‪40‬‬
 ‫ﺑﻪ کﺸﺘﺎر و ﺁوارﻩ کﺮدن اراﻣﻨﻪ در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﻋﺘﺮاف کﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﻦ اﯾﻦ ﻃﺮح ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ " .‬کﺸﺘﺎرهﺎ و کﻮچ اﺟﺒﺎرﯼ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﯾﺎد داﺷﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁن اداﯼ اﺡﺘﺮام ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺁﺷﺘﯽ ﺗﺮکﻴﻪ و ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬
‫کﻤﮏ کﻨﺪ‪".‬‬

‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‪:‬‬
‫ﺁورﺑﻞ ‪ :٢٠٠٥‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺑﻪ رﻏﻢ داﺷﺘﻦ هﻤﻜﺎرﻳﻬﺎي ﺧﻮب ﺑﺎ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ‬
‫در ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت دو آﺸﻮر ﺑﺎ اﺗﺡﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ‪ ،‬ﻃﺮح ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در دوران‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫هﻠﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ ٢١‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٤‬ﻣﺠﻠﺲ هﻠﻨﺪ در ﻧﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﺎ اکﺜﺮﯾﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺁرا ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را‬
‫ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ از دوﻟﺖ هﻠﻨﺪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺁﻏﺎز ﻣﺬاکﺮات ﺑﺮاﯼ ورود ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻪ اﺗﺡﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ ﺁﻧﮑﺎرا را ﻣﻘﻴﺪ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ارﻣﻨﻴﺎن را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ رﺳﻤﯽ ﻗﺮار دهﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮﯼ از‬
‫اﯾﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ از دوﻟﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در ﺧﻼل ﻣﺬاکﺮات و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺮکﻴﻪ‬
‫ﻣﻮکﺪُا ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮﯼ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺳﻠﻮاکﯽ‪:‬‬
‫‪ ٣٠‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٤‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻠﻮاکﯽ در ﻧﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﺎ اکﺜﺮﯾﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺁرا‬
‫ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﻣﺎ ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ واﻗﻌﻴﺖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﺗﻮﺳﻁ‬
‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺁﻧﺮا ﺟﻨﺎﯾﺘﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ‪".‬‬

‫اﯾﺮان‪:‬‬
‫‪ ٩‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٤‬ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﯽ رﻳﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﺎﺑﻖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان‬
‫از ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﺑﻨﺎﯼ ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ‪ -١٩١٥‬زﻳﺰرﻧﺎکﺎﺑﺮت ‪ -‬واﻗﻊ در اﻳﺮوان ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن دﻳﺪن کﺮد و ﺑﺎ ﻧﺜﺎر ﮔﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ اداﯼ اﺡﺘﺮام کﺮد‪.‬‬

‫کﺎﻧﺎدا‪:‬‬
‫‪ ٢١‬ﺁورﯾﻞ ‪ :٢٠٠٤‬ﻣﺠﻠﺲ کﺎﻧﺎدا ﻻﯾﺡﻪ اﯼ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﺪ و ﻃﯽ ﺁن ﻧﺴﻞ کﺸﯽ‬
‫اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺁﻧﺮا ﺟﺮﻣﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ‪:‬‬ ‫ﻣﺘﺡﺪﻩ‬ ‫اﯾﺎﻻت‬

‫‪ ٧‬ﺁورﻳﻞ ‪ :٢٠٠٤‬اﻳﺎﻟﺖ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ‪ -٣٢‬ﻣﻴﻦ اﻳﺎﻟﺖ از اﻳﺎﻟﺘﻬﺎﯼ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺡﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪» .‬ﺟﻮدﯼ ﻣﺎرﺗﺰ« ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار اﻳﻦ اﻳﺎﻟﺖ‬
‫در ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ دﻓﺘﺮ »هﺎﯼ دات« ﻧﻮﺷﺖ‪ " :‬ﻣﻦ از ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ کﻤﻴﺘﻪ »هﺎﯼ دات« ﺑﺮاﯼ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻓﺠﻴﻊ اراﻣﻨﻪ کﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪-١٩١٥‬‬
‫‪ ١٩٢٣‬اﺟﺮا ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﯽ کﻨﻢ؛ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﯽ کﻪ ﻃﯽ ﺁن ﻳﮏ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن از‬
‫اراﻣﻨﻪ ﻣﺴﻴﺡﯽ اﻋﻢ اززن و ﻣﺮد و کﻮدﮎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ‪ -٨٩‬ﻣﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ﺿﺮورﯼ اﺳﺖ ﭼﺮا کﻪ ﺁن ﻧﻘﺶ ﺑﺰرﮔﯽ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از‬
‫ﻓﺠﺎﻳﻊ اﻳﻨﭽﻨﻴﻨﯽ اﻳﻔﺎ ﻣﯽ کﻨﺪ‪".‬‬

‫ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ‪:‬‬
‫‪ ٣١‬ﻣﺎرس ‪ :٢٠٠۴‬ﺳﻨﺎﯼ ﻣﻠﯽ ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﺹﺪورﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اﯼ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬
‫اﻋﻼم کﺮد‪:‬‬

‫هﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﯽ ‪ -‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪-‬‬ ‫‪-١‬‬

‫‪41‬‬
 ‫ﺑﺮاﯼ اﺟﺮاﯼ ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﺎدﺑﻮد ﺟﻨﺎﻳﺘﯽ کﻪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎن ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﯽ ﺧﺘﻢ ﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪١٩١٨ -١٩١۵‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ هﻤﻪ اﺷﮑﺎل ﻧﻘﺾ ﺡﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از اﻳﻨﮑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎت‬ ‫‪-٢‬‬
‫ﻋﻠﻴﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺪون ﻣﺠﺎزات ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫اروﮔﻮﺋﻪ‪:‬‬
‫‪ ٦‬ﻣﺎرس ‪ :٢٠٠٤‬ﻣﺠﻠﺲ اروﮔﻮﺋﻪ ﻻﯾﺡﻪ اﯼ را در دو ﻣﺎدﻩ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﺪ کﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺁن روز ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ ﺑﻌﻨﻮان روز ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ارﻣﻨﻴﺎن اﻋﻼم ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮﺋﻴﺲ‪:‬‬
‫‪ ١٣‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٣‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺳﻮﺋﻴﺲ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ‪:‬‬
‫‪ ٢٠‬ﺁﮔﻮﺳﺖ ‪ :٢٠٠٣‬ﺳﻨﺎﯼ ﻣﻠﯽ ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﺹﺪورﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اﯼ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ‬
‫اراﻣﻨﻪ اﻋﻼم کﺮد‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻒ ﻋﻤﻴﻖ‪ ،‬ﻣﺎ اﻣﺴﺎل ﻣﺮاﺳﻢ ‪-٨٨‬ﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋادکﺸﯽ ﻳﮏ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن از اراﻣﻨﻪ کﻪ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ‪ ١٩٢٣ -١٩١۵‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ کﻨﻴﻢ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ اﻳﺴﺖ از هﻤﺪردﯼ ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺑﺮاﯼ اﻧﮑﺎر ﺟﻨﺎﻳﺎت ﻓﺮاوان ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ کﻪ ﺗﺎکﻨﻮن ﺑﺪون ﻣﺠﺎزات ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺎﯼ کﺎﻧﺎدا‪:‬‬

‫‪ ١٣‬ژوﺋﻦ ‪ :٢٠٠٢‬ﺳﻨﺎﯼ کﺎﻧﺎدا از دوﻟﺖ اﻳﻦ کﺸﻮر ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ رﺳﻤﯽ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ارﻣﻨﻴﺎن و ﻣﺡﮑﻮم ﻧﻤﻮدن هﺮﮔﻮﻧﻪ‬

‫ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاﯼ اﻧﮑﺎر ﺁن ﻳﺎ ﺗﺡﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺎت ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﻮدن ﭼﻴﺰﯼ کﻤﺘﺮ از‬
‫ﻧﮋادکﺸﯽ‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ‪ ،‬و ﻏﻴﺮﻩ‬

‫‪ -٢‬اﻋﻼم ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ هﺮ ﺳﺎل ﺑﻌﻨﻮان روز ﻳﺎدﺑﻮد ﯾﮏ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ارﻣﻨﯽ کﻪ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ اوﻟﻴﻦ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﯾﺮان‪:‬‬
‫‪ ١٣‬ﺁورﯾﻞ ‪ :٢٠٠٢‬در ﮔﺮدهﻤﺎﯾﯽ اﻋﺘﺮاض ﺁﻣﻴﺰ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺠﺎوزات اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮ‬
‫ﺿﺪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﺳﻴﺪ ﻋﻠﯽ اکﺒﺮﻣﺡﺘﺸﻤﯽ ﭘﻮر و ﺳﻴﺪ هﺎدﯼ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ – دو ﺗﻦ از‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺗﻬﺮان در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان – در ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﻧﻴﺰ اﺷﺎرﻩ کﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺡﺘﺸﻤﯽ ﭘﻮر در ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﺨﻨﺎن ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ‪" :‬‬
‫در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺷﺎهﺪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﻣﻈﻠﻮم در ﺗﺮکﻴﻪ ﺑﻮدﯾﻢ کﻪ روح و روان‬
‫ﺑﺸﺮﯾﺖ را در ﻃﻮل هﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ هﻤﻮارﻩ ﺁزردﻩ ﺑﻮد و ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺁن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم را‬
‫ﻣﺡﮑﻮم کﺮدﻩ و ﻣﺎ ﺁﻧﺮا ﻣﺡﮑﻮم ﻣﯽ کﻨﻴﻢ "‪ .‬ﺳﻴﺪ هﺎدﯼ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ در ﺑﺨﺸﯽ از‬
‫ﺳﺨﻨﺎن ﺧﻮد در ﺧﺼﻮص ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﮔﻔﺖ‪ " :‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺎﯾﺎﺗﯽ کﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺹﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻘﻄﻌﯽ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺡﺎل اراﻣﻨﻪ ﺗﺡﺖ اﻣﺮ کﺸﻮر ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻮدﻩ کﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﺪردﯼ کﺮدﻩ و ﻣﯽ کﻨﻴﻢ‪ .‬هﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺹﺪاﯼ ﻋﺰﯾﺰان ﻣﺎ ﺑﻌﻨﻮان‬
‫اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﯾﻦ کﺸﺘﺎر وﺡﺸﻴﺎﻧﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﻬﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد"‪.‬‬

‫اﯾﺮان‪:‬‬

‫‪42‬‬
 ‫ﺁورﯾﻞ ‪ :٢٠٠٢‬ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ٣٠ ، ١٣٨١‬ﻧﻔﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎم هﺎى دوﻟﺘﻰ اﻳﺮان ﺑﺎ اﻣﻀﺎى ﺗﻮﻣﺎرى واﻗﻌﻪ ﻧﮋادکﺸﯽ ارﻣﻨﻴﺎن در ﺳﺎل‬
‫‪ ١٩١٥‬در ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را ﻣﺡﻜﻮم کﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اروﭘﺎ‪:‬‬ ‫ﭘﺎرﻟﻤﺎن‬
‫‪ ٢٨‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ :٢٠٠٢‬ﺑﺎ ﺗﺎکﻴﺪ و ﺗﻜﺮار ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد در ﺧﺼﻮص ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ‪ ١٨‬ژوﺋﻦ ‪١٩٨٧‬‬
‫ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ،١٩١۵‬از ﺗﺮکﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﺁﺷﺘﯽ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫واﺗﻴﻜﺎن‪:‬‬
‫‪ ٢۶‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :٢٠٠١‬ﭘﺎپ ژان ﭘﻞ روم ﺑﺎ اداﯼ اﺡﺘﺮام در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻨﺎي ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬
‫ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ واﻗﻊ در اﻳﺮوان ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ دﻋﺎ‬
‫آﺮد‪ .‬او هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﻬﺎﻟﻲ در ﻣﺡﻮﻃﻪ ﺁن آﺎﺷﺖ‪ ) .‬ﻣﺘﻦ اﺹﻠﻲ دﻋﺎي‬
‫ﭘﺎپ در زﻳﺰرﻧﺎآﺎﺑﺮت را از وب ﺳﺎﻳﺖ رﺳﻤﻲ واﺗﻴﻜﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪(.‬‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪:‬‬
‫‪ ٣٠‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ :٢٠٠١‬ﻻﻳﺡﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻁ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎي ژاك ﺷﻴﺮاك –‬
‫رﻳﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻓﺮاﻧﺴﻪ – و ﻟﻴﻮﻧﻞ ژوﺳﭙﻦ – ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺳﺎﺑﻖ‪ -‬رﺳﻴﺪ و ﺟﻨﺒﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬از ﺁن ﭘﺲ اﻧﻜﺎر ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺟﺮم ﻣﺡﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ٢٩‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ :٢٠٠١‬ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺠﺴﻤﻪ آﻮﻣﻴﺘﺎس –‬

‫روﺡﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪان و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﻩ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم روز ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ‪ -‬را ﺑﻪ ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫اراﻣﻨﻪ در ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﭘﺎ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ١٨‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ :٢٠٠١‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻻﻳﺡﻪ ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ را ﺑﺎ اآﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ‬
‫رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺁﻧﺮا در آﺘﺎب ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻤﻬﻮري درج ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ ١٠‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ :٢٠٠١‬آﻤﻴﺴﻴﻮن رواﺑﻁ ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻻﻳﺡﻪ اي را در ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺎ ﻧﺴﻞ آﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺁن را در دﺳﺘﻮر آﺎر ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎن‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪:‬‬
‫‪ ١٧‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٠‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﺴﻞ آﺸﻲ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪:‬‬
‫‪ ٨‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ :٢٠٠٠‬ﺳﻨﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬در ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪ :‬ﺳﻨﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ آﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬در اﻣﭙﺮﻃﻮري‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﻧﮋادآﺸﻲ ﻣﻲ داﻧﺪ‪.‬‬

‫اﯾﺮان‪:‬‬
‫ژوﺋﻦ ‪ :٢٠٠٠‬ﯾﮏ هﻴﺎت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ وزارت دﻓﺎع ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان و در راس ﺁن‬
‫ﺷﻤﻌﺨﺎﻧﯽ – وزﯾﺮ دﻓﺎع ‪ -‬در دﻓﺘﺮ ﻳﺎدﺑﻮد ﻣﻮزﻩ ﻧﮋادآﺸﻰ در اﯾﺮوان ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬
‫اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺎر ﺧﻮاﻧﺪ و اﻳﻦ آﺸﺘﺎرﺟﻤﻌﻰ را ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻴﺎرهﺎى ﺡﻘﻮﻗﻰ و اﺹﻮل‬
‫ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺡﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪ و اﻧﺘﻘﺎل ﺹﺡﻴﺡ و ﺑﻰ آﻢ و آﺎﺳﺖ ﺁن را ﺑﻪ‬
‫ﻧﺴﻞ هﺎى ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺗﻜﺮار اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﻻزم داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻟﺒﻨﺎن‪:‬‬
‫‪ ١١‬ﻣﺎرس ‪ :٢٠٠٠‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻟﺒﻨﺎن ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ را ﺑﺎ اآﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ و در ﺁن دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ را در اﻧﻜﺎر ﺁن ﻣﺡﻜﻮم ﻧﻤﻮد و از ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻬﺎي ﺳﺎﻳﺮ آﺸﻮر‬

‫‪43‬‬
 ‫هﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎن ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮﺋﺪ‪:‬‬
‫‪ ٢٩‬ﻣﺎرس ‪ :٢٠٠٠‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺳﻮﺋﺪ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﻮد آﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁن ﻧﺴﻞ‬
‫آﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﺎآﻴﺪ ﻧﻤﻮد آﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ‬
‫ﻧﮋادآﺸﻲ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ﺛﺒﺎت در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز و ﺗﻘﻮﻳﺖ‬
‫دﻣﻮآﺮاﺳﻲ در ﺗﺮآﻴﻪ ﺿﺮورت دارد‪.‬‬

‫ﺑﻠﮋﻳﻚ‪:‬‬
‫‪ ٢۶‬ﻣﺎرس ‪ :١٩٩٨‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺑﻠﮋﻳﻚ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد از ﺗﺮآﻴﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬ﺗﻮﺳﻁ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺡﻜﻮﻣﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري‬
‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻟﺒﻨﺎن‪:‬‬
‫‪ ٣‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩٧‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻟﺒﻨﺎن ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻋﻼم روز ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺑﻌﻨﻮان‬
‫روز هﻤﺪردي ﺑﺎ اراﻣﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎ اآﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻮﻧﺎن‪:‬‬
‫‪ ٢۵‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۶‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻳﻮﻧﺎن ﺑﻌﺪ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻪ هﻤﮕﻲ‬
‫ﻧﺴﻞ آﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮآﻴﻪ را ﻣﺡﻜﻮم ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را ﺑﺎ ﺳﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﺎ اآﺜﺮﻳﺖ‬
‫آﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪ آﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁن روز ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ ﺑﻌﻨﻮان روز ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‪ ،‬اﻋﻼم ﺷﺪ‪.‬‬

‫آﺎﻧﺎدا‪:‬‬
‫‪ ٢٣‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۶‬ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام آﺎﻧﺎدا ‪ –٨١‬ﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻓﺎﺟﻌﻪ آﺸﺘﺎر ﻳﻚ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن از اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮآﻴﻪ را ﺑﺮﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ و هﻔﺘﻪ ‪ ٢٧-٢٠‬ﺁورﻳﻞ هﺮ ﺳﺎل را‬
‫ﺑﻌﻨﻮان هﻔﺘﻪ ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﺒﺎن اﻋﻤﺎل ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺸﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن‪:‬‬
‫‪ ٢٠‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۵‬ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﺡﻔﻆ ﯾﮏ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﮑﻮت ﯾﺎد و ﺧﺎﻃﺮﻩ ﯾﮏ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺷﻬﺪاﯼ اوﻟﻴﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ را ﮔﺮاﻣﯽ داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻨﺘﻮف ﻋﻀﻮ ﺁکﺎدﻣﯽ‬
‫و رﯾﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺁن کﺸﻮر اﻋﻼﻣﻴﻪ اﯼ را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫روﺳﻴﻪ‪:‬‬
‫‪ ١۴‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۵‬دوﻣﺎي روﺳﻴﻪ )ﭘﺎرﻟﻤﺎن روﺳﻴﻪ( اﻋﻼم آﺮد آﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﻨﺎد و‬
‫ﻣﺪارك اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﻗﻮع آﺸﺘﺎر وﺳﻴﻊ اراﻣﻨﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن‬
‫ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ ١٩٢٢ -١٩١۵‬و ﻧﻴﺰ اﺟﺮاي آﻨﻮاﻧﺴﻴﻮﻧﻬﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ از ﻃﺮف‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﻗﺮاري ﻣﺠﺪد ﺳﻨﺘﻬﺎي اﻧﺴﺎن‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ دوﻟﺖ روﺳﻴﻪ و ﺑﺎ ﺗﺎآﻴﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ آﻪ در هﻤﺎن ﺳﺎل )‪ (١٩١۵‬ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر‬
‫ﻋﻤﻞ روﺳﻴﻪ دول اروﭘﺎﻳﻲ اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻃﺮف ﺡﻜﻮﻣﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ‬
‫ارﻣﻨﻲ را )ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ( ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬دوﻣﺎي دوﻟﺘﻲ روﺳﻴﻪ ﻓﺪرال ﺿﻤﻦ‬
‫ﻣﺡﻜﻮم آﺮدن ﻋﺎﻣﻼن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎي ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ ١٩٢٢-١٩١۵‬هﻤﺪردي ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ اﺑﺮاز ﻧﻤﻮدﻩ و روز ‪ ٢۴‬ﺁورﻳﻞ را روز ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﺴﻞ آﺸﻲ اﻋﻼم‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اروﮔﻮﺋﻪ‪:‬‬
‫ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۵‬ﻣﺠﻠﺲ اروﮔﻮﺋﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﮋادآﺸﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ را ﻣﻄﺮح‬

‫‪44‬‬
 ‫ﻧﻤﻮدﻩ و ﺿﻤﻦ ﻣﺡﻜﻮم آﺮدن ﺗﺮآﻴﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم از ﺁن دوﻟﺖ ﺷﺪ‪.‬‬

‫روﺳﻴﻪ‪:‬‬
‫‪ ٢٢‬ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩۴‬دوﻣﺎي روﺳﻴﻪ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﺴﻞ آﺸﻲ‬
‫اراﻣﻨﻪ ﺑﻌﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اآﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺒﺮس‪:‬‬
‫ﺁورﻳﻞ ‪ :١٩٩٠‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻗﺒﺮس ﺿﻤﻦ ﻣﺡﻜﻮم ﻧﻤﻮدن ﻧﮋادآﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن‪ ٢۴ ،‬ﺁورﻳﻞ را‬
‫ﺑﻌﻨﻮان روز ﻣﻠﻲ ﻳﺎدﺑﻮد اﻳﻦ ﻧﮋادآﺸﻲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اروﭘﺎ‪:‬‬ ‫ﭘﺎرﻟﻤﺎن‬
‫‪ ١٨‬ژوﺋﻦ ‪ :١٩٨٧‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن اروﭘﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻗﺮار داد و ﻃﻲ اﻳﻦ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ آﻠﻴﻪ دول ﻋﻀﻮ اﻳﻦ ﭘﺎرﻟﻤﺎن اﺑﻼغ ﺷﺪ آﻪ روزي را ﺑﻪ ﻳﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺟﻨﺎﻳﺎت‬
‫و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎﻳﻲ آﻪ ﻃﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎص دهﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ‪:‬‬
‫‪ ٢٣‬ﺁورﯾﻞ ‪ :١٩٨۵‬آﻨﮕﺮﻩ ﻣﻠﯽ ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻁ‬
‫ﺗﺮکﻴﻪ را ﻣﺡﮑﻮم کﺮد‪.‬‬

‫اروﮔﻮﺋﻪ‪:‬‬
‫‪ ٢٠‬ﺁورﯾﻞ ‪ :١٩۶۵‬ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺳﻨﺎ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن کﺸﻮر اروﮔﻮﺋﻪ ﻃﯽ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺸﺘﺮکﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ هﺎﯼ زﯾﺮ را اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫روز ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ﺳﺎل ﺟﺎرﯼ ﺑﻪ ﯾﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن کﺸﺘﺎر ﺳﺎل ‪ ١٩١۵‬روز ﯾﺎدﺑﻮد‬ ‫‪-١‬‬
‫ﺷﻬﺪاﯼ اراﻣﻨﻪ اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ هﺎﯼ رادﯾﻮهﺎﯼ دوﻟﺘﯽ کﺸﻮر ﻣﻮﻇﻒ اﻧﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎﯼ‬ ‫‪-٢‬‬
‫ﻋﺎدﯼ ﺁن روز ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﯽ اﺧﺘﺼﺎص‬
‫دهﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاﯼ ارﻣﻨﻴﺎن ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﻩ از اﯾﻦ ﻧﮋادکﺸﯽ کﻪ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ دوﻟﺘﯽ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫‪-٣‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬روز ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ روز ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﺡﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ١۵۶‬واﻗﻊ در ﺷﻬﺮ ﻣﻮﻧﺘﻪ وﯾﺪﺋﻮ از اﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫‪-٤‬‬

‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻧﺎﻣﮕﺬارﯼ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫ﻋﮑﺲ هﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ از ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬
‫در زﯾﺮ ﺷﻤﺎ ﺷﺎهﺪ ﻋﮑﺲ هﺎﯾﯽ واﻗﻌﯽ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ هﺴﺘﻴﺪ‪ .‬اکﺜﺮ اﯾﻦ ﻋﮑﺲ هﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻁ ﯾﮏ اﻓﺴﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎم ﺁرﻣﻴﻦ وﮔﻨﺮ کﻪ در ﺁن زﻣﺎن در اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯼ ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬او ﭘﻴﺶ ﻗﺪم ﺷﺪ ﺗﺎ درﺑﺎرﻩ ﮔﺰارﺷﺎﺗﯽ کﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن‬
‫کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺡﻘﻴﻖ کﻨﺪ‪ .‬وﯼ ﺑﺎ ﺳﺮﭘﻴﭽﯽ از دﺳﺘﻮراﺗﯽ کﻪ ﺑﺮاﯼ‬
‫ﺳﺮکﻮب وﺧﻔﻪ کﺮدن اﺧﺒﺎر ﻗﺘﻞ ﻋﺎم دادﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎرﻩ‬
‫کﺸﺘﺎرهﺎ هﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ و ﻋﮑﺴﻬﺎﯼ ﻓﺮاواﻧﯽ از کﺸﺘﺎر ‪ ،‬کﻮچ اﺟﺒﺎرﯼ اراﻣﻨﻪ و‬
‫اردوﮔﺎهﻬﺎﯼ ﻣﺮگ در ﺹﺡﺮاﯼ ﺳﻮرﯾﻪ ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻋﻜﺴﻬﺎ ﺑﺎ وﺿﻮح ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺁرارات ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‬

‫‪46‬‬
47
 ‫ﻓﻴﻠﻤﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ‪ :‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺷﺪﮔﺎن‬

‫‪Betrayed BBC News-Correspondent-Armenia: The‬‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ‪:‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ‪ ٢۶‬ژاﻧﻮﯾﻪ ‪ ٢٠٠٣‬از ‪News-Correspondent BBC‬‬
‫‪ two‬ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ هﻔﺘﻪ ﯾﺎدﺑﻮد هﻠﻮکﺎﺳﺖ )کﺸﺘﺎر ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻟﻤﺎن‬
‫ﻧﺎزﯼ(‪ ،‬ﻓﺮﮔﺎل کﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﯽ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ کﻨﺪ کﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫وﺡﺸﺘﻨﺎﮎ ﺳﻪ رﺑﻊ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از اﯾﻦ‪ ،‬اﻣﺮوز راﺑﻄﻪ ﺗﺮکﻴﻪ و ﻣﺘﺡﺪان ﻏﺮﺑﯽ ﺁﻧﺮا ﺗﺡﺖ‬
‫اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺎش ﻣﯽ کﻨﺪ کﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ رﯾﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺟﻮرج دﺑﻠﻴﻮ ﺑﻮش و رﯾﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻴﻞ کﻠﻴﻨﺘﻮن ﺑﻪ زﯾﺮ ﻗﻮﻟﯽ کﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﻣﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﯽ ﺑﺎ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ هﺎﯼ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم و ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﺗﺮکﻴﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻃﺮح هﺎﯼ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺡﺪﻩ‪ ،‬کﺸﺘﺎر هﻮﻟﻨﺎﮎ‪ ،‬ﺑﺎزﯾﻬﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﯾﮏ ﻣﻠﺖ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺷﺪﻩ‬
‫را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ‪ ،‬ﺗﺡﻘﻴﻖ و کﻨﺪ و کﺎو ﻣﯽ کﺎود‪.‬‬

‫ﺟﻴﻤﺰ ﻣﻴﻠﺮ‪ ٣۴ ،‬ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ کﻨﻨﺪﻩ و کﺎرﮔﺮدان ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬درﺳﺖ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬در ﻏﺰﻩ ﺑﺎ ﺁﺗﺶ ﯾﮏ ﺧﻮدروﯼ زرهﯽ ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ کﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬در ﺁن‬
‫هﻨﮕﺎم او ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﯾﮏ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺴﺘﻨﺪ در ﻧﻮاﺡﯽ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫هﺎﯼ ﻓﺮﮔﺎل کﻴﻦ‪ ،‬هﻤﮑﺎر او‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺪاﻟﻬﺎﯾﯽ در‬
‫ﺑﻴﺮوت ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬کﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ » :‬ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﺑﻮدم کﻪ ﺑﺎ ﺟﻴﻤﺰ ﻣﻴﻠﺮ در‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﻓﻴﻠﻢ در ﺗﺮکﻴﻪ هﻤﮑﺎرﯼ ﻣﯽ کﺮدم‪ .‬او کﺸﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺁﻧﭽﻪ در وان دﯾﺪﻩ‬
‫ﺑﻮد و ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻴﻠﻤﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﻴﻪ‬
‫کﻨﺪ«‪.‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ کﻨﻨﺪﻩ و کﺎرﮔﺮدان‪ :‬ﺟﻴﻤﺰ ﻣﻴﻠﺮ‬

‫ﮔﺰارﺷﮕﺮ‪ :‬ﻓﺮﮔﺎل کﻴﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻓﻴﻠﻢ هﺎي ﻣﺴﺘﻨﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺁرارات ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‬

‫ﺑﻨﺎهﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻧﮋادکﺸﯽ ‪ ١٩١۵‬اراﻣﻨﻪ‬

‫‪48‬‬
 ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮزﻩ و ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬
‫ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺑﺎﻻﯼ ﺗﭙﻪ اﯼ ﺑﻨﺎم‬
‫زﯾﺰرﻧﺎکﺎﺑﺮت در اﯾﺮوان‪ ،‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ‪ .‬در داﺧﻞ ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد‪ ،‬ﺁﺗﺶ‬
‫ﺟﺎوﯾﺪان روﺷﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮزﻩ زﯾﺰرﻧﺎکﺎﺑﺮت‬
‫ﻣﻤﻠﻮ از دهﻬﺎ هﺰار از اﺳﻨﺎد و ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬در‬

‫ﺗﺮکﻴﻪ واﻗﻊ درﺡﻴﺎط کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ‬
‫ﻣﻘﺪس در ﺗﻬﺮان‪ .‬هﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ در روز ‪٢۴‬‬
‫ﺁورﯾﻞ‪ ،‬هﺰاران ﻧﻔﺮ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﻧﺜﺎر‬
‫ﮔﻞ ﺑﺮ روز ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد‪ ،‬ﯾﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮاﻣﯽ ﻣﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬در‬

‫ﺗﺮکﻴﻪ واﻗﻊ درﺡﻴﺎط کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺁﻣﻨﺎﭘﺮکﻴﭻ‬
‫ﻣﻘﺪس )کﻠﻴﺴﺎﯼ واﻧﮏ( در اﺹﻔﻬﺎن‪ .‬در‬
‫داﺧﻞ ﻣﻮزﻩ واﻧﮏ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪.‬‬

‫ﻣﺠﺴﻤﻪ کﻮﻣﻴﺘﺎس‪ -‬ﭘﺪر روﺡﺎﻧﯽ و‬

‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪان ﻣﺸﻬﻮر ارﻣﻨﯽ ‪ -‬در وﺳﻁ‬
‫ﻣﻴﺪاﻧﯽ در ﻗﻠﺐ ﭘﺎرﯾﺲ کﻪ ﺑﻪ ﯾﺎد‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎل‬
‫‪ ٢٠٠٢‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪر‬
‫کﻮﻣﻴﺘﺎس ﺗﻨﻬﺎ کﺴﯽ ﺑﻮد کﻪ از کﺸﺘﺎر‬
‫روز ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ﻧﺠﺎت ﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬وﻟﯽ او ﻧﻴﺰ‬
‫هﻮش و هﻮاس ﺧﻮد را در اﺛﺮ ﺁﻧﭽﻪ کﻪ‬
‫دﯾﺪﻩ ﺑﻮد از دﺳﺖ داد و ﺑﺎﻗﯽ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد‬
‫را در ﭘﺎرﯾﺲ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ واﻗﻊ‬

‫درﺡﻴﺎط ﯾﮑﯽ از کﻠﻴﺴﺎهﺎﯼ اراﻣﻨﻪ در‬
‫ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮوت‪ ،‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﻟﺒﻨﺎن‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬
‫واﻗﻊ درﭘﺎرﮎ ﻣﺎرکﻠﻴﻦ وﯾﻠﺴﻮن در‬
‫ﻣﻮﻧﺘﺮال کﺎﻧﺎدا‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﯾﮏ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬

‫ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬در ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬واﻗﻊ‬
‫درﭘﺎرﮎ ﻣﻮﻧﺘﻪ ﺑﻠﻮ‪ ،‬در کﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬اﯾﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺡﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫‪ ١٩١٥‬واﻗﻊ درﺡﻴﺎط ﯾﮑﯽ از کﻠﻴﺴﺎهﺎﯼ‬
‫ارﻣﻨﯽ در ﺷﻬﺮ ﺡﻠﺐ ﺳﻮرﯾﻪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ در ﺗﻬﺮان‬

‫هﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ در ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ هﺰاران ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان‬
‫در کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ ﻣﻘﺪس واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫کﺮﯾﻤﺨﺎن ﺗﻬﺮان ﮔﺮدهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﺗﺎ هﻤﭽﻮن اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺳﺎکﻦ در دﯾﮕﺰ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﻣﺮاﺳﻢ ﯾﺎدﺑﻮد ﺑﻴﺶ از ﯾﮏ‬
‫و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ﺳﺎکﻦ‬
‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺗﻮﺳﻁ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را‬
‫ﺑﺮﮔﺰار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرﯼ از اراﻣﻨﻪ از ﻋﺼﺮ روز ‪ ٢٣‬ﺁورﯾﻞ‬
‫ﻧﺜﺎر ﮔﻞ ﺑﺮروﯼ ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد‬
‫در کﻠﻴﺴﺎ ﺡﻀﻮر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ روﺷﻦ کﺮدن ﺷﻤﻊ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ‪ ١٩١۵‬اراﻣﻨﻪ‬
‫و ﻧﺜﺎر ﮔﻞ ﺑﺮروﯼ ﺑﻨﺎﯼ ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺳﺎکﻦ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ واﻗﻊ‬
‫واﻗﻊ در ﺡﻴﺎط کﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬اداﯼ اﺡﺘﺮام ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬اراﻣﻨﻪ ﺑﺎ‬
‫در ﺡﻴﺎط کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ‬
‫ﺑﺮﮔﺰارﯼ اﯾﻦ ﮔﺮدهﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻔﺪس در ﺗﻬﺮان‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺁﻧﻨﺪ کﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ ااﻣﻠﻞ و دوﻟﺘﻬﺎ اﯾﻦ ﺟﻨﺎﯾﺖ را ﺑﻌﻨﻮان ﻧﮋادکﺸﯽ ﻣﺡﮑﻮم‬
‫کﻨﻨﺪ و دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁن را ﺑﭙﺬﯾﺮد‪.‬‬

‫اﻣﺴﺎل ‪ ١٩١۵-٢٠٠۵‬کﻪ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﮔﺮد اﯾﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻢ ‪٢۴‬‬
‫ﺁورﯾﻞ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻩ و ﺷﺪت ﺧﺎﺹﯽ در اﻗﺼﯽ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ اراﻣﻨﻪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ در ﺹﺒﺡ روز ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ‪ ،‬از‬
‫کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ ﻣﻘﺪس ﺗﺎ دﻓﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺗﻬﺮان راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ کﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از‬
‫اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺹﺪاﯼ اﻋﺘﺮاض ﺧﻮد را ﺑﮕﻮش ﻣﺮدم اﯾﺮان و ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺎل‬

‫‪50‬‬
 ‫‪ ٢٠٠۴‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺡﻞ دﻓﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﻦ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪ و‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم در داﺧﻞ کﻠﻴﺴﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻣﺴﺎل در ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﺮوز ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‪ ،‬هﺰاران ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﭘﺲ از‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ در کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺳﺮکﻴﺲ ﻣﻘﺪس‪ ،‬از ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ کﻠﻴﺴﺎ ﺗﺎ کﻠﻴﺴﺎﯼ‬
‫ﺡﻀﺮت ﻣﺮﯾﻢ واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺟﻤﻬﻮرﯼ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ کﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ کﻪ ﺑﻴﺶ از دﻩ هﺰار ﻧﻔﺮ از اراﻣﻨﻪ ﺷﺮکﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻌﺎرﯾﯽ‬
‫هﻤﭽﻮن » ﻣﺮگ ﺑﺮ دوﻟﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺗﺮکﻴﻪ«‪ » ،‬ﺗﺮکﻴﻪ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻣﯽ کﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺡﻤﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﯽ کﻨﺪ« ‪» ،‬اﯼ ﺷﻬﻴﺪ ارﻣﻨﯽ راهﺖ اداﻣﻪ دارد« ‪» ،‬ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺁزاد ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺮدد«‬
‫‪» ،‬ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻓﺮﯾﺎد ﺑﺮ ﺡﻖ ﻣﺎﺳﺖ« ‪ ،‬در ﻣﺡﮑﻮﻣﻴﺖ دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ در اﻧﮑﺎر اﯾﻦ‬
‫ﻓﺎﺟﻌﻪ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺁﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬دادﻩ ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﺮکﻴﺴﻴﺎن‪ ،‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﺷﻮراﯼ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮﯼ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن اراﻣﻨﻪ در‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﻪ هﺎ و اﻧﺠﻤﻦ هﺎﯼ اراﻣﻨﻪ ﺡﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﺎﯾﺎن اﯾﻦ ﻣﺮاﺳﻢ در کﻠﻴﺴﺎﯼ ﺡﻀﺮت ﻣﺮﯾﻢ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اﯼ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ آﻪ از ﺳﻮي هﻴﺎت ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺷﻮراي ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮي اراﻣﻨﻪ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ ﺁﻣﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ " :‬اراﻣﻨﻪ ﺑﺎﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﻳﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﻧﮋاد آﺸﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬از‬
‫وﺟﺪانهﺎي ﺑﻴﺪار ﺑﺸﺮي ﻣﻲﺧﻮاهﻨﺪ ﺗﺎ در راﻩ اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ در ﺡﻖ ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ و‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪".‬‬ ‫آﻮﺷﺎ‬ ‫ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﻈﻠﻮم‬ ‫ﻣﻠﻞ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪ " :‬از دوﻟﺖ ﺗﺮآﻴﻪ ﻣﻲﺧﻮاهﻴﻢ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و اﻧﻜﺎر ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﮋاد‬
‫آﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺡﺪاﻗﻞ دﻳﻦ ﺧﻮد را درﻗﺒﺎل ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي‬
‫آﻨﺪ‪".‬‬ ‫ادا‬
‫در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺡﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻧﮋاد آﺸﻲ ارﻣﻨﻴﺎن‬
‫ﺗﻮﺳﻁ ﺡﻜﻮﻣﺖ ﺗﺮآﻴﻪ را ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش آﻤﻴﺴﻴﻮن وﻳﮋﻩ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ رﺳﻤﺎ ﻣﺡﻜﻮم‬
‫آﺮدﻩ و از ﺳﺎزﻣﺎنهﺎي ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ اﻧﻬﺪام‬
‫ﺁﺛﺎر ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺬهﺒﻲ ارﻣﻨﻴﺎن اﻗﺪام ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁورد‪.‬‬

‫هﻤﭽﻨﻴﻦ اراﻣﻨﻪ اﺹﻔﻬﺎن روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ را ﺑﺪﺳﺖ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﮔﺮاﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻴﺶ از ‪ ٤٠٠٠‬ﻧﻔﺮ ازاراﻣﻨﻪي اﺹﻔﻬﺎن ﺑﺎﺡﻀﻮر در آﻠﻴﺴﺎي "واﻧﻚ" در ﻣﺡﻠﻪ‬
‫ﺟﻠﻔﺎ ﺑﺎ دردﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﭘﻼآﺎرﺗﻬﺎﻳﻲ ‪ ،‬آﺸﺘﺎر ارﻣﻨﻴﺎن ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﻣﺡﻜﻮم آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ در روز ‪٢۴‬ﺁورﻳﻞ هﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫دﻳﮕﺮ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي اراﻣﻨﻪ ‪ -‬ﻧﺸﻴﻦ آﺸﻮر ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻧﻴﺰ در‪ ۵۶‬آﺸﻮر ﺟﻬﺎن در ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﻤﻊ در‬
‫آﻠﻴﺴﺎهﺎ و اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﻲ ﺧﺎﻃﺮﻩي ﺷﻬﺪاي ﻧﮋادآﺸﻲ اراﻣﻨﻪ را ﮔﺮاﻣﻲ‬
‫ﻣﻲدارﻧﺪ‪.‬‬

‫در زﯾﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﮑﺴﻬﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻣﺮاﺳﻢ و راهﭙﻴﻤﺎﯾﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان را ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ‬
‫کﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻮدﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ‪٢٠٠۵‬‬

‫‪51‬‬
52
 ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺹﺒﺡ ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ‪٢٠٠۴‬‬

‫‪53‬‬
 ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻋﺼﺮ ‪ ٢٣‬ﺁورﯾﻞ ‪٢٠٠۴‬‬

‫‪54‬‬
 ‫ﻓﻴﻠﻤﻬﺎﯼ ﺳﻴﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫ﺁرارات ﻓﻴﻠﻤﯽ اﯾﺴﺖ در ﯾﮏ ﻓﻴﻠﻢ کﻪ در‬

‫ﺁن ادوارد ﺳﺎروﻳﺎن )ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ ﺷﺎرل‬
‫ﺁزﻧﺎوور‪ -‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ ﻣﻌﺮوف ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼ‪-‬ارﻣﻨﯽ(‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻤﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎم "ﺁرارات" آﻪ‬
‫ﻣﺒﻨﺎﯼ ﺁن آﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮات ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﯽ‬
‫ﺑﻨﺎم آﻼرﻧﺲ ﺁﺷﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ‬
‫ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﯽ در ﺗﺮآﻴﻪ" آﻪ در ﺁن او وﻗﺎﻳﻊ ﺳﺎل‬
‫‪ ١٩١۵‬ﺷﺮح ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﯼ‬
‫اﺹﻠﯽ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺁرﺷﻴﻞ ﮔﻮرآﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺎش ﻣﺸﻬﻮر‬
‫ارﻣﻨﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻮد از ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن "ﻗﺘﻞ ﻋﺎم"‬
‫ﺑﻮد آﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﮔﺮﻳﺨﺖ‪.‬‬
‫کﺎرﮔﺮدان‪ :‬ﺁﺗﻮم اﮔﻮﯾﺎن‬

‫ﻣﺎﯾﺮﯾﮏ ﻓﻴﻠﻤﯽ اﯾﺴﺖ در ﻣﻮرد ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮادﻩ‬

‫ارﻣﻨﯽ کﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬ﺗﻮﺳﻁ‬
‫دوﻟﺖ ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر از ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺟﺪادﯼ ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽ کﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻓﻴﻠﻢ ﻋﻤﺮ ﺷﺮﯾﻒ‬
‫و کﻠﻮدﯾﻮ کﺎردﯾﻨﺎل ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﯾﻨﯽ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫کﺎرﮔﺮدان‪ :‬هﺎﻧﺮﯼ ورﻧﻮﯼ )ﺁﺷﻮت ﻣﺎﻻکﻴﺎن )‬

‫کﺎﺋﻮس ﻓﻴﻠﻢ کﻮﺗﺎﻩ اﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ٣٠‬دﻗﻴﻘﻪ در‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬کﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﯾﮏ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﯼ اﯾﺮاﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ‬
‫داﺳﺘﺎن ﺧﺎﻧﻮادﻩ اﯼ را ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ کﻪ در واﻗﻌﻪ‬
‫کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ‪ ،‬اﻓﺮادش از هﻢ ﺟﺪا اﻓﺘﺎدﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫اﻳﺮان ﭘﻨﺎﻩ ﺁوردﻩ اﻧﺪ ‪.‬اهﻤﻴﺖ اﯾﻦ ﻓﻴﻠﻢ از ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ‬
‫کﻪ اﯾﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻼش ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزان اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ اﺳﺖ‪ .‬کﺎرﮔﺮدان ‪:‬ﻣﺮﺟﺎن‬
‫اﺷﺮﻓﯽ‬

‫رﻣﺎن هﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫‪55‬‬
 ‫«ﭼﻬﻞ روز ﻣﻮﺳﯽ داغ« رﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ کﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻁ »ﻓﺮاﻧﺘﺲ ورﻓﻞ«‪ -‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻣﺸﻬﻮر‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼ ‪ -‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٣٣‬ﺧﻠﻖ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫رﻣﺎن در ﻣﻮرد ﯾﮏ ﮔﺮوﻩ ‪ ۵٠٠٠‬ﻧﻔﺮﯼ از اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺑﻮﻣﯽ کﻮهﭙﺎﯾﻪ هﺎﯼ ﻣﻮﺳﯽ داغ واﻗﻊ در‬
‫ﺳﻮاﺡﻞ ﺷﺮﻗﯽ درﯾﺎﯼ ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ از کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ‪ ١٩١۵‬ﺑﻪ کﻮﻩ ﻣﻮﺳﯽ‬
‫ﭘﻨﺎﻩ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻁ ارﺗﺶ ﺗﺮکﻴﻪ ﺗﺡﺖ ﻣﺡﺎﺹﺮﻩ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺡﺎﻟﻴﮑﻪ در ﯾﮏ ﻃﺮف ارﺗﺶ‬
‫ﺑﺰرگ ﺗﺮکﻴﻪ اﺳﺖ و در ﻃﺮف دﯾﮕﺮ درﯾﺎ‪ ،‬ﺁﻧﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻣﺒﺎرزﻩ اﯼ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ و ﭼﻬﻞ روز‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺶ ﺗﺮکﻴﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽ کﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎاﯾﻨﮑﻪ کﺸﺘﯽ هﺎﯼ ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼ ﺳﺮ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‬
‫و ﺁﻧﺎن را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﭼﻬﻞ روز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺁﻧﺎن ﻧﺠﺎت ﻣﯽ‬
‫ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ اﯾﻦ کﺘﺎب ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎﯾﺮﯾﮏ ﺑﻪ ارﻣﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺎدر اﺳﺖ و‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ کﺘﺎب ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ »ﻣﺎدر در ﺡﺎل‬
‫ﻣﺮگ اﺳﺖ« ﺷﺮوع ﻣﯽ کﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ‬
‫کﻮدکﯽ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد و داﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ کﻨﺪ کﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ را ﻣﺘﺡﻴﺮ ﻣﯽ‬
‫کﻨﺪ‪ .‬رﻣﺎن ﻗﺼﻪ ﻣﺮدم ارﻣﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬کﺸﺘﺎر ﯾﮏ‬
‫و ﻧﻴﻢ ﻣﻠﻴﻮن ارﻣﻨﯽ در ﺳﺎل ‪ .١٩١۵‬داﺳﺘﺎن‬
‫ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ﺁﺷﻮت ﻣﺎﻻکﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ رﻣﺎن‪،‬‬
‫ﭘﺴﺮﯼ کﻪ در ﭘﯽ کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺮﮎ‬
‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺪرﯼ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺪﯾﺪ در ﻣﺎرﺳﯽ‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ‪.‬ﻓﻴﻠﻢ اﯾﻦ رﻣﺎن ﺑﻪ‬
‫کﺎرﮔﺮداﻧﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ در ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ اﯾﻦ رﻣﺎن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ‪ :‬هﺎﻧﺮﯼ ورﻧﻮﯼ )ﺁﺷﻮت ﻣﺎﻻکﻴﺎن )‬

‫ﭘﻮﺳﺘﺮهﺎﯼ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫ﭘﻮﺳﺘﺮهﺎﯼ زﯾﺮ در ﺳﺎﻟﺮوز ﻧﺴﻞ کﺸﯽ اراﻣﻨﻪ ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻁ هﺌﻴﺖ‬
‫ﺑﺮﮔﺰار کﻨﻨﺪﻩ ﻣﺮاﺳﻢ ‪ ٢۴‬ﺁورﯾﻞ ﺷﻮراﯼ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮﯼ اراﻣﻨﻪ ﺗﻬﺮان ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪2004‬‬ ‫‪2003‬‬ ‫‪2002‬‬
‫ﺁ ‪.‬ﻧﺎﺟﺎرﯾﺎن‬ ‫ﺁ ‪.‬کﻮﭼﺎرﯾﺎن‬ ‫ﻩ ‪.‬ﺧﺎﭼﺎﻃﻮرﯾﺎن‬

‫ﭘﻮﺳﺘﺮهﺎﯼ زﯾﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬

‫‪ www.ArmenianGenocidePosters.org‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Cultural‬‬ ‫‪Talat‬‬ ‫‪Ottoman‬‬

‫‪Genocide‬‬ ‫‪and Hitler‬‬ ‫‪History‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﻼش در ﺑﺎرﻩ آﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺁدرس ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫‪http://www.ourararat.com/flash-movie/OurArarat.zip‬‬

‫وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎﯼ ﻣﺮﺗﺒﻁ ﺑﺎ ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ‬

‫وب ﺳﺎﯾﺖ هﺎﯼ ﻓﺎرﺳﯽ‬

‫‪www.OurArarat.com‬‬
‫»ﺁرارات ﻣﺎ« وب ﺳﺎﯾﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﻣﺴﺘﻨﺪ در ﻣﻮرد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ‬
‫‪ ١٩٢٣ -١٩١٥‬و کﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺡﻤﻴﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻤﻠﻮ از‬
‫ﻣﺪارﮎ اﯾﺮاﻧﯽ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺎهﺪات ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻧﺎﻣﺪار اﯾﺮاﻧﯽ " ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﻋﻠﯽ‬
‫ﺟﻤﺎل زادﻩ"‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺎزدﯾﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﯾﺮان ‪ -‬ﺳﻴﺪ ﻣﺡﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﯽ‪ -‬از ﺑﻨﺎﯼ‬
‫ﯾﺎدﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ )زﯾﺰرﻧﺎکﺎﺑﺮت(‪ ،‬اﺧﺒﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﺗﻮﺳﻁ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ هﺎﯼ وﻗﺖ اﯾﺮان‪ ،‬اﺧﺒﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻁ ﺑﺨﺶ ﻓﺎرﺳﯽ ‪ ،BBC‬ﺟﺰﺋﻴﺎت‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ‪ ٢٤‬ﺁورﯾﻞ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻋﮑﺲ هﺎ و ﻓﻴﻠﻤﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ زﯾﺮﻧﻮﯾﺲ ﻓﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ‬
‫هﺎ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ هﺎ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ هﺎﯼ ﻣﺠﺎﻟﺲ و دوﻟﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻁ ﻣﻮرخ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎس ﺗﺮﮎ )ﺗﺎﻧﺮﺁکﭽﺎم(‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ) .‬ﻓﺎرﺳﯽ و‬

‫‪57‬‬
 ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ (‬

‫‪www.24April1915.com‬‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ دو زﺑﺎﻧﻪ در ﻣﻮرد ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻮراﯼ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﺮﯼ اراﻣﻨﻪ‬
‫ﺗﻬﺮان ) ﻓﺎرﺳﯽ و اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ (‬

‫‪www.arir.org‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ کﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺡﻘﻴﻖ و ﺗﺮﺟﻤﻪ هﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺡﺎوﯼ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻔﻴﺪﯼ در ﻣﻮرد ﻓﺮهﻨﮓ و ﺗﺎرﯾﺦ اراﻣﻨﻪ اﯾﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻪ ارﻣﻨﯽ و ﻧﮋادکﺸﯽ اراﻣﻨﻪ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪ ) .‬ﻓﺎرﺳﯽ (‬

‫‪www.jebhemelli.net/htdocs/history/‬‬
‫‪Armenian_Massacre_Study.htm‬‬
‫ﺳﺎﯾﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ‪ -‬ﺑﺮوﻧﻤﺮز کﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ و ﻣﻔﻴﺪ از‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﻣﻠﺖ ارﻣﻨﯽ‪ ،‬اراﻣﻨﻪ اﯾﺮان‪ ،‬ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‪،‬‬
‫ﺷﻬﺎدت و ﮔﻔﺘﻪ هﺎﯼ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎﯼ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﯾﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺮﮎ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬‬
‫ﻓﺎرﺳﯽ (‬

‫‪www.azargoshnasp.net/~iran/history/Armenian/‬‬
‫‪armenian_main.htm.com‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ کﻪ اﺳﺎﺳﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان و ﻗﻮﻣﻴﺘﻬﺎﯼ ﺁن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺡﺎوﯼ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪﯼ از ﺗﺎرﯾﺦ اراﻣﻨﻪ اﯾﺮان‪ ،‬رواﺑﻁ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﯾﺮان و ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎﯾﯽ در‬
‫ﻣﻮرد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ در ﺗﺮکﻴﻪ‪ ،‬کﺘﺎب » کﺸﺘﺎر اراﻣﻨﻪ « ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﻤﺎﺋﻴﻞ راﺋﻴﻦ ﺑﺼﻮرت‬
‫ﺁﻧﻼﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ کﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ از ﺁن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺦ ﺁذرﺑﺎﯾﺠﺎن و اران‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻠﻮ از ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎﯾﯽ اﺳﺖ کﻪ در ﻣﻮرد اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯼ ﭘﺎن ﺗﺮکﻴﺴﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ) .‬ﻓﺎرﺳﯽ (‬

‫‪http://armanestan.persianblog.com‬‬
‫وﺑﻼگ ﻓﺎرﺳﯽ کﻪ در ﻣﻮرد ﺗﺎرﯾﺦ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯼ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺁداب و رﺳﻮم ﻣﺮدم‬
‫ﻧﻮاﺡﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ) .‬ﻓﺎرﺳﯽ (‬

‫وب ﺳﺎﯾﺖ هﺎﯼ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‬

‫‪www.armenian-genocide.org‬‬
‫‪Armenian National Institute, ANI, is one of most powerful‬‬
‫‪websites related to Armenian Genocide. It's a rich research center‬‬
‫‪which contains many official documents including official reports,‬‬
‫‪US presidents' quotes, international affirmation, pictures, maps‬‬
‫‪and many other creditable documents.‬‬

‫‪www.armenocide.am‬‬
‫‪The website affiliated to Armenian Genocide Institute-Museum in‬‬
‫‪Yerevan, Armenia. It collects and houses historical and‬‬
‫‪documentary materials. Offers a brief account of the quotations,‬‬
‫‪chronology, bibliography and publications‬‬

‫‪www.cilicia.com/armo10.html‬‬

‫‪58‬‬
 Pictures, Quotes of famous people, articles, online book of The
story of US Ambassador, Henry Morgenthau, etc.

www.theForgotten.org
The website contains a video program shown on 24th April 1999 by
ABC News, pictures, quotes of survivors and timeline of the
genocide.

www.anca.org/genocide_resource/index.php
Official website of Armenian National Committee of America,
ANCA, synopsis of Armenian history, records of US ambassador
1915, genocide recognition, accounts of denial, reference
materials,...

www.virtualAni.freeserve.co.uk
A virtual journey to ancient city of Ani in western Armenia (now in
Turkey). The website investigates the churches of Ani and how
Turkey destroys these rich Armenian cultural heritage under
pretext of rebuilding.

www.crag.org.uk
A research center including articles, news, pictures,...

www.ArmeniaDiaspora.com
Brief history of Armenian Genocide, commemoration of 24th April
in different Armenian communities

www.teachGenocide.org
accounts, documents, maps, pictures, books, history of Survivor
genocides

www.cdca.asso.fr
Armenian National Committee of France, In English and French

www.imprescriptible.fr
A French website about Armenian Genocide, including documents,
photo pages, chronology, bibliography, archive, etc.

www.genocide1915.info
History, pictures, articles, quotations, online petition condemning
the Armenian Genocide

www.ArmenianGenocidePosters.org
A good collection of posters concerning the Armenian Genocide,
historical facts, cultural genocide, foreign accounts, bibliography

www.ArmenianFilmFoundation.com
The Armenian Film Foundation is a educational and cultural

59
 organization dedicated to the documentation on film and video of
Armenian heritage and Armenian Genocide.

www.zoryaninstitute.org
Facts on Armenian Genocide, Publications, Conferences

www.gomidas.org
The Armenian Genocide documentation series and books from the
Gomidas Institute.

www.ermeni.org
Bibliography, articles, Armenian history, forum, in English, Turkish,
French, Armenian

www.never-again.com
Maps, photos, quotes, etc. on Armenian Genocide

http://15levels.com/24.April/index-a.html
News, flash movie, a complete biography of Komitas

www.hyeetch.nareg.com.au/genocide/
Facts on Armenian Genocide, notes of US ambassador in Turkey
1915, events of Musaler and the battle of Sardarabat

www.armenians.com/Genocide/index-main.html
Pictures, video, Genocide FAQ, Genocide forum, facts of the events
of in Sumgait And Azerbaijan republic

www.arf.am/gaydzer/armenian_genocide.htm
The website affiliated to Armenian Revolutionary Federation, ARF
(Dashnaktsutyun).

http://candle.direct.am
Light your own candle in the memory of the victims of Armenian
Genocide

www.fedayi.com/genocide/
History of Armenian Genocide with pictures

http://armenianhouse.org/genocide.html
Armenian Genocide, Armenian history in News and articles on
Armenian, Russian and English

www.armenianheritage.com/higenoci.htm
The facts of Armenian Genocide

www.netarmenie.com/histoire/genocide/index.php

60
 Facts of Armenian Genocide in French

www.littlearmenia.com/html/genocide/

http://caot.lacitycollege.edu/112/FinalArmenianGenocide/
History, pictures, Armenia today

‫وب ﺳﺎﯾﺖ هﺎﯼ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯼ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﻣﻮرد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اراﻣﻨﻪ‬

www.historyplace.com/worldhistory/genocide/armenians.htm
A history source on Genocides in the 20th century. synopsis of
Armenian history and the facts of Armenian genocide including
useful maps.

www.unitedhumanrights.org
Human Rights Campaign, Armenian Genocide, Fight Turkish denial,
Bosnia genocide, Rwanda genocide, Nanking genocide, history of
Holocaust,

www.chgs.umn.edu/Histories__Narratives__Documen/
/Armenian_Genocide/armenian_genocide.html
Center For Holocaust & Genocide Studies, many useful articles on
Armenian Genocide.

www.hr-action.org/armenia/index.html
Human Right Action. Online book of the story of Henry
Morgenthau, Sr. US Ambassador to the Ottoman Empire, general
information on Armenian Genocide, fact sheet on the Armenian
Genocide

www.webster-dictionary.org/definition/Armenian%20Genocide
A complete definition of Armenian Genocide by Webster's online
dictionary - Here you can find any other information about
Armenia and Armenians.

http://imia.cc.duth.gr/turkey/index.e.html
The crimes of Turkey: declaration, chronological index, The
Armenian Genocide, The Greek holocaust in Asia Minor and
Pontos, the Kurdish Drama, the persecutions of Christian
communities, Cyprus and the Turkish invasion.

www.historywiz.com/armenia.htm
public-Armenian Genocide Multimedia Resource on Genocide in
Genocide Exhibition - the story of the Armenian

www.gendercide.org/case_armenia.html
A research center on Genocide in public, the facts of Armenian

61
 Genocide, pictures.

www.webster.edu/~woolflm/armenianlecture/index.htm
Webster University's Center for the Study of the Holocaust,
Genocide, and Human Rights- A slide show on Armenian Genocide
with documentary pictures

www.nationmaster.com/encyclopedia/Armenian-Genocide
Encyclopedia: A complete information on Armenian Genocide,
creditable resources, Events of Musa Mountain,...

http://users.wpi.edu/~haflian/Armenian/Armindex.html
History, Retribution, Pictures, Quotes

www.nizkor.org/other-sites/genocides.html
Useful links about genocide in public including Armenian
Genocide, Bosnian genocide, Rwanda, Cambodia, Croatia (WWII),
East Timor, Ukraine

www.crf-usa.org/bria/bria19_3b.htm
History of Armenian Genocide, history of Ottoman empire,
Ottoman Empire and Turkey in The New York Times 1850 Through
1938.

www.umd.umich.edu/dept/armenian/facts/genocide.html
Fact sheet on Armenian Genocide

www.deanesmay.com/archives/006687.html
The first Genocide of 20th century

&http://history1900s.about.com/msub112.htm?once=true

‫ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺖ آﺘﺎﺑﻬﺎي راﻳﮕﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‬

http://persianbooks.blogspot.com

62