مروری بر دوره های پنجم تا هشتم جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران-مبارک(2)

دور پنجم
دور پنجم از 14 تا 19 شهریور 73 پس از دو سال از برگزاری دور چهارم، برگزار شد. دبیر جشنواره مسعودشاهی و کمیته انتخاب متشکل از سعید کشن فلاح، کامبیز صمیمی مفخم، داود کیانیان، جواد ذوالفقاری و هما جدیکار بودند. محل برگزاری هم علاوه بر مجموعه تئاتر شهر، تالارهای وحدت، سنگلج، هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مجموعه فرهنگسرای بهمن (تالار بسم الله خان، مبارک، شهید آوینی) و فرهنگسرای نیاوران بود. 75 گروه ایرانی و 82 گروه خارجی متقاضی حضور در جشنواره بودند که از این تعداد 32 نمایش مجوز شرکت در دور پنجم را گرفت. این آثار در کل 132 اجرا رفتند که در نوع خود رقم قابل ملاحظه¬ای است. 26 گروه ایرانی در کنار 6 گروه از کشورهای ارمنستان، اسپانیا، بلغارستان، یونان، قزاقستان و چین حضور داشتند.
از برنامه های دیگر این جشنواره می توان به انتشار 8 شماره نشریه روزانه و یک کاتالوگ اشاره کرد. در این دوره اهدای تندیس جشنواره به تمام گروه های شرکت کننده انجام شد. یک گردهمایی نیز  به نام "جایگاه تئاتر عروسکی در عرصه های نمایش ملی و جهان" در تالار رودکی با سخنرانی سیرپاسیوری (دبیر کل یونیمای آسیا)، بادامچی (دبیر کل یونیمای آسیا)، مصطفا مختاباد و بهروز غریب پور برگزار شد. در این دوره نیز سیمنارهای پژوهشی رنگ و لعاب چندانی نداشت. اما آمار تماشاگر تا 29000 تن افزایش یافت.
از میان کارگردانان ایرانی می توان از محمود فرهنگ (رویای صادق)، زهرا صبری (چرا؟)، سوسن مقصودلو (دختر، ابر، آدمک)، فرشاد فرشته حکمت (پریشان در باد)، قطب الدین صادقی (مرد فرزانه، ببر دیوانه)، ماندانا کریمی (یادگار گلنار)، کریم سعیدیان (از آدم تا آدم)، سهیلا احمدی فر (به ترین هدیه)، منصور پاک بین (عقاب)، شادی پور مهدی (آدمک  ها)، اردشیر کشاورزی (حادثه ای در شهر عروسک ها)، فریبا رییسی (پارچه و حرکت)، حسن دادشکر (نه زشت، نه زیبا)، آتیلا پسیانی (بودن یا نبودن) نام برد. نمایش های خارجی نیز عبارت بودند از مرغابی زرد (کار زلاتی گرنت- بلغارستان)، کاراگازیس (اکتیوس اسپارتاریس- یونان)، ترنس (گروه اتسترا- اسپانیا)، بازی با روشنایی و سایه (نینا گرنت-  بلغارستان)، افسانه مردمی (گروهی- از قزاقستان)، پانکچو (ژیائوفنک، چانگ جی جی لیانگ، چنگ پین- چین) و خروس شجاع (گروهی- ارمنستان).
دور ششم
رحیم نجفی برزگر مدیر مرکز هنر های نمایشی وقت، دبیر دور ششم جشنواره تئاتر عروسکی بود. این جشنواره از 15 تا 21 شهریور ماه 75 در تالار های وحدت، مجموعه تئاتر شهر، و فرهنگسراهای بهمن (تالار مبارک و چاری)، اندیشه، ابن سینا، نیاوران و خاوران برگزار شد. 145 اثر ایرانی و 35 گروه خارجی از 20 کشور متقاضی شرکت بودند که این آمار نشان می  دهد بر متقاضیان داخلی بیش از 100 درصد افزوده شده، و میزان متقاضیان خارجی کاهش داشته است. در کل 35 نمایش پذیرفته شد که این آثار 74 نوبت اجرا را پشت سر گذاشتند که نسبت به دور قبل کاهش محسوسی را به دنبال داشت. از میان آثار ایرانی 15 اثر از تهران و 6 اثر از شهر های همدان، اصفهان، نیشابور، مشهد، ارومیه و شیراز شرکت کردند. همچنین 12 گروه از کشور های فرانسه، اسپانیا، ترکیه، اسلونی، کرواسی، یونان، انگلستان، پاکستان، لهستان حضور داشتند.
از برنامه های دیگر می توان به بزرگداشت استاد احمد خمسه ای اشاره کرد که در نوع خود یک حرکت نو به حساب می  آید. در سمیناری تحت عنوان "بررسی قابلیت های نمایش عروسکی" در تالار رودکی قطب الدین صادقی، لاله تقیان، هما جدیکار، رحیم نجفی برزگر و همایون علی آبادی از ایران، سر چکوشستان (کرواسی)، حیدر میر مطهر(افغانستان)، پرسی رابرت پرس دوم (انگلستان)، پاناگیونیس کوکوریس (یونان)، ماریا شیبال (لهستان) و تسنیم پیرازادا (پاکستان) سخنرانی کردند.
 در این دوره یک کاتالوگ و هفت شماره نشریه به نام مبارک منتشر شد. اهدای تندیس زرین مبارک، لوح تقدیر و دیپلم افتخار به تمامی گروه های شرکت کننده در این دوره اتفاق افتاد.
قطب الدین صادقی (مبارک، نگهبان کوچک)، سپیده نظری  پور (افسانه زن سرخ پوش)، فریبا دلیری (نقش دل)، پریوش نظریه (میوه ممنوع)، حسن دادشکر (مدرسه موشها)، امیر آتشانی (طفلان مسلم)، علی پاکدست (اپیزود های ما)، شیوا مسعودی (زال و رودابه)، مرجان ضامنی و شادی پورمهدی (پیغام ماهی ها)، پریسا بخت آور (تو را من چشم در راهم، سیه گربه) از جمله شرکت کنندگان ایرانی دوره ششم هستند.
همچنین از کشور های یونان  (سیب طلایی- بوژنیوس اسپارتاریس)، اسپانیا (سیپنوسیس- انریکو لانز)، ترکیه (دنیا را دوست بدار، از طبیعت سبز حفاظت کن- چنگیز اوزک)، اسوانی (غول بزرگ مهربان- مویکا کرفت)، کرواسی (کنفرانس پرندگان- ادی مایاکن)، کرواسی (پینوکیو- ادی ماریارون)، فرانسه (پینوکیو و دوستان- فیلیپ ژوست)، انگلستان (پانچ و جودی- پرسی رابرت پرس)، لهستان (هانسل و گرتل- آندره لابینیک) و پاکستان (مرد ماهیگیرو قصه اش- فیضان پیرزادا) در دور ششم، شرکت کنندگانی نمایش های خود را اجرا کردند.
دور هفتم
دور هفتم در بین جشنواره های تئاتر عروسکی یک نقطه عطف به شمار می آید. در این دور 105 نمایش نزدیک به 250 نوبت اجرا را پشت سر گذاشتند. در میان متقاضیان شرکت در جشنواره، 133 گروه از تهران، 27 گروه از شهرستان ها و 75 گروه از کشور های خارجی اعلام آمادگی کردند. از این بین 72 گروه ایرانی (شامل 68 گروه در بخش صحنه ای و 14 گروه در بخش خیابانی)، و 22 گروه از کشورهای ترکیه، روسیه سفید، مجارستان، چین، اسپانیا، ویتنام، بلژیک، بلغارستان، ترکمنستان، اکراین، ارمنستان، هندوستان، یونان، گرجستان، سوییس، آمریکا و یک گروه نمایش خیابانی از مجارستان در جشنواره نمایش های خود را اجرا کردند. در جشنواره هفتم که از 24 تا 31 شهریورماه در تالار های وحدت، مجموعه تئاتر شهر، فارابی، هنر، سنگلج، اندیشه، موزه سعدآباد، مرکز تئاتر عروسکی، کارگاه دکور تالار وحدت، و فرهنگسرا های ابن سینا، نیاوران، خاوران، سرو، اشراق، شفق، خانه های فرهنگ نور، فدک و گل ها برگزار شد، 1230 هنرمند ایرانی و 129 هنرمند خارجی حضور داشتند.
از دیگر برنامه های آن می¬توان به برگزاری نمایشگاه عروسکی با همکاری موزه عروسکی ابراتسف مسکو، برگزاری سمینار "گفت و گوی تمدن ها و نمایش عروسکی"، چاپ و انتشار یک جلد کاتالوگ و 9 شماره نشریه روزانه و اهدای تندیس و یادمان جشنواره به گروه های شرکت کننده اشاره کرد.
کمیته انتخاب آثار داخلی متشکل از حمیدرضا افشار، هما جدیکار، فاطمه معتمد آریا، محمود فرهنگ، مرضیه محبوب و اردشیر صالح پور و کمیته انتخاب آثار خارجی متشکل از بهروز غریب پور، مرضیه برومند، جواد ذوالفقاری، هما جدیکار، محمود فرهنگ و اردشیر کشاورزی بودند که به دبیری حسین سلیمی رییس مرکز هنر های نمایشی جشنواره را سرو سامانی دیگرگونه دادند.
نمایش های ایرانی قصه سیاه پرک (شیوا مسعودی)، برف سبز (آتیلا پسیانی)، ساز سحر آمیز (ستاره پسیانی)، به دنبال بخت (آفرین سمنانی)، رهبانو (زهرا صبری)، خیمه شب بازی بارگاه سلیم خان (مریم اقبالی و شهرزاد مبرهن)، کی می تونه با دیو بجنگه؟ (سهیلا احمدی فر)، گنجشکک اشی مشی (حسن دادشکر)، خیمه شب بازی (حسین ربیعی)، یاد ایام (فریبا دلیری)، آنکه گفت آری، آنکه گفت نه (روشنک روشن)، ماهی قرمز کوچولو (هلن همتی)، رویای شبانه (شعله پاکروان)، برگی در آسمان ستاره (سپیده نظری¬پور) از جمله آثار شرکت کننده در این دوره هستند. همچنین نمایش های کشتی نوح (فرانسه)، گروه شانسکی (چین)، زوتروپ، ان گروک (اسپانیا)، عروسک آبی (ویتنام)، در ازای بدی خوبی کن (ترکمنستان)، کومارا مامبهارا (هندوستان)، اکوبکوببکو (گرجستان)، تری تومبا (یونان)، هانس خوش شانس (سوییس)، دنیای شگفت عروسک ها (آمریکا)، مار سفید (ترکمنستان) و والنتین (بلژیک) آثار خارجی این دوره بودند.
دور هشتم
دور هشتم از 19 تا 25 شهریور 79 با دبیری مجید شریف خدایی برگزار شد. تالار های وحدت، مجموعه تئاتر شهر و هنر برای برگزاری آن در نظر گرفته شد. در این دوره 53 نمایش 264 نوبت اجرا داشتند. در این دوره 35 گروه صحنه ای و 18 اثر خیابانی، 21 نمایش از تهران، 7 نمایش از شهرستان ها و 7 نمایش از شش کشور روسیه، یونان، هند، اتریش، بلژیک (دو نمایش) و کرواسی شرکت کردند. در این دوره جلسات نقد و بررسی حضوری برگزار شد که در نوع خود یک حرکت شایسته برای بالا بردن عیار جشنواره بود. نمایشگاه ماسک های علی اصغر خطیب زاده در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. هیات انتخاب نمایش های ایرانی متشکل از محمود فرهنگ، یوسف صدیق و اردشیر کشاورزی بودند.
در این جشنواره کتایون فیض مرندی (دریاچه قو)، بهروز غریب پور (شاه سلیم بازی)، عباس غفاری (چهل گیس)، آفرین سمنانی (شیرزاد خان)، فریبا چوپان نژاد (هر نخودی که نخودی نمی شه)، محمد برومند (کاکلی)، فردوس حاجیان (جنگ سیاه-صلح سبز)، مریم کاظمی (برج عقرب)، نیما دهقان (عروس طوقه)، محمد اعلمی و آزاده انصاری (تنهاترین زیبای مرده)، هما جدیکار (پهلوان کچل و وروره جادو)، اردشیر کشاورزی (علی بابا و چهل دزد بغداد)، جواد ذوالفقاری (سیاوش فرنگیس)، پریناز آل آقا (خرگلی، پالون زری)، علی اصغر دشتی (خیمه شکسته)، زهرا صبری (صندوق جادو)، بهرام ریحانی (دایناسور) و سیروس همتی (داستان برکه) شرکت کردند. همچنین نمایش های خارجی ماجراهای هلاپی شاگرد کفاش (رابرت والتل و ایویکا بالجان- کروواسی)، سه نمایش (سرگئی ابراتسف- روسیه)، گرگ و خوک کوچک (کنستانتین هاتزیاند- یونان)، رام کردن دنیای وحشی (سودیپ گوپتا- هند)، لئوناردو و عروسک هایش (کوئن کرول- بلژیک) و کاغذپاره ها (رونی آلبرت- بلژیک) در جشنواره هشتم اجرا شدند که حضور ابراتسف که یکی از بزرگان تئاتر عرسکی دنیاست، خود یک رویداد فراموش ناشدنی است.